وزیر امور خارجه ایران شاهد چه چيزى در لبنان بود؟

منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، نخستین مهمان خارجی رئیس جمهوری لبنان و دیگر مقام­های عالی­رتبه لبنانی پس از انتخاب میشل سلیمان به سمت ریاست جمهوری آن کشور بود تا ثابت شود لبنان در هر حالتی از اهمیت ویژه­ای برای ایران بویژه در دیپلماسی خارجی آن برخوردار است.

 

آقای متکی قبل از آن که به دیدار سلیمان برود دخالت ایران در مسائل لبنان را رد کرد و گفت:« این جورج بوش، رئیس جمهور آمریکا است که در مسائل داخلی لبنان دخالت می کند و به جناح حاکم می گوید رئیس جمهوری را با رای خود انتخاب کنند.»

 

وی در ادامه افزود:« جمهوری اسلامی ایران نقش فعالی در ترغیب طرفین به شرکت در مذاکرات دوحه داشته و از نتایج آن مذاکرات خشنود است.»

 

منوچهر متکی در دیدار خود با میشل سلیمان انتخابش به سمت ریاست جمهوری لبنان را تبریک گفت و اظهار داشت، رئیس جمهوری لبنان باید در انتخاب نخست­ وزیر این کشور با دست باز و بدون فشار عمل کند و امیدواریم دولت جدید نیز بزودی انتخاب شده و بر اساس مفاد مذاکرات دوحه استقرار در لبنان پایدار باشد.

 

آقای متکی در این دیدار همچنین از جزئیات گفت و گوهای خود با امیر قطر در طول مدت مذاکرات دوحه سخن گفت و اظهار داشت:« ما از روند مذاکرات دوحه از طریق وزیر امور خارجه قطر مطلع می­شدیم. وی لحظه به لحظه و ساعت به ساعت با ما تماس می­گرفت و جزئیات را با ما در میان می­گذاشت. حتی یک مرتبه ساعت سه صبح تماس گرفت و به من گفت، گفت و گوها به مشکل برخورده است. ما از شما می­خواهیم که ما را کمک کنید و کاری کنید گفت و گوها نتیجه­بخش شود.»

 

ميشل سليمان نیز با ابلاغ سلام‌هاى گرم خود به رئيس جمهوری ایران از سفر متکى و هيئت همراه به لبنان به منظور شرکت در مراسم انتخاب رئيس جمهور جديد لبنان تشکر کرد و ضمن حمايت از تقويت مناسبات دو جانبه، از تلاش‌ها و مساعى خيرخواهانه دولت جمهورى اسلامى ايران در جريان تحولات لبنان به ويژه رويکرد و نقش مثبت ايران در توافق اخير ميان گروه­هاى لبنانى قدردانى کرد.

  

رئيس جمهوری لبنان با تجليل از مقاومت حزب‌الله همچنین گفت:« جايگاه مقاومت نزد تمام طوائف اعم از مسلمان، دروز و مسيحى جايگاه ممتازی است.»

 

وی همچنين از محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران، براى سفر به لبنان دعوت به عمل آورد که متکی نیز ضمن استقبال از دعوت ميشل سليمان متقابلاً از جانب رئيس جمهوری ایران از وی خواست به ایران سفر کند.

 

متکی این اظهارات را بیان می­داشت تا نشان دهد بر عکس آنچه برخی رسانه­های عربی و مقام­های آمریکایی می­گویند، ایران بدنبال آرامش در لبنان است و سعی دارد به استقرار و ثبات آن کمک کند.

 

دیدار متکی با میشل سلیمان با هشتمین سال عقب­نشینی اسرائیل از زمین­های اشغالی جنوب لبنان هم­زمان شد. وی در زمان نطق سید حسن نصرالله نیز در بیروت بود و این نشان می­دهد که روابط ایران و لبنان بر خلاف آنچه بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران می­گویند عمیق­تر از آن چیزی است که تصور می­شود.

 

متکی در بیروت علاوه بر دیدار با سلیمان با فواد سنیوره، نخست­وزیر لبنان ( که از اکنون بدلیل پایان یافتن دوران تصدی­گریش بر کاخ نخست­وزیری می­توانیم بگوییم نخست­وزیر سابق ) نیز دیدار و گفت و گو کرد.

 

وی در این دیدار درباره آینده لبنان پس از انتخاب میشل سلیمان با سنیوره به گفت و گو پرداخت.

 

وزیر امور خارجه ایران همچنین با سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان، یک روز پس از پایان جلسه انتخاب رئیس جمهوری لبنان دیدار کرد که این دیدار به اعتقاد کارشناسان در راستای عادی شدن روابط ایران و عربستان که در جریان تحولات اخیر لبنان کمی تیره شده بود، برداشت می­شود. به گونه­ای که به نوشته برخی روزنامه­های لبنانی خرسندی بوضوح در چهره دو طرف دیده می­شود.

 

دیدار متکی و فیصل در در دفتر عدنان ظاهر، دبير کل مجلس نمايندگان لبنان، طبق برنامه از پیش تنظيم شده و بصورت محرمانه انجام شد.

 

اين دو وزير در ابتدا در حضور سفيران دو کشور یعنی عبدالعزيز خوجه، سفير عربستان و محمد رضا شيبانى، سفير ايران، گفت‌ و گو کرده و پس از آن مذاکرات محرمانه تنها با حضور دو وزير برگزار شد و خرسندى در چهره دو طرف هنگام خروج از دفتر هويدا بود.

 

متکی همچنین در طول حضور خود در بیروت با عمر کرامی، نخست­وزیر سابق لبنان، نبیه بری، رئیس پارلمان آن کشور، سعد حریری، رهبر فراکسیون 14 مارس در پارلمان، میشل عون، رهبر جنبش میهنی آزاد و یکی از رهبران فراکسیون 8 مارس و ولید جنبلاط، رهبر دروزی­های لبنان، رئیس حزب سوسیالیست پیشرو و رهبر معنوی جریان 14 مارس نیز دیدار و گفت و گو کرد.   

 

متکی در دیدار با نبیه بری از نقش وى در مديريت مذاکرات گروه­های لبنانی در دو سال گذشته و نقش مثبتش در موفقيت اجلاس دوحه تقدير کرد و گفت:« حفظ توافقات اخير در دوحه ضرورى است و باید وحدت ملى لبنان در هر حالتی حفظ شود.»

 

در دیدار متکی با نبیه بری، على بزى، مسئول روابط خارجه جنبش امل نيز شرکت داشت.

  

دیدار متکی با سعد حریری نیز همانند دیگر دیدارها با حضور علیرضا شیبانی، سفیر ایران در لبنان، انجام شد که در این جلسه باسم السبع نماينده پارلمان لبنان، نادر حريرى و هانى حمود مشاور عالى جريان المستقبل نیز حضور داشتند.

 

حریری پس از این دیدار خشنودی خود را از انتخاب میشل سلیمان به سمت ریاست جمهوری لبنان ابراز داشت و درباره مذاکراتش با وزیر امور خارجه ایران گفت:« مذاکرات ما بر روابط بين دو کشور و راه‌هاى بهبود و تقويت اين روابط متمرکز بود.»

 

این در حالی است که برخی منابع خبری محور گفت و گوهای متکی با سعد حریری را حول چگونگی انتخاب نخست­وزیری و احتمال انتخاب حریری به این سمت گزارش دادند. موضوعی که حریری در گفت و گو با خبرنگاران از اظهار نظر درباره آن خودداری کرد و گفت:« هر چيزى در موقع خود روشن خواهد شد.»

 

در همین حال روزنامه الحیات چاپ لندن به نقل از منابع آگاه خود نوشت، دیدار متکی با سنیوره و حریری با حساسیت سیاسی بالایی صورت گرفت. دلیل عمده آن نیز تحولات نظامی و سیاسی لبنان بود که قبل از توافق­نامه دوحه به حد اعلای خود رسید تا بدانجا که دفاتر شبکه تلویزیونی المستقبل و دفتر سعد حریری در آتش سوختند.

 

به گفته این منابع، این گفت و گوها با صراحت لهجه خاصی بویژه از سوی طرف لبنانی صورت گرفت که متکی در برابر این رک­گویی­ها به دو طرف یادآور شد، ایران در حل مشکلات لبنان تاثیر مستقیم داشت و مذاکرات دوحه فرصت استثنائی بود که لبنانی­ها توانستند با استفاده از آن مشکلاتشان را حل کنند.

 

وی تاکید کرد، ایران در این گفت و گوها طرف هیچ کس را به نفع دیگری نگرفته و تلاش کرده بی­طرفانه رفتار کند و در حل مشکلات آنها به تمام گروه­ها کمک کند.

 

متکی همچنین به سعد حریری و سنیوره تاکید کرد، ما در ایران هیچ گاه روابط دو جانبه و حمایت­های همه جانبه رفیق حریری را فراموش نمی­کنیم و معتقدیم وی تاثیر بسزایی در روابط بین­المللی داشت.

 

وزیر امور خارجه ایران همچنین از حریری خواست، در نزدیک­ترین زمان ممکن به ایران بیاید. وی در عین حال به حریری یادآور شد، « ما دو سال پیش از شما دعوت کردیم به ایران بیایید. ما به مشغله­های شما کاملا آگاهیم و می­دانیم تا چه اندازه دغدغه دارید، اما به هر حال شما تا کنون این دعوت ما را اجابت نکرده­اید. و الآن دوباره شما را به ایران دعوت می­کنیم که به ایران بیایید و ما را خوشحال کنید.»

 

مذاکرات متکی با میشل عون یکی دیگر از دیدارهای مهم متکی با مقام­های لبنانی بود که در آن دیدار متکی تلاش‌هاى سازنده و موفقيت آميز در ارتباط با رخدادهاى منتهى به توافق دو جانبه را به وى تبريک گفت و با تشريح سياست سلطه طلبانه کشورهاى فرا منطقه‌اى و تلاش آنها براى به دست گرفتن سرنوشت ملتها، وحدت گروه‌هاى لبنانى و همبستگى آنان را، عامل اصلى ناکامى سلطه گران و توسعه لبنان دانست.

  

متکى ضمن تمجيد از نقش بارز ميشل عون، وى را شخصيتى مؤثر براى مقاومت و ملت لبنان دانست.

 

ميشل عون نیز با اشاره به فضاى فعلى لبنان همبستگى و انسجام بيشتر گروه‌هاى لبنانى را موجب توسعه آن کشور قلمداد کرد و در ادامه سخنانش فعاليت‌هاى صلح آميز اتمى جمهورى اسلامى ايران را حق قطعى آن داتست و تاکيد کرد، لبنان مدافع اين حق بوده و خواهد بود.

 

در این میان دیدار متکی با ولید جنبلاط را یکی از حساس­ترین دیدارهای وی با مقام­های لبنانی می­توان دانست.

 

حساسیت این دیدار در این است که جنبلاط قبل از آغاز درگیری­های داخلی لبنان حملات بسیار تندی را متوجه ایران کرده بود و خواستار اخراج سفیر ایران از لبنان و توقف پروازهای هواپیمایی ایران به بیروت شده بود.

 

دیدار جنبلاط با متکی در حاشیه ضیافت شام اعضاى هيئت‌هاى سياسى شرکت کننده در جلسه انتخاب و سوگند رياست جمهورى با حضور گروه­هاى مختلف سياسى لبنان انجام شد. بدین ترتیب که جنبلاط خود نزد وزیر امور خارجه و سفیر ایران آمد و پس از احوالپرسی و یک خوش و بش کوتاه رسما بابت اظهاراتش عذرخواهی کرد.

 

بدین ترتیب به نظر می­رسد متکی سفر بسیار موفقی به لبنان داشته است. موفقیت بدان اندازه بالا که می­توان گفت، از این به بعد فصل تازه­ای در روابط ایران و لبنان گشوده شده است. بی­شک متکی می­تواند به خود ببالد که در دوران وزارتش نقش موثری در حل مشکلات لبنان داشته است.