آیا وزیر خارجه ایران استنباط درستی دارد؟

در حاليکه کشورهاى اروپايى واکنش هاى نگران کننده اي در خصوص گزارش اخير محمد البرادعى مدير کل آژانس بين المللى انرژى اتمى در خصوص برنامه هاى هسته اى ايران ابراز کرده اندو  اين گزارش بواسطه تاکيد بر امتناع ايران از ارائه اطلاعات به این نهاد سازمان ملل از سوى ايران مورد پذيرش واقع نشده است منوچهر متکی وزیر خارجه ایران می گوید که نکته منفی خاصی در گزارش جدید آژانس وجود ندارد.

 

رسانه هاى ايرانى پس از انتشار گزارش اخير مدير کل آژانس، آنرا تاکيدى دوباره بر صلح آميز بودن و عدم انحراف برنامه هسته اى کشور ارزيابى کردند و نماينده ايران در آژانس نيز متذکر شد که اين گزارش به معناى خاتمه يافتن موضوع هسته اي ايران از نظر آژانس است اما تاکيد مسئولين هسته اى ايران به ادامه  غنى سازى اورانيوم براي توليد سوخت اتمى،  صحه گذاشتن بر ارائه پاسخ به کليه سوالات آژانس و فراهم سازى امکان بازرسى هاى مکرر و همه جانبه اين نهاد بين المللى از تاسيسات اتمى ، نشان از آن دارد که ايران گزارش اخير را بواسطه اشاره مجدد به تعلل  در ارائه اطلاعات مورد نياز ، ادامه غنى سازى اورانيوم، لاينحل ماندن مطالعات ادعايى و عدم دسترسی آزاد بازرسان بین المللی به برخی پروژه های حساس اتمی ايران ، مورد قبول نمى داند و توقع ذکر همکاری های بیشتر را در این گزارش داشته است.

 

نکته قابل توجه در گزارش اخير اشاره به مبحث مطالعات ادعايى است که همچنان مايه نگرانى جدى معرفى شده است. مدير کل در اين خصوص تصريح مى کند که توضيحات پيرامون اين موارد براى ارزيابى ماهيت برنامه هسته‌اى گذشته و حال ايران اهميت اساسى دارد.

 

بر اين اساس مشخص است که محمد البرادعى علاوه بر ذکر جملات دو پهلو در خصوص برنامه اتمى ايران – به مانند گزارش هاى پيشين- حکم قطعى در خصوص صلح آميز بودن فعاليت هاى هسته اى ايران صادر نکرده و تصميم گيرى در اين خصوص را به تعيين تکليف مطالعات ادعايى ، پاسخ به سوالات باقى مانده و پذيرش يا عدم پذيرش بسته مشوق هاى 1+5 موکول کرده است.

 

اين در حالى است که منوچهر متکى وزير امور خارجه ايران چهارشنبه هشتم خرداد ماه در حاشيه جلسه هيئت دولت در جمع خبرنگاران، گفت که" کليات گزارش اخير البرادعى تاييد گزارش قبلى درباره عدم انحراف در فعاليت‌هاى هسته‌اى ايران است و ايران به عنوان عضو متعهد آژانس در حال ادامه همکارى‌هاى خود با آژانس است. بازديدها و بحث‌هاى مربوطه در مسير طبيعى خود ادامه دارد و ما نکته خاصى در گزارش البرادعى به عنوان نکته منفى نمى‌بينيم."

پيش از وزير امور خارجه ایران ، على لاريجانى، رئيس موقت مجلس شوراى اسلامى و دبير سابق شوراى عالى امنيت ملى ايران نيز در واکنش به گزارش اخير البرادعى در اولين نطق خود در صحن علنى مجلس تاکيد کرد که "در صورت فريب کارى آژانس، مجلس حد و مرز براى روابط ايران و آژانس تعيين مى کند."

 

وى خطاب به اين نهاد بين المللى خواستار پرهيز از  پاسکارى ديپلماتيک مسائل هسته‌اى ايران با گروه 1+5 شد .

 

گرچه اظهار نظر منوچهر متکى، تناقضى اساسى با ديدگاه همتايان اروپايى وى دارد، اما به نظر مى رسد با توجه به  اظهارات على لاريجانى ، مقامات ايران خود از ارتباط تصميمات بعدى آژانس و جامعه بين المللى در برابر برنامه اتمى کشور با نوع برخورد با بسته پيشنهادى غرب، اطلاع کامل دارند.

 

 

 

 

 

اين واکنش ها و اظهار نظرهاى وزراى خارجه فرانسه و آلمان در حالى منعکس شد که پيش از آن ، گريگورى شولته نماينده ايالات متحده امريکا در آژانس بين المللى انرژى اتمى، گزارش اخير را حاوى پيشرفتى محدود دانسته و اظهار کرده بود که "البرادعى فهرستى از سوالاتى را مطرح کرد که هنوز تهران بايد به آنها پاسخ دهد.در حقيقت ايران از ارايه پاسخ موثق به سوالات بازرسان خوددارى کرده است و در نقض آشکار چندين قطعنامه‌ شوراى امنيت به توسعه ظرفيت غنى‌سازى اورانيوم ادامه مى‌دهد."

 

با توجه به واکنش ايران در برابر گزارش اخير و نگرانى هاى رو به افزايش کشورهاى اروپايى از روند فعاليت هاى ايران، به نظر مى سد گزارش آقای البرادعى ، تحول اساسى در برنامه هسته اى ايران را نشان نداده و چیزی جز حفظ اجماع بین المللی، افزایش فشارهای سیاسی و تشدید تحریم های اقتصادی علیه ايران نيست.  صاحب نظران می گویند که دو پهلو بودن گزارش جدید آقای البرادعی و اتهامات و ادعا هایی که در آن مطرح شده به علت در پیش بودن سفر خاویر سولانا مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به تهران برای  ابلاغ بسته پيشنهادى 1+5  است تا در جو سنگین ساخته شده علیه ایران، تهران را وادار به پذیرش بسته جدید کند.

در چنین شرایطی منوچهر متکی وزیر خارجه ایران می گوید که در گزارش اخير محمد البرادعى نکته خاصى به عنوان نکته منفى نمى‌بينيم. آقای متکی می گوید که کليات گزارش اخير البرادعى تاييد گزارش قبلى درباره عدم انحراف در فعاليت‌هاى هسته‌اى ايران است و ايران به عنوان عضو متعهد آژانس در حال ادامه همکارى‌هاى خود با آژانس است.