عربستان سعودی بین اصلاحات و سرکوب

دیپلماسی ایرانی: پنج سال از زمانی که عربستان سعودی ممنوعیت رانندگی زنان را لغو کرد، می گذرد. آخرین کشور در جهان که زنان را از رانندگی منع می کرد، بدین ترتیب خبرساز شد و به مبارزه سخت برای حقوق بیشتر زنان دامن زد. با وجود انتقادهای فوق محافظه کاران، امروزه حضور رانندگان زن عادی هست. در کشوری که زنان هنوز برای خیلی چیزها به اجازه یا حضور مرد نیاز دارند، این گامی به سوی استقلال بیشتر است.

با این حال، سایه ای تاریک بر فراز این اقدام و دیگر نوآوری ها مانند افتتاح سینماها، ویزا برای گردشگران، قوانین پوشش ملایم تر، وجود دارد. لینا الهذلول از سازمان حقوق بشر ALQST می گوید: «آنها به زنان اجازه رانندگی می دهند، اما کسانی را که برای آن جنگیده اند زندانی و شکنجه می کنند.» لجین الهذلول، خواهر او و یک فعال مشهور، برای رفع ممنوعیت رانندگی مبارزه کرده بود و اندکی قبل از این تصمیم همراه با دیگر فعالان دستگیر شد. او در حین بازداشت مورد شکنجه قرار گرفت. اگرچه وی آزاد شده اما مانند والدینش مشمول ممنوعیت سفر شده است.

اکنون سرکوب صداهای انتقادی تشدید شده است. دادگاه‌های عربستان ۱۰، ۲۰ و در یک مورد ۴۵ سال حبس را برای فعالیت در شبکه اجتماعی توییتر از جمله موارد دیگر تعیین کردند. لینا الهذلول از "سرکوب عمیق و سیستماتیک در یک دولت پلیسی" صحبت می کند. اخیرا مناهل العتیبی، معلم تناسب اندام که در شبکه های اجتماعی برای پایان دادن به سیستم سرپرستی مردان صحبت کرده بود، مشمول چنین احکامی شد.

مناطق شهری مانند ریاض و جده کاملا مدرن بوده و در مراکز خرید شیک، زنانی با لباس‌های گشاد و موهای آزاد دیده می‌شوند. اما این مکان‌ها، مانند اینترنت، فقط باید در خدمت مصرف و سرگرمی و عاری از انتقاد باشند. چند ماه پیش تلویزیون دولتی عربستان مصاحبه ای را با یک زندانی که به دلیل توئیت محکوم شده بود پخش کرد: او گفت اکنون دریافته آنچه را «انتقاد» محض می‌دانست، جرم است.

گردشگران نیز باید به این موضوع توجه داشته باشند. وزارت امور خارجه به کسانی که قصد دیدن از عربستان را دارند، هشدار می دهد: «رسانه های اجتماعی به دقت رصد خواهند شد.» در عین حال، این کشور در تلاش است تا تصویری جذاب ایجاد کند: مناظری مانند شهر باستانی العلا تبلیغ می شود و کنسرت های پاپ، نمایشگاه ها و رویدادهای ورزشی برگزار می شوند. این کشور می خواهد در سال 2030 میزبان اکسپوی جهانی بوده و بر اساس گزارش ها، جام جهانی با یونان، مصر و ایران را در همان سال برگزار کند.

منبع: فرانکفورتر روندشاو (آلمان) / تحریریه دیپلماسی ایرانی