ايران، چالش‌برانگیزترین موضوع در مذاکرات اوباما با مدودف

باراک اوباما در حالی وارد مسکو شده است که این سفر به گفته بسیاری از ناظران نقطه عطفی در روابط امریکا و روسیه به حساب می آید. گرچه بسیاری این سفر را کم بار می دانستند اما در نخستین روز آن بر خلاف تصور توافقات مهمی میان دو کشور اتخاذ شد که نشان داد گرچه دو کشور بر سر برخی مسائل با یکدیگر اختلاف دارند اما این باعث نشده که سفر رئیس جمهوری امریکا به مسکو بی ثمر باشد.

باراک اوباما رئیس جمهوری امریکا قبل از سفر به مسکو نسبت به برخی سیاست های روسیه در روزهای اخیر گله کرده بود و خطاب با کرملین نشینان گفته بود، مدودف هنوز گمان می­کند جنگ سرد به پایان نرسیده است. ظاهرا او هنوز در همان حال و هوا است. من باید به وی بفهمانم که دیگر جنگ سردی وجود ندارد و باید سیاست­هایی به دور از این رویکرد اتخاذ کرد.

شاید نتوان به صراحت گفت که منظور باراک اوباما از این اظهار نظر چه بوده اما بسیاری نیز این گونه برداشت کردند که اشاره وی به حمایت روسیه از ایران به ویژه دوران پس از انتخابات ریاست جمهوری و تحولات آن و کره شمالی و بحث فروش تسلیحات به ایران و خواست و پاسخ اسرائیل و روسیه به یکدیگر بوده است.

نکته مرتبط با ایران زمانی قوت می­گیرد که اوباما در راستای سفر به مسکو می­گوید، موضوع ایران یکی از مهمترین بحث های مورد مذاکره­اش با مدودف رئیس جمهوری روسیه است.

بی شک نکته مهمی که برای اوباما و دست اندرکاران کاخ سفید در این برهه زمانی مطرح است یا دست کم از اهمیت بیشتری نسبت به دیگر موضوعات مرتبط با ایران برخوردار است، مسئله فعالیت­های هسته­ای ایران و نوع تعامل تهران با غرب بر سر این مسئله است. به گفته منابع خبری در نخستین روز سفر اوباما به مسکو مسئله ایران هنوز مورد بحث قرار نگرفته است. گرچه پیش بینی می­­شود موضوع ایران ظرف امروز و فردا مورد بررسی قرار گیرد و اوباما در این رابطه پیشنهادها و هشدارهایی را به مقام­های ارشد روسی در رابطه با ایران بدهد.

در روز نخست دو طرف پس از چهار ساعت مذاکره پشت درهای بسته، در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک اعلام کردند که آرزومند آغازی نو در مناسبات دو کشور هستند که در سال‌های اخیر بحرانی شده است. آنها همچنین با امضای توفقنامه­ای اعلام کردند، کلاهک های هسته ای خود را کاهش خواهند داد. بر این اساس روسیه از 2750 به 1650 کلاهک و ایالات متحده نیز از 2500 به 1500 کلاهک­های هسته­ای خود را کاهش خواهند داد.

موضوع سپر دفاع موشکی که یکی از اختلاف برانگیزترین مسائل میان دو طرف است نیز در این مذاکرات مورد بررسی قرار گرفت. مدودف در این کنفرانس مطبوعاتی در این رابطه گفت: «در زمینه استقرار سیستم دفاع موشکی امریکا در شرق اروپا، همچنان اختلاف نظر وجود دارد.»

وی در عین‌حال تاکید کرد، مذاکرات دوجانبه به پیشرفت‌هایی منتهی شده است.

باراک اوباما اما بار دیگر بر اهمیت سیستم دفاع موشکی پافشاری کرد و در موضعی شبیه موضع جورج بوش رئیس جمهوری سابق امریکا مدعی شد این سیستم در برابر تهدید کشورهایی مثل ایران و کره شمالی باید نصب شود.

وی ابراز امیدواری کرد که بتواند با مسکو بر سر این موضوع به توافق‌های تازه‌ای برسد. برپایه گزارش­ها اوباما در مورد گرجستان نیز اختلاف‌نظرهایی با مدودف دارد. ظاهرا امریکا خواهان پیوستن گرجستان و اوکراین به ناتو است و روسیه با این خواسته امریکا به شدت مخالفت می­کند.