مشت‌های خشم دولت آینده امریکا برای ایران!

دیپلماسی ایرانی: در سیاستگذاری عمومی، هر رویدادی حتی اگر آن را جعلی و دروغین تفسیر کنند از اثرگذاری خاص خود برخوردار است و می‌تواند یک سیاستگذاری را با چالش بزرگ روبه رو کند و تمام چشم‌اندازهای پیشین را آشفته سازد.

سیاستگذاران خارجی توانمند، از هر رویداد یا پدیده‌ای در نظام جهانی تفسیر پیش‌نگر داشته و از هیچ رویداد ساده‌ای حتی در قالب یک زمین لرزه، سیل یا گرم شدن هوا چشم‌پوشی نمی‌کنند. در چنین رویکردی است برخی رخدادهای سیاسی و اجتماعی از اهمیتی کلان در سیاست خارجی و روابط بین الملل یا ثبات نظام جهانی برخوردار شده و آینده جهان را تغییر می‌دهند.

ترور نافرجام و به نظر ساده دونالد ترامپ نامزد انتخابات ریاست جمهوری 2024 ایالات متحده امریکا ازجمله پدیده‌های داخلی یک کشور دانسته می‌شود که اثرگذاری جهانی فراگیر دارد و تحولات آینده نظام جهانی به‌خصوص سیاستگذاری خارجی بسیاری بازیگران نظام جهانی را دگرگون خواهد کرد.

برخی کارشناسان منتقد سیاست‌های امریکا در سراسر جهان و داخل ایالات متحده امریکا، تلاش دارند تا ترور ترامپ را یک پدیده جعلی نمایش دهند که از سوی تیم دونالد ترامپ برنامه‌ریزی شده تا شهروندان این کشور را به سود ترامپ تحریک کنند. چنین تحلیل‌هایی که تنها بر منافع ترامپ از ترور نافرجامش برای پیروزی در انتخابات آینده استوار است، پیامدهای ژئوپلیتیک و جهانی فراتر از انتخابات ایالات متحده را کنار گذاشته است. ترور دونالد ترامپ برای سیاستگذاران و دولت ایران دارای درس‌ها و هشدارهایی است که گزیده برخی از این هشدارها، این‌گونه ارائه می‌شود:

یکم – همه به فکر کدخدا: طی چند سال اخیر در ادبیات سیاسی و جناحی ایران همواره از واژه "کدخدا" برای حمله به طیفی از سیاسیون ایرانی که هوادار مذاکره و عادی سازی روابط با ایالات متحده امریکا هستند، استفاده شده و "کدخدا" برچسپی ننگ‌آور برای یک تقابل قدرت در سپهر سیاسی و رقابت قدرت در ایران بوده است. اما واقعیت نظام جهانی نشان می‌دهد با وجود برخی مؤلفه‌های تضعیف قدرت ایالات متحده امریکا در نظام جهانی، این کشور همچنان قدرت برتر نظام جهانی بوده و جایگاه کدخدا یا حداقل یکی از کدخدایان اصلی نظام جهانی را داراست. موج بزرگ و فراگیر پیام‌های محکومیت ترور و همبستگی با دونالد ترامپ از سوی دولت‌ها و رهبران بیشتر کشورها، نشان می‌دهد که ایالات متحده همچنان کدخدای نظام جهانی است و شخصیت‌های مهم این کشور نیز دارای اهمیت و توان اثرگذاری جهانی هستند. به صراحت می‌توان گفت که همه به فکر و نگران حال کدخدای جهان هستند! 

دوم – برتری سپهر سیاسی امریکا بر سپهر سیاسی ایران: پایان انتخابات ناگهانی ایران و انتخاب ریاست جمهوری جدید کشور، همزمان شد با مرحله نهایی انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده امریکا و ترور دونالد ترامپ به عنوان شانس اصلی پیروزی این دوره از انتخابات امریکا. واکنش به ترور ترامپ در سپهر سیاسی ایالات متحده امریکا، رویکردی ناسازگار با روابط جناح‌های سیاسی ایران داشته است. واکنش فوری، اعلام همبستگی و همدردی تمام بازیگران سیاسی و اجتماعی امریکا از هر دو حزب دموکرات و جمهوری خواه این کشور و محکومیت ترور ترامپ از سوی آنان، از هنجارمند بودن بازی سیاسی و رقابت در سپهر سیاسی ایالات متحده امریکا نشان دارد که این مؤلفه در سپهر سیاسی ایران کمیاب و بلکه نایاب نشان می‌دهد.
   
سوم – پیام مشت‌های ترامپ برای سیاستگذاران در نظام جهانی: ماجرای ترور دونالد ترامپ و پشت‌پرده آن هر چه باشد، اولین ترکش‌های آن به ایران اصابت کرد که برخی از رسانه‌های غربی، خبر دخالت ایران در این ترور را منتشر کردند. اگر چه پشت پرده ترور ترامپ روشن نیست، اما زبان بدن به‌ویژه مشت‌های گِره خورده و تلاش ترامپ برای تهدید لفظی مهاجم یا دشمن را می‌توان چشم‌انداز تاریک سیاست‌های ترامپ برای نظام جهانی قلمداد کرد. مشت گِره خورده‌ای که خشم شدید ترامپ و رئیس جمهوری آینده ایالات متحده امریکا را از دشمنان امریکا نشان می‌دهد. خشمی که پیامد تنها یک زخم کوچک در گوش ترامپ است اما مشت‌های گِره خورده ترامپ دارای پیام تهدید دشمنان و رقیبان این کشور در نظام جهانی است. مشت‌های ترامپ و تلاش وی برای تهدید لفظی دشمنان پس از ترور، می‌تواند مؤلفه‌ای از تهدید ژئوپلیتیک برای برخی از بازیگران نظام جهانی مانند ایران باشد که همواره به عنوان دشمن و تهدید اول امریکا و متحدان این کشور در منطقه معرفی شده است. اگر چه برخی رویکردهای انزواطلبانه در سیاستگذاری خارجی دونالد ترامپ و جمهوری خواهان ایالات متحده امریکا وجود دارد، اما مشت و خشم ترامپ پس از ترور، نشان داد که ترامپ برای تغییر سیاستگذاری خارجی امریکا و تهدید دشمنان در دوره دوم ریاست جمهوری خود، آماده است.

*

اثرپذیری سیاستگذاری خارجی از رویداد و پدیده‌ای که گاهی هیچ ارتباطی با سیاست خارجی و روابط بین الملل ندارد، اصل آینده نگری سیاستگذاری به‌ویژه سیاستگذاری خارجی را برجسته می‌سازد.

آینده‌نگری در سیاست خارجی که می‌تواند یکی از مؤلفه‌های سیاستگذاری مطلوب و موفق باشد، منبع قدرت بازیگر در نظام جهانی در چارچوب طراحی و اجرای تاکتیک‌ها و سیاست‌های مناسب با شرایط پیش‌رو محسوب می‌شود. 

ماجرای ترور دونالد ترامپ که شانس اول ریاست جمهوری آینده ایالات متحده امریکا قلمداد می‌شود، علاوه بر تحریک افکار عمومی داخلی این کشور به سود حزب جمهوری خواه و شخص ترامپ به عنوان یک منتخب خداوند (با شعار فقط خدا بود که مرا نجات داد) در انتخابات ریاست جمهوری 2024 امریکا، ژئوپلیتیک جهانی را نیز نشانه گرفته و چشم‌اندازی بحرانی و تاریک برای برخی بازیگران رقیب امریکا در نظام جهانی شکل داده است.

ایران می‌تواند اصلی‌ترین مسئله و هدف سیاستگذاری خارجی دولت ترامپ در دوره دوم ریاست جمهوری ایشان باشد. این اولویت ایران در سیاست خارجی امریکا را ‌باید فراتر از شایعات نقش ایران در نقشه ترور ترامپ جست وجو کرد.

آنچه از سوی برخی کارشناسان و تحلیلگران ایرانی با عنوان‌های تسمخرآمیز "ترور تروریست کت و شلوارپوش – تیر خوردن یک تروریست و ..." بیان شده، نگاهی ساده‌لوحانه به یک پدیده اثرگذار بر نظام جهانی به‌ویژه ایران در سال‌های آینده است که از مشاهده و فهم مشت‌های گره خورده و سخنان خشم آلود ترامپ، ناتوان هستند. 

مشت‌های گره خورده، سخنان خشم‌آلود و ژست تهاجمی دونالد ترامپ پس از خراش کوچک از ناحیه گوش، برای سیاستگذاران ارشد و حکمرانی ایران هشداری مهم است که سیاستگذاری خارجی ایران به تدابیر پیش‌گیرانه در مواجهه با دولت ترامپ و بلکه انعطاف یا نرمش قهرمانانه در رویکرد سیاست خارجی ایران در یک سال آینده نیاز دارد.