گزارشی متفاوت از آنچه انتظار می‌رفت
گزارش ریچارد گلدستون رئیس گروه تحقیق سازمان ملل متحد درباره جنایات غزه با واکنش‌‌های متفاوتی نزد افکار عمومی مواجه شده است. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و ناظران وی در این گزارش تلاش کرد، جلاد و قربانی را در یک مظان اتهام، مساوی و برابر قرار دهد. اما هم‌زمان بسیاری نیز تاکید کردند، این گزارش می‌تواند این امکان را به فلسطینی‌ها و وکلای حقوقی آنها بدهد که بر اساس آن بتوانند رهبران جنگی اسرائیل که فاجعه سال 2008 – 2009 را در غزه رقم زدند تحت تعقیب قرار دهند.
تقریبا بیشتر کارشناسان بر این اعتقادند که این گزارش به رغم کاستی‌های بسیار اسرائیل را به طور روشن متهم می‌کند که در غزه مرتکب جنایت شده و در طول جنگ به طور گسترده‌ای دست بع کشتار و نابودی زده است. جنگی که حداقل 1300 تن از فلسطینیان را به شهادت رساند.
اما گلدستون هم‌زمان که اسرائیل را در مظان اتهام قرار می‌دهد، حماس را نیز مجرم جنگی معرفی می‌کند بدون آن که حجم جنایات اسرائیل را در برابر حرکت‌های تدافعی فلسطینیان غزه در طول جنگ مقایسه کند. در این جنگ در 22 روز 1300 فلسطینی کشته شدند، هزاران نفر زخمی و بیش از 20 هزار واحد مسکونی در نوار غزه ویران شدند. این در حالی است که باید میزان خسارت‌های سنگین بشری که به مردم غزه به واسطه محاصره سه ساله علیه این منطقه وارد شده است را نیز اضافه کنیم.
به اعتقاد تحلیلگران عدم تقاضای پیگرد قانونی علیه مرتکبان جنگی اسرائیلی نقطه ضعف این گزارش است. در گزارش تاکید شده که باید عاملان بین‌المللی و منطقه‌ای که جنایات علیه مردم غزه را مرتکب شده‌اند مورد تعقیب قرار داد اما هیچ اشاره به اسم فرد، سازمان یا آمر یا آمران این جنایت نمی‌کند.
دکتر فیصل ابو شهلا یکی از نمایندگان جنبش فتح در مجلس قانونگذاری فلسطینی در این باره به شبکه الجزیره می‌گوید: «آنچه اکنون مطلوب ملت فلسطین است محکومیت بین‌المللی اسرائیل، تعقیب و مجازات عاملان جنایت‌های جنگی این رژیم در حق فلسطینیان است. به هیچ عنوان منطقی نیست که جلاد و قربانی را به طور مساوی محاکمه کنیم. این گزارش هم‌زمان که اسرائیل را محکوم می‌کند، علیه فلسطینیان نیز موضع می‌گیرد.»
در همین حال رهبران جنبش حماس و مقاومت اسلامی بر این اعتقادند که هنگامی که از سوی اسرائیل که یکی از عظیم‌ترین ماشین‌های جنگی جهان را در اختیار دارد مورد تهدید و تهاجم قرار می‌گیریم، چگونه می‌توانیم دست به سینه بنشینیم و تنها به جهانیان بگوییم که اسرائیلی‌ها علیه ما چه می‌کنند. ما مجبوریم برای نجات جانمان از خود دفاع کنیم.
شیخ نافذ عزام یکی از اعضای جنبش جهاد اسلامی فلسطین در این زمینه می‌گوید: «چارچوب کلی گزارش به گونه‌ای که دلایلی برای دشمنی اسرائیل ارائه دهد و تخفیفی نیز قائل نباشد طوری که تایید کند جنایتی رخ داده و اسرائیل باید محکوم شود، پسندیده است؛ اما این که هم‌زمان طرف فلسطینی نیز محکوم می‌شود جای بسی شگفتی دارد. این گزارش خود حرکتی مثبت است اما کافی نیست. چرا که به جزئیات جنایت‌های اسرائیل علیه مردم فلسطین نمی‌پردازد و راهی نیز برای ادامه تحقیق علیه این جنایت‌ها ارائه نمی‌دهد.»
وی سپس می‌گوید: «امکانات ما برای دفاع از حقوق ملت فلسطین محدود بود. در محاصره شدید بین‌المللی بودیم و نمی‌توانستیم از امکاناتمان استفاده کنیم. در حالی که دشمن اسرائیلی از تمام امکانات لازم برای جنگ برخوردار بود. مبارزان فلسطینی برای دفاع از خود و ملت فلسطین به آب و آتش زدند تا در برابر دشمن اسرائیلی بایستند.»
اما جمیل مزهر یکی از رهبران جبهه آزادیبخش فلسطین آنچه در این گزارش آمده را در حق مردم فلسطین ناکافی می‌داند و معتقد است که با محکومیت هم‌زمان فلسطینی‌ها نسبت به حق آنها اجحاف شده است. وی درباره این گزارش می‌گوید: «این گزارش از آنچه بر ملت فلسطین در طول جنگ گذشت غافل شد؛ در نتیجه از حق مشروع مقاومت برای دفاع از خود در برابر دشمن اسرائیلی نیز چشم‌پوشی کرد. این در حالی است که بر اساس قوانین و اصول بین‌المللی هر ملتی حق دارد در حالی که مورد تجاوز دشمن خارجی قرار می‌گیرد از خود دفاع کند. ملت فلسطینی تحت اشغال زندگی می‌کند و این حق اوست که در خلال جنگ از خود دفاع کند و در برابر اشغالگر فاشیست و جنایتکار دست به مقاومت بزند.»
وی در ادامه می‌افزاید: «جامعه بین‌المللی می‌خواهد در هر حالتی دو جانبه رفتار کند. در حالی که اشغالگر فلسطینی را محکوم می‌کند و آن را مورد تخطئه قرار می‌دهد، هم‌زمان با دستاویز قرار دادن نا به حق مقاومت فلسطینی که در دفاع از خود علیه اسرائیل وارد عمل می‌شود، هم‌زمان تلاش می‌کند که دولت اسرائیلی را تبرئه کند و نسبت به جنایاتی که در حق فلسطینیان می‌شود به دیده اغماض بنگرد.»
گلدستون و طبیعت تمایل به اسرائیل
یکی از ایرادهای بزرگی که به گزارش گروه تحقیق سازمان ملل متحد درباره جنایات غزه وارد می‌شود، انتخاب فردی یهودی برای ریاست آن است. ریچارد گلدستون یهودی‌ای است که هر چه باشد تلاش دارد در تهیه گزارش‌های خود عقبه یهودی و گرایش سمیت خود را حفظ کند. تعلق خاطر او به اسرائیل به اندازه‌ای است که یکی از فرزندانش در اسرائیل زندگی می‌کند. وی یهودی‌ای از تبار آفریقای جنوبی است و خود را یک صهیونیست می‌داند. وی ریاست افتخاری چندین هیات اسرائیلی را بر عهده دارد که از جمله آنها می‌توان به اداره شبکه مدارس اورط و گروه دوستی دانشگاه عبری در بیت المقدس اشاره کرد. هنگامی که وی به این سمت انتخاب شد بسیاری از ناظران فاتحه مثبت بودن گزارش تحقیق را خواندند. ایمن طه یکی از مسئولان جنبش حماس پس از اعلام انتخاب وی به ریاست این گروه گفت: «من از انتخاب یک یهودی برای تحقیق بر سر آنچه بر ما گذشت بسیار شگفت‌زده شدم. وی چاره‌ای ندارد جز این از صهیونیست‌ها دفاع کند.»
شک و تردید به وی زمانی فزونی گرفت که عکس او را در کنار فارغ‌التحصیلان دانشگاه عبری دیدند. دانشگاهی که از آن اریل شارون، ایهود اولمرت، ایهود باراک، افرایم کتسیر، اسحاق نافون، موشه کاتساف و موشه دایان فارغ التحصیل شده‌اند. حضور وی در شستمین سالگرد تاسیس اسرائیل در سال گذشته میلادی در حالی که با شیمون پرز رئیس جمهوری اسرائیل خوش و بش می‌کرد باز هم به ظن‌ها علیه وی افزود.
اما همان قدر که انتخابش برای این گروه شگفت‌آور بود اعلام نتایج گزارشش نیز با شگفتی فلسطینیان مواجه شد. به هر حال آنها گمان نمی‌کردند وی با تمام نقصان‌ها در گزارشش اسرائیل را به ارتکاب جنایات جنگی متهم کند. گرچه حقوق فلسطینیان را به هیچ وجه در نظر نگرفت و آنها را نیز محکوم کرد و به نوعی جای تبرئه برای اسرائیلی‌ها گذاشت.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که اگر فردی غیر یهودی برای تیهیه این گزارش انتخاب می‌شد، احتمالا موضعی ملایم‌تر نسبت به فلسطینیان اتخاذ می‌کرد. چرا که بر اساس نص قوانین بین‌المللی فلسطینیان در برابر حمله خارجی حق دفاع از خود را دارند و اگر به این حق توجه شود نتیجه گزارش در بسیاری از حالت‌ها تغییر خواهد کرد.
گزارش گلدستون با انتقاد نیکول دخترش نیز مواجه شد. وی در این باره گفت: «پدرم تحت فشار اسرائیلی‌ها نسبت به آنها تخفیف داد. اگر کسی دیگری جای پدرم بود یقینا گزارشی شدیدتر علیه اسرائیل ارائه می‌داد. او خودش هم می‌داند که به نفع اسرائیل کار کرده است. او این کار را کرد چرا که امیدوار است بتواند همکاری اسرائیلی‌ها را به سمت خود جلب کند.»
نظر شما :