آقای پوتین ما صدقه نمی خواهیم!

نویسنده: سباستیان اشتول

دیپلماسی ایرانی: دومین اجلاس آفریقا و روسیه که این هفته به میزبانی روسیه برگزار شد، در غرب به عنوان یک نمایش روابط عمومی و تلاش ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه برای وابستگی بیشتر کشورهای آفریقایی به غلات خود قلمداد شد و برای همین به شدت مورد انتقاد قرار گرفت. صورتجلسه مکالمات منتشر شده توسط کرملین که در اختیار رسانه ها قرار گرفته است نیز اکنون نشان می دهد که این مراسم ظاهراً مورد استقبال مهمانان دعوت شده قرار نگرفته است.

سیریل رامافوسا، رئیس جمهوری آفریقای جنوبی شامگاه جمعه در یک شام مشترک گفت: «ما نیامده‌ایم تا چند «هدیه» برای قاره آفریقا بخواهیم. اگرچه از تحویل غلات وعده داده شده توسط جناب آقای رئیس جمهور پوتین قدردان هستنیم، اما با این حال هدف اصلی ما دریافت چنین کمک هایی نیست. ما دنبال تبادل آزاد کالا از جمله گندم هستیم."

در این اجلاس، پوتین اعلام کرد که ظرف چند ماه ده ها هزار تن غله به کشورهای آفریقایی می دهد. در پایان سال گذشته، ناسا بر اساس تصاویر ماهواره ای تخمین زد که تا آن زمان در مناطق تحت اشغال روسیه در اوکراین حدود 5.8 میلیون تن گندم به تنهایی برداشت شده بود. در آن زمان گفته می شد که روسیه احتمالا "تا حد قابل توجهی" از برداشت گندم سود خواهد برد.

رامافوسا همچنین گفت که به جای صدقه غلات چه چیزی می‌خواهد، او گفت: «آنچه ما می خواهیم از سرگیری صادرات غلات از طریق دریای سیاه است.» در این صورتجلسه به نقل از رئیس جمهوری آفریقای جنوبی آمده است: «ما پیشنهاد اجرای طرح غلات دریای سیاه را دادیم، درباره لزوم باز کردن دریای سیاه صحبت کردیم و گفتیم که مایلیم دریای سیاه به روی بازارهای جهانی باز شود».

بر اساس این صورتجلسه، رئیس جمهوری سنگال نیز اظهارات مشابهی ارائه کرده است؛ او گفت: «باید هم در مورد تامین غلات و کودهای شیمیایی مورد نیاز کشورهای آفریقایی از روسیه و "هم غلات اوکراین" بحث کرد. باید به یک نتیجه ملموس رسید و نیاز جهانی را فارغ از کش مکش های منطقه ای دو کشور مورد ارزیابی قرار داد. موضوع تامین امنیت غذای جهانی است.»

به نظر می رسد بر خلاف آنچه رسانه های روسیه نشان داده اند، نشست آفریقا و روسیه خلاف انتظارات مسکو بوده است. فضا چندان دوستانه نبوده، اگرچه رئیس جمهوری روسیه تلاش کرده است فضایی دوستانه از نشست در برابر دوربین ها نمایش دهد. روسیه نمی تواند به آفریقا یک نگاه بالا به پایینی داشته باشد و با تحکم سود و زیان رفتار کند. به ویژه که در رقابت با ابرقدرت های مهم جهانی از جمله استعمارگران سابق یعنی اروپایی ها و امریکا و برزیل قرار دارد. از سوی دیگر کشورهایی مثل آفریقای جنوبی، مصر و کنیا آن اندازه توسعه یافته اند که مجبور نباشند در برابر مسکو و رئیس جمهوری آن دست دراز کنند و صدقه طلب کنند. این واقعیت را باید کرملین به خوبی درک کند. این درست است که آفریقا به غلات روسیه نیازمند است اما روسیه تنها تامین کننده گندم دنیا نیست که بخواهد از آن به عنوان ابزار زور به کشورهای فقیر استفاده کند. ایالات متحده، برزیل، چین و دیگر کشورهای امریکای جنوبی نیز هستند که می توانند در رقابت با روسیه به قاره آفریقا کمک کنند و چه بسا سخاوتمندی بیشتری نیز از خود نشان دهند.

منبع: اشپیگل / تحریریه دیپلماسی ایرانی