برنامه 10 ساله توسعه اقتصادی ؛ محور اصلی دیدار سران دی 8

محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ایران، دومین رهبر کشورهای عضو اجلاس «هشت کشور اسلامی در حال توسعه» موسوم به D8 بود که صبح دوشنبه وارد کوالالامپور، پایتخت مالزی، میزبان این دوره از اجلاس شد. به نوشته خبرگزاری «برنامه» مالزی، پیش از وی سوسیلو بامبانگ یودهویونو، رئیس‌جمهور اندونزی، وارد کوالالامپور شده و مانند احمدی‌نژاد از سوی داتوک سری رئیس یتیم، وزیر خارجه مالزی مورد استقبال رسمی قرار گرفته بود.

 

منوچهر متکی، وزیر خارجه ایران که برای شرکت در اجلاس وزرای خارجه D8 از یکشنبه هفته جاری در کوالالامپور به سر می‌برد، همراه مهدی خندق‌آبادی، سفیر ایران در مالزی نیز برای استقبال از احمدی‌نژاد در فرودگاه کوالالامپور حاضر شده بودند. سید یوسف رضا گیلانی، نخست‌وزیر پاکستان نیز تقریباً همزمان با احمدی‌نژاد وارد کوالالامپور شد.

 

هیاتی 40 نفره از مقامات و مسئولان دولتی در این سفر احمدی‌نژاد را همراهی می‌کنند که هم اکنون به هیات همراهی متکی در کوالالامپور پیوسته‌اند. به نوشته خبرگزاری «برنامه» در این سفر همسر احمدی‌نژاد نیز همراه اوست.

 

اجلاس سران D8 از صبح سه‌شنبه با حضور سران و رهبران هشت کشور بنگلادش، پاکستان، ایران، نیجریه، مصر، اندونزی، مالزی، و ترکیه در کوالالامپور کار خود را آغاز خواهد کرد. این اجلاس با سخنرانی داتوک سری عبدالله احمد بداوی، نخست‌وزیر مالزی کار خود را آغاز خواهد کرد و سایر روسای جمهور و نخست‌وزیران دیگر کشورهای حاضر در این اجلاس از جمله احمدی‌نژاد نیز بعد از ظهر و عصر سه‌شنبه به ترتیب در این اجلاس سخنرانی خواهند کرد.

 

اولین دور اجلاس D8 در سال 1997 با هدف توسعه همکاری‌های اقتصادی بین کشورهای اقتصادی تشکیل شده است و بر اساس مذاکرات اولیه‌ای که در اجلاس وزرای خارجه در اوایل هفته جاری صورت گرفته، پیش‌بینی می‌شود توسعه و بهبود وضعیت اقتصادی کشورهای عضو و گسترش روابط تجاری بین اعضا محور اصلی این دور از اجلاس D8 باشد. همچنین قرار است مساله افزایش قیمت جهانی سوخت، افزایش قیمت جهانی مواد غذایی و تاثیر آن‌ها بر کشورهای اسلامی در ششمین اجلاس رهبران کشورهای در حال توسعه اسلامی مورد بحث و بررسی قرار بگیرند.

 

وزیر خارجه مالزی پیش‌تر از تصویب طرح 10 ساله توسعه تجارت بین اعضای گروه D8 در یازدهمین اجلاس وزاری خارجه این گروه خبر داده و ابراز امیدواری کرده است با نهایی شدن این برنامه در اجلاس سران، حجم مبادلات تجاری درون گروهی اعضای D8 تا سال 2018 بین 15 تا 20 درصد کل حجم تجارت خارجی تمامی کشورهای عضو را شامل شود. حجم مبادلات تجاری بین اعضای D8 در حال حاضر 5 درصد از کل حجم مبادلات جهانی اعضای آن است.

 

در همین زمینه دیپو آلام، دبیر کل گروه D8 در گفتگویی با خبرگزاری شین‌هوآ ابراز امیدواری کرد که کشورهای عضو به اجرای درست فاز اول این طرح ده ساله، که پنج سال طول خواهد کشید، پایبند باشند و از این طریق باعث توسعه مبادلات تجاری و همکاری‌های دو و چند جانبه در زمینه ارائه خدمات منطبق با سطوح پیش‌بینی شده در این طرح شوند. او توسعه صنعت گردشگری در بین کشورهای عضو را از نمونه همکاری‌های درون گروهی در زمینه خدمات عنوان کرد.

 

کل حجم مبادلات جهانی اعضای گروه D8 از سال 2006 تا 2007 از 750 میلیارد دلار به 1 تریلیون دلار افزایش یافته است در حالی که در همین مدت حجم مبادلات تجاری درون گروهی این کشورها از 34 میلیارد دلار به 60 میلیارد دلار رسیده است. به گفته دکتر رئیس یتیم پیش‌بینی می‌شود که حجم مبادلات درون گروهی D8 تا پایان طرح 10 ساله در سال 2018 به 5/571 میلیارد دلار برسد.

 

حمایت ویژه از تجارت دو و چند جانبه بین کشورهای عضو D8، تسهیل تشریفات گمرکی و تسهیل صدور روادید برای اتباع کشورهای عضو، ظرفیت‌سازی در بخش‌های تجارت، علوم و صنایع، توسعه گردشگری، و مشارکت بخش‌های خصوصی کشورهای عضو در این زمینه‌ها از جمله عواملی هستند که به تصویب هیات وزیران D8 رشد و توسعه آن‌ها نقشی اساسی در دستیابی به اهداف برنامه 10 ساله دارند.

 

وزیر خارجه مالزی همچنین در گفتگویی با خبرگزاری «برنامه» اعلام کرد که مساله هسته‌ای ایران به عنوان یکی از اعضای گروه D8 در دستور کار اجلاس سران قرار ندارد اما رهبران کشورهای عضو آزاد هستند در دیدارهای و گفتگوهای حاشیه‌ای این اجلاس این مساله را مورد بحث قرار داده و درباره آن اظهار نظر کنند.

 

رئیس‌جمهور ایران نیز بامداد دوشنبه پیش از عزیمت به سمت کوالالامپور در جمع خبرنگاران با تاکید بر محورهای اقتصادی اجلاس سران D8 گفت: «امروز کشورهاى دوست و کشورهاى اسلامى داراى مشترکات زياديهستند و D8 داراى جايگاه مهمى است و اعضا در نشست اجلاس ، برنامه10 ساله اينگروه را تعيين خواهند کرد.» احمدی‌نژاد در ادامه افزود: «در اجلاس پيش رو، همکارى هاى کشاورزى،غذايى، گردشگرى، بازرگانى، خدمات مهندسى و انرژى، تنظيمات پولى و مالى در جهتتامين منافع ملت‌ها، رايزنى و تبادل اطلاعات در دستور کار خواهد بود.»

 

ایران به عنوان چهارمین صادر کننده نفت جهان و صاحب دومین ذخایر گازی جهان با توجه به افزایش بی‌سابقه قیمت سوخت و تاثیر آن بر سایر اعضا، پیش‌بینی می‌شود که نقش تعیین کننده‌ای در این اجلاس داشته باشد. ایران همچنین مسئول هماهنگی ارتباطات کشورهای عضو D8 به شمار می‌رود.

 

متکی نیز در مصاحبه‌ای تلویزیونی با شبکه 3 تلویزیون مالزی اهمیت این دور از اجلاس D8 را با توجه به بحران‌های متعدد جهانی مضاعف توصیف کرد و گفت: « اين نشست در برهه کنونى از اين جهت حساس است که سران هشت کشور در حال توسعه اسلاميقرار است در مورد نحوه همکارى و اتخاذ رويکرد مشترکى براى مقابله با بحران هايجهانى در طول دهه آينده تصميم بگيرند.»

 

وزير امورخارجه ايران همچنین افزود: «از سوى ديگر کشورهاى عضو گروه D8 در دهه دوم آغازهمکارى هاى خود به طور جدى نيازمند طراحى چشم انداز جديدى از بر نامه هايى هستند تابر اساس آن بتوانند به يک استراتژى بلند مدت با هدف تقويت همکارى ها خود و نيزايفاى نقش مهم‌تر در عرصه هاى جهانى دست پیدا کنند.» او با اشاره به تصویب طرح 10 ساله گروه D8 براى سال‌های 2018- 2008، ابراز اميدوارى کرد که اين طرح در نشست سران کشورهاى عضونيز به تصويب برسد.

 

مقامات ایرانی و مالزیایی و دیگر کشورهای عضو درباره نتیجه طرح ده ساله D8 ابراز امیدواری کرده‌اند که دو کشور ایران و مصر به عنوان اعضای این گروه از 27 سال پیش فاقد روابط دیپلماتیک هستند و اخیراً نمایش فیلمی مستند در ایران که به ادعای مقامات مصری، ترور انور سادات، رئیس‌جمهور مصردر دهه 1970 و اوایل 1980، را توجیه می‌کند و مورد تمجید قرار می‌دهد موجب تیره‌تر شدن چشم‌انداز احتمالی نزدیکی تهران و قاهره شده است. هنوز مشخص نیست که آیا در حاشیه اجلاس سران دیداری بین مقامات رده پایین‌تر هیات‌های ایرانی و مصری صورت خواهد گرفت و آیا مصری‌ها باز اعتراض خود را به نمایش این فیلم و سایر مواضع ایران ابراز خواهند کرد یا نه.