زبان فارسی و فعالیت‌های رایزنی فرهنگی ایران در بنگلادش

نویسنده: شوجان پرویز، دانشجوی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه داکای بنگلادش

دیپلماسی ایرانی: کشور بنگلادش کشوری در جنوب آسیا به پایتختی شهر داکاست. قرن‌ها زبان فارسی زبان رسمی شبه قاره هند بوده است. دانشگاه داکا اولین دانشگاه بنگلادش است که در سال ۱۹۲۱م تآسیس شده است. گروه  فارسی هم از آغاز دانشگاه داکا برقرار بوده است. یعنی از زمان تاسیس آن گروه فارسی راه افتاده، و فارسی و اردو با هم یک گروه بوده است. بعداً، در سال ۲۰۰۶م فارسی از اردو جدا شده و به نام گروه زبان و ادبیات فارسی تبدیل شده است. 

در مؤسسه زبان‌های نوین دانشگاه داکا و دانشگاه خولنا هم دوره‌های آموزش زبان فارسی تدریس می‌شود. علاوه بر دانشگاه داکا دو دانشگاه دیگر مانند راجشاهی و چیتاگونگ هم گروه زبان و ادبیات فارسی دارند. 

در گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه داکا حدود ۳۵۰ نفر دانشجو تحصیل می‌کنند. قریب به همین مقدار دانشجو هم در گروه‌های زبان و ادبیات فارسی دانشگاه‌های راجشاهی و چیتاگونگ تحصیل می‌کنند. 

در بنگلادش بعضی مردم شخصاً زبان فارسی یاد می‌گیرند و اشعار فارسی را می‌خوانند. در بنگلادش دانشجویان گروه‌های دیگر به زبان و ادبیات فارسی بسیار علاقه دارند. در بنگلادش برای کسانی که زبان فارسی می‌دانند و علاقمنده فارسی هستند به عنوان 'انجمن فارسی بنگلادش' یک گروه دارد. این گروه برنامه‌های مختلفی در مورد کشور ایران، شاعران ایران، و زبان و ادبیات فارسی برگزار می‌کند.

من در سال ۲۰۱۷م در گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه داکا ثبت‌نام کردم. هدف من این بود که به هرشکل در دپارتمان دانشگاه داکا  درس بخوانم، به خاطر این در گروه فارسی ثبت نام کردم. قبل از ورود به دانشگاه نمی‌دانستم که در دانشگاه داکا گروه فارسی هم وجود دارد، و زبان فارسی درس و تدریس می‌شود. ولی در مورد کشور ایران، انقلاب اسلامی و زبان فارسی چیزهایی می‌دانستم. نام‌های شاعران معروف سرزمین ایران مثلاً فردوسی، رومی، حافظ، و شیخ سعدی را شنیده بودم. وقتی من دانشجوی دبیرستان بودم آن موقع داستان رستم و سهراب از شاهنامه فردوسی را خوانده بودم. پس از ورود به گروه فارسی علاقمند به زبان، فرهنگ و ادبیات فارسی شدم و برای یادگیری زبان فارسی و خواندن ادبیات فارسی تلاش کردم. الآن هم این تلاش و کنجکاوی جاری است. الآن گاه‌گاه درباره زبان، ادبیات، کشور ایران و فرهنگ فارسی در روزنامه‌ها و سایت‌های آنلاین می‌نویسم.

ایران نیز کشوری‌ست در آسیا که پایتخت آن تهران است. تاریخ ایران بسیار طولانی و فرهنگ و تمدن ایران بسیار عالی است. سال۱۳۵۷ش، برابر با ۱۹۷۹م در ایران انقلاب اسلامی اتفاق افتاد و جمهوری اسلامی برقرار شد. بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای گسترش زبان فارسی، فرهنگ ایران و رشد رابطه بین بنگلادش و ایران در سال ۱۹۸۴م مرکز رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران تأسیس شد. از زمان تأسیس این رایزنی فرهنگی برای گسترش زبان فارسی و فرهنگ ایران برنامه‌های مختلف ترتیب داده می‌شود. مانند جشنواره نوروز فارسی و بنگالی، نمایشگاه‌های مختلف، جشنواره فیلم، نمایشگاه عکاسی، جشنواره غذا و نیز برنامه‌هایی به مناسبت تولد و وفات شاعران بزرگ ایران. رایزنی به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، ولادت و رحلت امام خمینی (ره) و عید میلاد النبی اکرم (ص) برنامه های گوناگون برگزار می کند. هرسال با مشارکت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در بنگلادش و گروه زبان و ادبیات فارسی جشن عید نوروز فارسی و نوروز بنگالی برگزار می‌کند.

همچنین در این مرکز  کتاب‌های مختلف چاپ می‌کنند و یک‌ مجله به نام 'نیوز لتر' هم منتشر می‌شود. موضوعات این مجله مرتبط با زبان، ادبیات، فرهنگ، تمدن، اقتصاد، فناوری وغیره است. در رایزنی فرهنگی چهار دوره برای آموزش زبان فارسی برگزار می‌شود: دوره مقدماتی، متوسطه، دیپلم و فوق‌دیپلم. من در رایزنی دوره‌های زبان فارسی از جمله متوسطه، دیپلم، فوق‌دیپلم و ایرانشناسی را تمام کرده‌ام. در مرکز رایزنی فرهنگی یک کتاب‌خانه هم وجود دارد. با استفاده از منابع این خانه فرهنگ دانشجویان گروه زبان فارسی و علاقمندان زبان فارسی مطالب بیشتری در باره این زبان و فرهنگ ایران یاد می‌گیرند. همین‌طور روز به روز رابطه فرهنگی بین بنگلادش و ایران رشد پیدا می‌کند.