چرا آتش بس بین اسرائیل و گروه‌های فلسطینی دوام نمی‌آورد؟

نویسنده: طارق فهمی

دیپلماسی ایرانی: رویارویی اخیر بین دولت اسرائیل و گروه های فلسطینی به خصوص حماس و جهاد اسلامی نشان داد آتش بس بین آنها امری موقتی است و هر بار رویارویی آغاز می شود، تثبیت آتش بس درازمدت ممکن نیست. دو طرف رویکردها و رفتار طرف مقابل را زیر نظر می گیرند در حالی که بهانه برای از سرگیری درگیری ها همواره وجود دارد و نیازی به کشته شد فرماندهان فلسطینی نیست.

دولت ائتلافی کنونی اسرائیل به دنبال عملیات نظامی گسترده در نوار غزه نیست زیرا نگران واکنش گروه های فلسطینی و کشیده شدن اسرائیل به جنگ منطقه ای با نیروهای حزب الله و جبهه فلسطینی و شاید دیگر جبهه هاست. دستگاه های اطلاعاتی اسرائیل به رغم اظهارات خصمانه مقامات دولتی علیه فلسطینی ها تاکید دارند حرکت به سمت رویارویی به نفع اسرائیل نیست و سوق دادن حماس یا جهاد اسلامی به سمت لبه پرتگاه، فایده زیادی ندارد و ممکن است پیامدهای امنیتی و راهبردی داشته باشد و اروپا و آمریکا را به واکنش مجبور کند.

طولانی شدن درگیری ها با توجه به هزینه آن که دولت اسرائیل به علت نارضایتی های داخلی، نمی خواهد بپردازد، بعید به نظر می رسد. بنیامین نتانیاهو صرفا به دنبال قدرت نمایی از طریق توسل به زور برای به سکوت کشاندن حماس و جهاد اسلامی است تا مخالفانش فرصت پیدا نکنند او را به سوء مدیریت سیاسی و امنیتی و مراعات نکردن ملزومات امنیت ملی اسرائیل متهم کنند.

اسرائیل وارد مذاکره برای تمدید یا تثبیت آتش بس یا اجرای برخی پیشنهادهای ارائه شده از سوی طرف های منطقه ای یا آمریکا نخواهد شد. عمل به این پیشنهادها به زمان نیاز دارد و هیچ برنامه ای برای لغو محاصره غزه هرچند به صورت تدریجی وجود ندارد. دغدغه کنونی دولت اسرائیل، زمینه سازی برای بقاء دولت ائتلافی و متلاشی نشدن ائتلاف حاکم و حرکت تدریجی به سوی ثبات است.

اسرائیل حفظ آتش بس با فلسطینی ها تا زمان دستیابی به راه حل دائم برای مناقشه را خواستار است که ممکن است سال‌ها طول بکشد. با این حال بر استفاده از نیروی نظامی در صورت ضرورت و حرکت به سمت رویارویی هر گام امنیتش به خطر بیفتد، تاکید دارد. آنچه اکنون برای دولت اسرائیل اهمیت دارد، قرار دادن طرف مقابل در برابر عملِ انجام شده و جلوگیری از شکل گرفتن اتحاد بین نوار غزه و کرانه باختری و حتی برگزار نشدن انتخابات در سرزمین های فلسطینی است که مطرح شدن مجدد موضوع فلسطین در سطح بین المللی را موجب خواهد شد.

وارد شدن گروه های فلسطینی به رویارویی با اسرائیل، توجیهاتی دارد به ویژه که گزینه مقاومت همچنان باقی است و به صورت دوره ای و بر اساس شرایط، از آن استفاده خواهد شد و حماس به آتش بس پایدار و دائم با اسرائیل تمایل ندارد. حماس پس از تشکیل دولت اسرائیل، بار دیگر موضوع مبادله اسرا را با هدف نبض سنجی اسرائیل مطرح کرد هرچند این موضوع با توجه به کشمکش های داخلی در اسرائیل، جزء اولویت های مقامات اسرائیلی نیست.

منبع: ایندیپندنت عربی / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11