افت و خیز رایزنی‌های صلح یمن

دیپلماسی ایرانی: همه طرف‌ها و گروه‌ها در یمن خواستار تحقق صلح پس از 9 سال جنگ هستند، به طوری که طرف‌های یمنی با استفاده از مناسبت سی و چهارمین سالگرد اعلام وحدت یمن، خواستار پیشبرد مسیر صلح شده‌اند.

صلح در اظهارات گروه‌های یمنی به یک درخواست ضروری تبدیل شده است و همه خواهان تحقق آن پس از 9 سال جنگ هستند، به طوری که طرف‌های یمنی با استفاده از مناسبت سی و چهارمین سالگرد اعلام وحدت یمن خواستار پیشبرد مسیر صلح شده‌اند.

درخواست برای صلح در حالی است که رایزنی‌های صلح یمن پس از حملات انصارالله در دریای سرخ دچار تزلزل شده، حملاتی که از نوامبر گذشته آغاز شده است.

«رشاد العلیمی» رئیس شورای رهبری ریاستی (حکومت عدن) در سخنرانی خود به مناسبت سی و چهارمین سالگرد اتحاد یمن در 22 مه 1990، بار دیگر بر موضع ثابت این شورا در چارچوب رایزنی‌های صلح یمن تاکید کرد که مبتنی بر چهار اصل است که بارها بر آن تاکید شده است که در راس آنها، پایبندی به اصول و مبانی ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی و به ویژه قطعنامه 2216 شورای امنیت صادره در سال 2015 قرار دارد که خواستار تحریم انصارالله و منع صادرات سلاح به آنها شده است، خدشه وارد نشدن به جایگاه قانونی و سیاسی کشور یمن به عنوان عضو سازمان ملل، اینکه هر گونه روند صلح با تضمین‌های منطقه‌ای و بین المللی همراه شود، از جمله اینکه مسئله جنوب یمن در هر رایزنی در آینده مطرح شود.

«مهدی المشاط» رئیس شورای سیاسی انصارالله هم به نوبه خود در سخنرانی سالگرد اتحاد یمن، تمایل صادقانه برای برقراری صلح، حسن همجواری و بازیابی فضای برادرانه با کشورهای اطراف یمن و گروه‌های داخلی را مورد تاکید قرار داد.

المشاط از آنچه «فرماندهی ائتلاف متجاوز» خواند، خواست مسیری را که قبلا آغاز شده تکمیل کرده و به طوری جدی وارد امضا و اجرای «نقشه راه» شود.

وی همچنین از این ائتلاف خواست آماده سازی فضاها برای اعتمادسازی در دو بعد انسانی و اقتصادی را فورا آغاز کرده و نیز در مسیر صلح و به صفر رساندن بحران‌ها و نزاعات گام برداشته و همه با هم تلاش کنند تا تمام منطقه به یک منطقه امن و شکوفا تبدیل شود.

المشاط همچنین از جامعه بین المللی و سازمان ملل خواست قطعنامه‌ها و عناوینی را که مانع صلح در یمن است، حذف کند. وی همچنین خواستار ایفای نقش مثبت جامعه بین المللی و سازمان ملل در تقویت و حمایت از مقاصد و رویکردهای اخیر صنعاء شد.

از سوی دیگر، «حمید عاصم» عضو هیئت مذاکره کننده انصارالله گفت که رهبری، ارتش و کمیته‌های مردمی خواهان توقف جنگ و برقراری صلح واقعی است که خواسته‌های مردم یمن را برآورده و منجر به خروج نیروهای متجاوز سعودی، اماراتی و دیگر نیروهای بیگانه از تمام خاک یمن شود.

وی افزود ما هیچ گاه مخالف صلح یا مخالف توقف جنگ نبوده‌ایم، به همین سبب تمام سخنرانی‌های مسئولان در صنعاء در چارچوب درخواست برای صلح با توقف تجاوز، توقف جنگ بیهوده، پایان محاصره، پرداخت حقوق، پرداخت غرامت، آزادی اسیران و اینکه کشورهای متجاوز پایان تجاوز خود به یمن را اعلام کنند، قرار دارد.

عاصم خاطر نشان کرد که اظهارات المشاط در سخنرانی‌اش درباره صلح با فشارها یا تجاوزات امریکا ارتباطی ندارد، چرا که ملت یمن هیچ اعتنایی به فشارهای امریکا نمی‌کند، خواه این فشارها از سوی امریکا یا فشارهای این کشور به همراه کشورهای هم‌پیمان آن و در راس آن انگلیس باشد که در تجاوز به یمن مشارکت دارد.علتش آن است که ما به این فشارها اعتنا نمی‌کنیم، چرا که ایمان به وجوب دفاع از برادرانمان در فلسطین و اینکه مسئله فلسطین، مسئله عرب‌ها و مسلمانان است و ایستادن در کنار آنها یک واجب دینی مقدس است، ایمان داریم.

عاصم درباره رایزنی‌های صلح یمن تاکید کرد که هیچ نکته و تحول جدیدی نه در مسقط نه از طریق نماینده دبیرکل سازمان ملل تا لحظه صورت نگرفته است، اما درباره امکان پیشبرد روند صلح در سایه تحولات اخیر ما همواره اعلام کرده‌ایم که توپ در زمینه طرف سعودی است که طی 9 سال اخیر به همراه کشورهای ائتلاف شرارت به یمن حمله کردند. مسائلی وجود دارد که باید قبل از هر چیز باید حل و فصل شود که مهمترین آن، توقف تجاوزات، پایان محاصره، پرداخت حقوق، آزادی اسیران، پرداخت غرامت و جبران زیان و ضرر است.

وی خاطر نشان کرد که رایزنی‌های صلح یمن از رمضان سال گذشته (در ماه های مارس و آوریل 2023) متوقف شده و بدون پیشرفت باقی مانده که علت آن، فرار طرف سعودی از اجرای موارد توافق شده و تلاش آن برای اینکه خود را به عنوان میانجی و نه طرف متجاوز نشان دهد به ویژه پس از رایزنی‌هایی که با میانجیگری عمان میان ما و طرف سعودی انجام شد.

پس از عملیات طوفان‌الاقصی، امریکا و انگلیس اعلام کردند که تا زمانی که انصارالله به محاصره رژیم صهیونیستی و ممانعت از تردد کشتی‌ها به بنادر این رژیم پایان ندهد، با هرگونه صلح مخالفت خواهند کرد.

از سوی دیگر، «سیف المثنی» پژوهشگر سیاسی گفت دو رویکرد و سخنرانی با دو لحن صورت گرفته است، اولی با هدف سیاست اتهامات متقابل صورت گرفته که سبب باقی ماندن حالت نزاع کنونی شده و دیگری سخن از صلح در یمن است که خواسته بین المللی و منطقه‌ای در حال حاضر است. تبریک وزیر خارجه امریکا به مناسبت سالگرد اتحاد یمن اشاره به این رویکرد و تحکیم تلاش‌هایی است که امریکا و عربستان در قبال این بحران کنونی انجام می‌دهند.

آنتونی بلینکن وزیر خارجه امریکا در بیانیه‌ای که وزارت خارجه امریکا اخیرا منتشر کرد، گفت که صلح در یمن اولویت ایالات متحده است و ما به حمایت از روند فراگیر سیاسی به عنوان بهترین راه برای دستیابی به راه حل دائمی و فراگیر نزاع در یمن ادامه خواهیم داد.

سیف المثنی پژوهشگر سیاسی در این باره گفت نشانه‌های واقعی و یک دیدگاه واقع‌بیانه‌تر و شفاف‌تر از سوی واشنگتن و همپیمانانش در یمن وجود دارد و عربستان هم پذیرفته به هر شیوه ممکن به سمت صلح در یمن حرکت کند که منجر به راه حل سیاسی فراگیر و خروج عربستان از این جنگ و تامین امنیت کشتیرانی شود که این امر دستاورد سیاسی برای دولت جوبایدن رئیس جمهور امریکا در راستای کاهش نزاع و درگیری در منطقه قرار دارد و البته با تمایل عربستان در خصوص یمن، دریای سرخ، غزه و گسترش نفوذ ایران همخوانی دارد.

منبع: العربی الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/۱۱