چالش های پیش روی پاکستان در سال 2030

دولت پاکستان برنامه هایی تحت عنوان افق 2030 برای کشور در نظر گرفته است که تحقق آنها می تواند در اوضاع اقتصادی واجتماعی این سرزمین تحولات مثبتی ایجاد کند.

 از جمله اهداف این برنامه رساندن تولید ناخالص داخلی کشور به مرز یک هزار میلیون دلار امریکا، کاهش نرخ رشد جمعیت تا مرز یک درصد در سال، افزایش نرخ سواد در کشور تا جایی که هیچ بی سوادی درپاکستان وجود نداشته باشد، فقر زدایی کامل و ایجاد درآمد برای مردم تا جایی که بتوانند مایحتاج اولیه زندگیشان را تامین نمایند،است.

اما تحقق این اهداف کارآسانی نیست. روزنامه دیلی تایمز چاپ پاکستان به نقل از مشاور اقتصادی دولت پاکستان می نویسد: پاکستان برای رسیدن به این اهداف با چالشهای زیادی روبرو است که مقابله با آنها برای تحقق اهداف مطرح شده در برنامه ضروری است .

 وی در توصیف اوضاع پاکستان در سال 2030 می گوید: تا سال 2030 جمعیت پاکستان  به 230 تا 260 میلیون نفر می رسد که از این تعداد 130 تا 140 میلیون نفر در شهرها ساکن خواهند بود.

 حضور این افراد در شهرها نیازمند تهیه زیر ساختهای مناسب برای زندگی شهری و دسترسی مردم به امکانات ضروری برای زندگی شهری است. پیش بینی می شود برای تحقق این هدف و آماده کردن شهرها برای این جمعیت باید در سال جاری معادل 3/1میلیارد روپیه پاکستانی بیش از سال مالی قبل هزینه شود و این روند رشد هزینه برای تهیه زیر ساختهای شهری همچنان ادامه یابد.

 در سال گذشته 3 میلیارد روپیه در این بخش هزینه شده بود. از طرف دیگر مدیریت و ایجاد نظم و امنیت در شهرهایی که حداقل 80 میلیون بیشتر از امروز جمعیت خواهد داشت از چالش های بزرگ دولت پاکستان خواهد بود به خصوص که تجربه سالهای اخیر نشان داد برقراری آرامش در این کشور و جلوگیری از تنش و در گیری  برای مسوولان امنیتی پاکستان کار دشواری است.

ایجاد اشتغال برای این جمعیت جوان یکی دیگر از چالشهای بزرگ دولت پاکستان خواهد بود. ایجاد اشتغال و مهمتر از آن هماهنگ کردن توانمندیها و مهارتهای افراد با نیازهای رو به رشد جهان از عوامل با اهمیت در مساله فقرزدایی، رشد اقتصادی  و ثبات اجتماعی است که باید دولت پاکستان در نظر بگیرد و برای آن بستر سازی کند.

 البته دولت پاکستان در سالهای اخیر برای فراهم کردن بستر مناسب این بخش سرمایه گذاریهایی انجام داد و در نظر دارد در سال مالی 2007-2008 میلادی 4/198 میلیون روپیه برای پروژه های مختلف سرمایه گذاری کند.

این پروژه ها در آینده ای نزدیک فرصت شغلی برای نیروی جوان این سرزمین ایجاد خواهد کرد.

 در سال 2030 جهان با کمبودآب شرب مواجه خواهد شد و این مضیقه نه تنها در بخش آب بلکه دیگر منابع طبیعی نیزخواهد بود.

استفاده بیش از حد از این منابع در سالهای اخیر سبب شد تا بسیاری ازپژوهشگران انتظار داشته باشند در سال 2030 میلادی تمرکز شهرها در اطراف رودخانه ها باشد. معضل کم آبی و تمرکز جمعیت در اطراف رودخانه ها برای کشوری مثل پاکستان که درمقایسه با دیگر کشورهای جهان ظرفیت ذخیره آب کمتری دارد بیش از دیگر کشورها عیان می شود.

شایان ذکر است پاکستان تنها میتواند  9 درصد از آبهای حاصل از بارندگی را ذخیره کند در حالیکه در دیگر نقاط جهان 40 درصد از آب حاصل از بارندگی ها ذخیره می شود و در آینده مورد استفاده قرار می گیرد.

رشد میزان تقاضای انرژی درجهان نیز از موارد دیگری است که باید به آن توجه داشت.

پاکستان تا سال 2030 میلادی به دلیل رشد اقتصادی و صنعتی و تحولاتی که در اثر توسعه شهر نشینی ایجاد خواهد شد نیاز بیشتری به منابع انرژی دارد و تامین این نیاز از چالش های بزرگ پیش روی دولت خواهد بود.

 البته گامهای اولیه در فراهم کردن شرایط برای تامین این نیاز روزافزونبرداشته شده است ولی هنوز کافی نیست. در اولین گام دولت اعلام کرد در سال مالی 2007-2008 میلادی 107 میلیارد روپیه در زیربخشهای نیروگاهی کشور سرمایه گذاری خواهدکرد که بدون شک آغاز خوبی است.

جهانی شدن اقتصاد و گسترش اطلاعات و تکنولوژی در پاکستان سبب تغییر مقیاس و طبیعت موسسات کارآفرینی خواهد شد. بدون شک انقلاب اطلاعاتی- تکنولوژیکی و اقتصادی در کنار مسایلی از قبیل لیبرال شدن بازارها و عرصه های تجاری، شبکه شدن اقتصاد جهانی و الکترونیکی شدن کارها - استفادهاز اینترنت و دیگر وسایل ارتباطاتی الکترونیکی - رشد اقتصادهای آسیایی و دیگر تحولات دنیای آینده نه تنها پاکستان بلکه تمام کشورهای جهان را با چالشهای زیادی روبرو می کند که مقابله با آنها نیازمند آمادگی دولتها و آگاهی یافتن از فضای حاکم بر جهان در هر عصر و دوره ای است.