آیا السودانی می تواند در روابط عراق با امریکا و ایران توازن ایجاد کند؟

دیپلماسی ایرانی: پرونده های بسیاری در انتظار دولت محمد شیاع السودانی، نخست وزیر جدید عراق است که بارزترین آن حفظ روابط متعادل با امریکا و ایران است؛ امری که تحلیلگران سیاسی در آن اختلاف نظر دارند.

برخی به شباهت دولت السودانی و عادل عبدالمهدی، نخست وزیر اسبق معتقدند و برخی دیگر بر این باورند دولت جدید به ایجاد توازن در روابط خود و عدم تکرار اشتباهات گذشته ناچار است.

خالد المعینی، تحلیلگر سیاسی در گفت وگو با العالم الجدید گفت که دولت کنونی به دنبال موفقیت است، بنابراین به تداوم توازن در روابط عراق با امریکا و ایران اهتمام دارد.

وی بیان کرد که این دولت با انزوای بیشتری مواجه خواهد شد زیرا بسیاری از نیروهای حاکم در عراق، نزدیک به ایران هستند و ایران اکنون در محور روسیه و چین قرار دارد بنابراین، نسبت به این مساله که السودانی بتواند به راحتی و به صورت انعطاف پذیر به ایجاد توازن در روابط عراق با ایران و امریکا بپردازد، تردید وجود دارد.

در زمان ریاست جمهوری دونالد ترامپ، رئیس جمهوری سابق ایالات متحده، چارچوب هماهنگی با بحران های متعددی مواجه بود، در اواخر 2019 و در دوران دولت عادل عبدالمهدی، به سفارت امریکا در بغداد حمله شد که گفته می شود در پاسخ به حمله امریکا به مواضع نیروهای وابسته به الحشد الشعبی در مرز عراق و سوریه بود. پس از آن نیز امریکا در 3 ژانویه 2020 در حمله ای پهپادی ژنرال قاسم سلیمانی، فرمانده سابق نیروی قدس سپاه ایران و ابو مهدی المهندس، نائب رئیس الحشد الشعبی را در نزدیکی فرودگاه بین المللی بغداد به شهادت رساند؛ امری که تنش های امنیتی و سیاسی در کشور را افزایش داد.

پارلمان عراق پنجشنبه با حضور 255 نماینده به 21 وزارت از کل 23 وزارت دولت رای اعتماد داد.

آلینا رومانوسکی، سفیر امریکا در عراق از نخستین شخصیت هایی بود که کسب رای اعتماد پارلمان عراق را به محمد شیاع السودانی تبریک گفت و در توئیتی نوشت که به همکاری با دولت جدید عراق برای تقویت اهداف مشترک از طریق این مرحله محوری در عراق امید داریم.

وی افزود که شراکت ما در تمایل متقابل نسبت به رویکرد عراقی دموکراتیک و دارای حاکمیت، امنیت و ثبات ریشه دارد.

ایران نیز روز گذشته به السودانی تبریک گفت؛ ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری ایران در پیامی به السودانی، نسبت به تقویت روابط بین دو کشور ابراز امیدواری کرد. وی تاکید کرد که ایران از فرایند سیاسی در عراق براساس رای مردم حمایت می کند و از هیچ کوششی برای توسعه روابط برادرانه با عراق دریغ نمی کند.

در همین راستا، فلاح المشعل، نویسنده سیاسی در گفت وگویی با العالم الجدید تصریح کرد که دولت السودانی با موافقت محمد کاظم آل صادق، سفیر ایران در عراق تشکیل شده است. وی افزود که سفیر ایران در بغداد در کمتر از 24 ساعت از موعد جلسه رای اعتماد به کابینه با السودانی دیدار کرد، شب پنجشنبه و صبح جمعه نیز تبریک امریکا و اروپا برای تشکیل دولت را شاهد بودیم و این نشانه ای از امکان ایجاد توازن در روابط با همه طرف هاست.

المشعل اظهار داشت که نشانه های بسیار مهمی در تبریک دولت یا سفارت امریکا در ارتباط با پرونده های امنیتی و سایر بندهای توافقنامه چارچوب استراتژیک در چارچوب همکاری با السودانی وجود دارد.

این نویسنده سیاسی توضیح داد که فرمانده نیروهای امریکایی در عراق پیش از جلسه رای اعتماد به همراه سفیر واشنگتن با السودانی دیدار کرد در حالی که لباس نظامی به تن داشت و این پیامی بسیار واضح است مبنی بر اینکه حضور امریکا در عراق ادامه دارد بنابراین السودانی در قبال حضور امریکا و ایران با واقعیت تسلیم خواهد شد.

جنیفر گاویتو، معاون دستیار وزیر امور خارجه امریکا از پایبندی امریکا به عراق و همراهی با آن خبر داده و گفته بود که واشنگتن، بغداد را شریک استراتژیک خود می داند.

دولت السودانی مورد حمایت همه طرف های سیاسی در عراق به جز جریان صدر بود که از معادله سیاسی عراق خارج شد. السودانی در برنامه دولت خود اعلام کرد که عمر دولتش یک سال است و وعده برگزاری انتخابات زودهنگام پس از اصلاح قانون انتخابات را داده است.

در همین رابطه غالب الدعمی، تحلیلگر سیاسی گفت که شخصیت السودانی قوی تر از شخصیت عبدالمهدی است و تبعیت کورکورانه از دولت پنهان در عراق ندارد بنابراین تعامل او با پرونده های خارجی متفاوت خواهد بود.

وی توضیح داد که السودانی توانایی ایجاد توازن بین امریکا و ایران را دارد و همچنین می تواند بر شرکایش که او را نامزد کرده اند، فشار بیاورد که این مساله بسیار مهمی است.

امریکا و ایران از بارزترین کشورهای دارای نفوذ در عراق به ویژه در تشکیل دولت هستند، عراق نیز با این دو کشور اشتراکات متعددی در سطوح مختلف دارد.

به نظر ناظران و کارشناسان، نفوذ ایران در صحنه عراق و منطقه قوی تر است.

در مقابل این نفوذ، دولت عراق به گفت وگوی استراتژیک با امریکا که شریک امنیتی و استراتژیک آن محسوب می شود، ادامه داد علاوه بر اینکه میانجیگر بین عربستان و ایران نیز بود.

منبع: العالم الجدید / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11