تنش‌زدایی با اعراب زیر لوای کنفرانس فلسطين
با وجودی که علی اکبر محتشمی پور دبيرکل کنفرانس حمايت از فلسطین از دعوت رسمى "فتحى سرور" رئيس مجلس مصر براى حضور در اين کنفرانس خبر داده است اما هنوز نمی توان نسبت به ورود این مقام مصری در تهران برای بحث درباره مسئله فلسطین قاطعانه ابراز نظر کرد.
مصر به طور کلی نگاهی متفاوت از ایران و رویکردهایی مخالف با سیاست های خارجی جمهوری اسلامی در قبال مسئله فلسطین و صلح در خاورمیانه دارد. اساسا محور مصری - عربی با سرکردگی مصر و عربستان مسیری مجزا و دور از محور ایرانی - سوری دارد و در سال های گذشته و به خصوص طی یک ماه گذشته، چالش های موجود میان این دو طیف روشن تر و عمیق تر از همیشه نشان داده است.
مصر در فاجعه غزه تا جایی پیش رفت که ایران را متهم به دخالت مستقیم در ناامنی ها و تنش های میان گروهی در فلسطین کرد و ایران نیز در سوی دیگر، مصر را متمایل به اسرائیل و حاوی نظرگاهی غیر عربی و مغایر با ناسیونالیسم عربی توصیف کرد. درواقع عملکرد مصر در بستن گذرگاه ها و در تنگنا قرار گرفتن مردم غیر نظامی اسباب انتقادات زیادی را از این کشور موجب شد و نگاه ها را نسبت به عرب گرایی دولت حسنی مبارک دستخوش تردید کرد.
این موضوع و نیز چراغ سبز دولت مصر به گروهک منافقین برای استقرار در این کشور جزو چالش هایی است که روابط دو کشور را در سطح کلان با مشکل مواجه کرده و امکان تلطیف فضای میان مصر و ایران را تا تغییر شرایط در آینده ناممکن ساخته است.
بحرین هم در روزهای گذشته نشان داد که چون امارات آتشی زیر خاکستر برای ایران است. چندی پیش در مطلبی ذیل عنوان "خیلی دور خیلی نزدیک" از فضای سرد میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس و احتمال وقوع جرقه هایی هر چند کوچک اما آتش زا میان آنها سخن آوردیم و نوشتیم: "تاکید ایران بر وجود دست های خارجی و تحریکات غربی در خلیج فارس، سیاستی جهت پرهیز از مجادله مستقیم با امارات و کشورهای عربی است. می توان گفت حضور همزمان جمهوری اسلامی ایران در چند جبهه (مسئله هسته ای، موضوع عراق، فلسطین و...) و نیاز به داشتن متحدهای منطقه ای، این کشور را از ورود به نزاعی دیگر بازداشته و آن را در شرایط فعلی مقدور و فایده مند نمی داند. این مسئله را امارات به خوبی می داند و لحن آرام و دیپلماتیکی که در پیش گرفته، ظرفیت ایجاد بحرانی دیگر را در آینده نه چندان دور برای ایران دارد."
آن سخن برخاسته از ادعاهای تکرارشونده امارات متحده عربی بر سر مالکیت جزایر سه گانه بود اما این اشاره را داشتیم که موقعیت فعلی ایران و القائاتی که از سوی رسانه ها و دولت های غربی درباره قدرت نظامی و رو به تهدید آن صورت می گیرد، فضای منفی و متشنجی را ایجاد کرده که بهانه های متعددی برای گشایش زخم های تاریخی و ظهور اختلاف های سیاسی در خود دارد.
محتشمى پور در نشست خبرى کنفرانس بین المللی فلسطین در تهران از دعوت رؤساى مجالس کشورهاى اسلامى، برخى رؤساى مجالس کشورهاى غيراسلامى و همچنين شخصيت هاى مبارز و گروه‌هاى فلسطينى براى شرکت در اجلاس خبر داده است. به گفته او، از میان 30 هيات پارلمانى کشورهاى جهان تا‌کنون نزديک به 15 رئيس پارلمان دعوت حضور در اجلاس را پذيرفته اند.
همچنین از برخى مجامع بين‌المللى نظير اتحاديه عرب، سازمان کنفرانس اسلامى، کشورهاى غير متعهد و برخی شخصيت‌هاى حقوقى و بين‌المللى و تعدادى از NGOها، سازمان‌هاى غيردولتى حقوق‌بشر و مدافع فلسطين و نيز نمايندگان اديان مختلف براى شرکت در اجلاس حمايت از فلسطين دعوت شده است.
فارغ از اقدامات نمادینی که قرار است در این اجلاس صورت گیرد تا زمینه های توجه جامعه بین المللی را به جنایات صهیونیست ها و تحت فشار گذاردن اسرائیل برانگیزد، آنچه از منظر دیپلماتیک برای جمهوری اسلامی ایران بیش از تحقق این اهداف مهم است، حضور نمایندگان رسمی کشورهایی چون مصر و بحرین در کنفرانس است.
به همان اندازه که آمدن این مقامات به تهران حائز اهمیت است، نیامدن آنان نیز می تواند تفاسیر قابل تاملی را به همراه داشته باشد. علی لاریجانی نیز در تماسی تلفنی که برای دعوت از رئیس مجلس مصر داشته، تلاش جمهوری اسلامی را برای حضور آنها صحه گذارده است. رئیس مجلس شورای اسلامی از روسای مجالس شورا و نمایندگان بحرین هم برای شرکت در کنفرانس پارلمانی فلسطین در تهران دعوت کرده است.
تهران امیدوار است هیئت های بلندپایه ای از بحرین و مصر در کنفرانس فلسطین شرکت کنند. بدون تردید ایران قصد دارد با برگزاری این اجلاس بر نقش آفرینی خود در موضوع فلسطین بیفزاید و اشتراکاتی هر چند اندک را میان خود و کشورهای عربی ایجاد و یا برجسته کند. این هدف به ویژه با بروز تنش های اخیر میان ایران و مصر و ایران و بحرین اهمیت دوچندانی یافته است و می تواند نمایی از عمق اختلاف ها و اشتراک های موجود میان آنها را آشکار سازد.
نظر شما :