رویارویی با تشدید تحریم‌ها

کارل بيلت، وزير امور خارجه سوئد، به هنگام ديدار غير رسمی با وزيران امور خارجه کشورهای اتحاديه اروپا، درباره رويکرد اين اتحاديه در قبال برنامه هسته‌ای ايران گفت"اگر آنها آماده تعامل با ما هستند، ما نيز آماده همکاری با آنها هستيم؛ ولی اگر آنها ‌تصميم بگيرند به سوی رويارويی بروند،‌ رويارويی اتفاق خواهد افتاد."

گفتاری از مهدی محتشمی، کارشناس و تحلیل‌گر مسائل اتحادیه اروپا:

هر چه به تاریخ پایان مهلت ایران و برگزاری اجلاس بیست در اواخر سپتامبر نزدیک می‌شویم بیشتر شاهد شکل‌گیری همبستگی کشورهای اتحادیه اروپا با یکدیگر و اروپا با امریکا در مورد ایران هستیم.

گرچه در اجلاس وزرای خارجه اتحادیه اروپا به ریاست سوئد در مورد ایران تصمیم نهایی اتخاذ نشد اما همچنان به نظر می‌رسد که نظر واحدی در مورد ایران و برنامه هسته‌ای این کشور میان اعضای اتحادیه اروپا وجود ندارد، با این حال این کشورها منتظرند پس از اجلاس گروه بیست و مهلتی که برای پرونده هسته ای ایران تعیین شده بود، مشخص شود که آیا استفاده از تحریم‌ها یا حرکت به سوی تحریم‌های بیشتر می‌تواند کارساز باشد یا خیر.

در خصوص تحریم‌ها باید توجه داشت که دیدگاه اتحادیه اروپا نسبت به ایلات متحده امریکا متفاوت است، در واقع ایران کماکان یکی از شرکای اقتصادی و تجاری اتحادیه اروپاست و برخی اعضای اتحادیه منافع بیشتری از این همکاری می برند و رابطه بیشتری با تهران دارند، در این زمینه می‌توان از ایتالیا، آلمان و فرانسه نام برد.

اما مجموعا به نظر می‌رسد که اتحادیه اروپا تمایل دارد از موضوع تحریم به عنوان یک ابزار فشار در مورد ایران استفاده کند، کارایی این ابزار بستگی به این دارد که ایران تا چه اندازه در تعاملات خود با دیگر اعضای گروه 1+5 پیرامون برنامه هسته‌ای به توافق برسد. به نظر نمی رسد که در آینده نزدیک این توافق حاصل شود.

از سوی دیگر اعتقاد بر این است که اگر تحریمی مورد اجماع اتحادیه اروپا قرار گیرد، بیشتر در چارچوب قطعنامه‌ها و مصوبات شورای امنیت خواهد بود، در واقع مصوبات شورای امنیت سازمان ملل مورد تایید و اجرای اروپاست با این وجود در آینده نزدیک صدور قطع‌نامه جدیدی از سوی شورای امنیت در مورد ایران پیش بینی نمی‌شود.

به لحاظ سیاسی، فشار تحریم همچنان وجود دارد تا در سایه آن موضوع هسته‌ای ایران به زعم طرف‌های غربی به نتیجه برسد.

حال بیان این سخن از زبان وزیر خارجه سوئد که" در مقابل همکاری ایران، همکاری می‌کنیم و در صورت حرکت ایران به سوی رویارویی، رویارویی اتفاق خواهد افتاد" حاکی از آن است که بطور قطع در مقطع فعلی طرف‌های اروپایی بنایی جز تحریم در مقابل ایران ندارند، اساسا اروپایی‌ها در سیاست خود بنایی بر رویارویی فراتر از تحریم در مقابل ایران ندارند.

اعضای اتحادیه اروپا همواره جز کشورهایی بودند که تلاش می‌کردند مسائل خود با ایران را در چارچوب تحریم‌ها کنترل کنند گرچه در مورد تحریم ایران نیز میان اعضای اتحادیه نظر یکسانی وجود ندارد.

منظور از رویارویی می‌تواند تشدید تحریم‌ها باشد که به هر حال برخی از کشورهای موج اول اتحادیه اروپا تمایل دارند در صورت عدم همکاری ایران در موضوع هسته‌ای به تشدید تحریم‌ها اقدام کنند، گرچه باید دقت داشت که این تحریم‌ها خارج از چارچوب قطع‌نامه های شورای امنیت نخواهد بود چراکه تحریم‌ها زمانی کارایی دارد که هماهنگ با دیگر اعضای شورای امنیت و مورد حمایت امریکا باشد.