هر دو طرف در مذاکرات ژنو عقب‌نشینی کردند
دیپلماسی ایرانی: در حاشیه نشست ژنو نمایندگان ایران و امریکا پس از 30 سال و بدون واسطه با یکدیگر ملاقات کردند. به نظر شما این ملاقات چه تاثیری در روند روابط دو کشور خواهد گذاشت؟
روابط ایران و امریکا حدود 30 سال است که بد است و معمولا در این 30 سال تشنج در این روابط برقرار بوده و حتی گاهی اوقات تا مرحله جنگ هم جلو رفته است. بنابراین هرچه زمان طولانی‌تر می‌شود باید این روابط از حالت نه صلح و نه جنگ بیرون بیاید و به سمت و سوی دیگری سوق پیدا کند.
به نظر می‌رسد که امریکا، به خصوص پس از روی کار آمدن آقای اوباما به دنبال این است که این فضای گذشته را تغییر دهد و راه جدیدی را برای گفت‌وگو با ایران باز کند. اولین اقدام آقای اوباما این بود که اعلام کرد که گفت‌وگوهای بدون قید و شرط را در مسئله هسته‌ای ایران به عنوان سیاست جدید امریکا در دستور کار خودش قرار می‌دهد. نکته دیگر این که در دورانی که از ریاست جمهوری اوباما می‌گذرد، او از لحن ملایم‌تری نسبت به دوران بوش در ارتباط با مسائل ایران استفاده کرده است. از سوی دیگر ایران هم به دنبال تشنج و افزایش حوزه اختلافات با امریکا نیست، بلکه به دنبال راه حلی می‌گردد که بتواند مسئله چالش‌ها با امریکا را به گونه‌ای مدیریت کند. به نظر می‌رسد که فعلا تنها مسیر ارتباطی، مسئله هسته‌ای ایران است که امکان گفت‌وگو بین دو کشور را بر سر این موضوع فراهم کرده است. مسئله هسته‌ای هم در واقع مسئله بین ایران و امریکاست و نه مسئله بین کشورهای 1+5 و ایران. چنانچه ایران و امریکا بتواند تفاهم و یا گفت‌وگویی انجام دهند سایر کشورها هم تا حد زیادی مسئله را حل خواهند کرد. بر همین اساس در اجلاس ژنو مهمترین موضوع، مذاکرات حاشیه‌ای نمایندگان ایران و امریکا بر سر میز نهار بود که حتی اصل موضوع اجلاس را تحت شعاع خود قرار داده است.
هم از سوی ایران و هم از سوی کشورهای غربی مذاکرات مثبت ارزیابی شده است. شما نتیجه این مذاکرات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر فضای قبل از مذاکرات را درنظر بگیریم که فضای متشنجی بود و امریکا و اروپا مساله تاسیسات قم را بسیار مطرح می‌کردند و از سوی دیگر موضوع تحریم‌ها را در صورت ناکامی مذاکرات به شدت به عنوان یک راه‌حل تلقی می‌کردند، می‌بینیم که این دو موضوع پس از مذاکرات به حاشیه رفته است و کشورهای 1+5 حرفی از تحریم نمی‌زنند و در مورد مساله قم هم ایران موافقت کرده است که دبیر کل آژانس بین‌المللی به ایران سفر کند و پس از آن هم در یک برنامه، بازدید از تاسیسات قم آغاز شود. بنابراین به نظر می‌رسد که حداقل تفاهماتی در این اجلاس صورت گرفته است و طرفین مذاکره یعنی ایران و کشورهای 1+5 همچنین امریکا راضی به نظر می‌آیند.
ایران پیش از این اعلام کرده بود که در ارتباط با برنامه هسته‌ای خود مذاکره نخواهد کرد اما در نتیجه شاهد بودیم که مذاکرات در ارتباط با برنامه هسته‌ای ایران انجام شد. عده‌ای معتقدند که این نشان از حسن نیت ایران دارد و عده دیگری معتقدند که ایران عقب نشینی کرده است. نظر شما چیست؟
به نظر می‌رسد که طرفین عقب‌نشینی کردند. امریکا و کشورهای 1+5 هم می‌گفتند که به غیر از مساله هسته‌ای روی مساله دیگری مذاکره نمی‌کنیم ولیکن آنها هم بر روی مسائل دیگر مذاکره کردند. ایران هم گفته بود که در مسائل دیگری می‌کنیم اما به هر حال تا حدی هم در مورد مسائل هسته‌ای مذاکره کرد. به نظر می‌رسد که هر نوع مذاکره‌ای برای رسیدن به تفاهم نیاز به تنازل طرفین دارد و این اتفاق در این مذاکرات تا حدی افتاده است.
نظر شما :