لبنان هم چنان در بن بست!

حسین فاطمی، روزنامه نگار

دیپلماسی ایرانی: دوازدهمین جلسه پارلمان لبنان برای انتخاب رئیس جمهوری جدید این کشور دیروز (چهارشنبه) با حضور تمامی ۱۲۸ عضو پارلمان برگزار شد، اما هیچ کدام از نامزدها نتوانستند به حد نصاب لازم دست یابند. آن طور که الجزیره گزارش داده است در جلسه رای گیری، «جهاد ازعور» توانست ۵۹ رای رای را به دست آرود. فردی که حمایت نمایندگان احزاب «جریان آزاد ملی» به رهبری جبران باسیل، «القوات اللبنانیه» به رهبری سمیر جعجع، حزب سوسیالیست ترقی خواه به رهبری ولید جنبلاط و چندین نماینده مستقل را داشت. با این حال «جهاد ازعور»، وزیر دارایی سابق دستش به کرسی ریاست جمهوی لبنان نرسید. 
جهاد ازعور در سخنانی پس از برگزاری جلسه پارلمان از کسانی که به وی رأی دادند تشکر و قدردانی کرد. وی در این باره گفت: «از همه نمایندگانی که در جلسه امروز با رای دادن به من اعتماد کردند تشکر و قدردانی می‌کنم و امیدوارم صحنه جدید مشوقی برای همگرای در چارچوب خارج کردن لبنان از بحران باشد.»

در مقابل، «سلیمان فرنجیه»، رئیس جریان المرده و نامزد ائتلاف حزب الله و جنبش امل و هم پیمانان آنها نهایتا ۵۱ رای را به خود اختصاص داد. هفت نماینده نیز نام «زیاد بارود»، وزیر سابق لبنان، هفت نماینده نیز نام «لبنان الجدید» و دو نماینده نام «جوزف عون»، فرمانده ارتش لبنان را به صندوق انداختند و یک رای نیز سفید به صندوق انداخته شد و یک رای نیز باطل اعلام شد. البته مخالفان دو نامزد اصلی برای تصدی کرسی ریاست جمهوری لبنان (جهاد ازعور و سلیمان فرنجیه)، قبل از نشست دیروز اعلام کرده بود که قصد دارند در جلسه رأی گیری رأی سفید خود را به صندوق بیندازند. چرا آن‌ها تلاش می‌کنند که راه برای بررسی گزینه سوم باز ‌شود.

پس از پایان روند شمارش آرا، حد نصاب جلسه از بین رفت و به این ترتیب پارلمان نتوانست دومین جلسه را برای انتخاب رئیس‌جمهوری تشکیل دهد. زیرا تعدادی از نمایندگان بلافاصله پس از رای دادن در دور اول رای گیری، بدون انتظار برای نتیجه شمارش آرا، جلسه پارلمان را ترک کردند و به این ترتیب اجازه برگزاری دور دوم رای‌گیری را ندادند. البته نبیه بری، رئیس مجلس، پس از ناکامی در دور اول انتخابات، به دلیل اینکه تعدادی از نمایندگان از جلسه خارج شده و آن را از حد نصاب انداخته بودند، جلسه پارلمان را به پایان رساند. قابل ذکر است که در جلسه اول هر نامزدی برای کسب مقام ریاست جمهوری به ۸۶ رای و در جلسه دوم ۶۵ رای یعنی نصف به علاوه یک رای نیاز دارد.

طبق سازوکار انتخاب رئیس جمهوری لبنان، پس از شمارش آرای نمایندگان، نامزدی که دو سوم آرا یا بیشتر (یعنی ۸۶ رای یا بیشتر) را به دست بیاورد در دور اول رای گیری برنده می‌شود. اگر هیچ یک از نامزدها در دور نخست رأی گیری حد نصاب را کسب نکنند رأی گیری مجدد صورت خواهد گرفت و اینبار هر نامزدی که اکثریت مطلق یعنی ۶۵ رأی و یا بیشتر را ازآن خود کند رئیس جمهور خواهد شد. لبنان از زمان پایان دوره ریاست جمهوری میشل عون در ۳۱ اکتبر سال گذشته (۹ آبان) وارد یک خلأ ریاست جمهوری شد.

لبنان هم چنان در بن بست!

پیش از برگزاری این جلسه پیش‌بینی شده بود که در سایه اختلافات موجود، نمایندگان موفق به انتخاب رئیس جمهور نخواهند شد. تداوم خلاء در نهاد ریاست جمهوری لبنان در سایه پافشاری احزاب و جریان‌های سیاسی بر مواضع و نامزدهای خود، پرونده انتخاب رئیس جمهوری جدید این کشور را وارد پیچ و خم جدیدی کرده است که تلاش‌ها برای عبور از آن نیاز به توافق یا تغییری در موازنه قوای داخلی دارد. پارلمان لبنان با وجود برگزاری دوازده جلسه متوالی برای انتخاب ریاست جمهوری تاکنون نتوانسته است جانشین «میشل عون» رئیس جمهور سابق که دوره ریاستش در اکتبر گذشته به پایان رسید را تعیین کند. البته برخی کشورهای غربی – عربی نیز برای رفع این مشکل هیچگونه همراهی با لبنانی ها نکردند.

در شرایطی که احزاب لبنانی‌ با پایان سال ۲۰۲۲ و آغاز سال ۲۰۲۳ میلادی هنوز هیچ اقدام داخلی برای پیشرفت پرونده ریاست‌جمهوری انجام نداده‌اند و این پرونده در وضعیت عقب‌گرد قرار دارد، سیگنال‌ها و شواهد موجود نشان می‌دهد که بازیگران خارجی که مسئولان لبنانی برای حل بحران سیاسی روی آنها حساب باز کرده بودند نیز توجهی به پرونده این کشور ندارند.

منابع آگاه از فضای سیاسی لبنان اعلام کردند که علاوه بر تنش‌های داخلی، بازیگران خارجی که در پرونده ریاست‌جمهوری این کشور مداخله دارند نیز دچار اختلاف شده‌اند و به دلیل عدم تفاهم میان آمریکا و فرانسه با عربستان، امکان رسیدن به راهکار در این زمینه دشوار است.

نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان سه شنبه در گفت‌وگو با روزنامه الأخبار درباره برگزاری جلسه انتخاب رئیس جمهوری در سایه اختلافات شدید میان احزاب مختلف اظهار کرده بود: «زمانی که ما با این اختلافات شدید و بدون انتخاب رئیس جمهوری از نشست فردا خارج شویم و یا حتی در سایه این اختلافات رئیس جمهوری نیز انتخاب شود، روزهای بعد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ از رئیس جمهوری منتخب در این شرایط چه توقع و انتظاری می‌توان داشت؟ او چگونه می‌تواند با اختلافات موجود فرد مورد نظر را مکلف به تشکیل دولت کند؟» وی همچنین تاکید کرده بود که «بدون گفت‌وگو کشور مدیریت و اداره نخواهد شد.»