آغاز غنی سازی ۲۰ درصد به معنای مرگ برجام نیست

دیپلماسی ایرانی - «سید عباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امشب (دوشنبه) در برنامه گفت‌وگوی ویژه شبکه دوم سیما در پی آغاز غنی سازی ۲۰ درصد در تأسیسات غنی سازی شهید علیمحمدی (فردو) در راستای اجرای مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی طی اظهاراتی سالگرد شهادت شهید سلیمانی و چهلمین روز شهادت شهید فخری زاده را گرامی داشت و عنوان کرد: این اقدام یک بعد سمبلیک هم دارد مبنی بر اینکه پیشرفت‌هایی که در ایران صورت گرفته متوقف شدنی نیست.

معاون وزیر خارجه درباره فرآیند غنی سازی ۲۰ درصد گفت: غنی سازی ۲۰ درصد یکی از مهمترین مباحث مربوط به برنامه هسته‌ای ایران است. کاربرد آن برای تولید سوخت راکتور تحقیقاتی تهران است.

عراقچی خاطرنشان کرد: در سال ۱۳۸۹ بعد از اینکه به ما سوخت ندادند خودمان موفق شدیم سوخت را تولید کنیم و قبل از برجام بیش از ۴۰۰ کیلو اورانیوم ۲۰ درصد تولید کردیم. در برجام با توجه به اینکه نیاز ما برای سال‌ها تامین شده بود قرار شد تولید غنی سازی ۲۰ درصد متوقف شود. سوخت هم به اندازه کافی تولید کرده بودیم.

وی ادامه داد: طبق برجام هر زمان سوخت تمام می‌شد دو سال قبل اعلام می‌کردیم یا امکاناتی فراهم می‌کردند بخریم یا خودمان تولید کنیم ولی سه تا چهار سال این سوخت را داشتیم.

معاون وزیر خارجه بیان کرد: وقتی آمریکا از برجام خارج شد و در قسمت رفع تحریم‌ها منافع ما در برجام کاهش یافت و حتی به صفر رسید ما پنج گام را اتخاذ و تعهدات خود را کاهش دادیم اما به شکلی که راه دیپلماسی باز باشد. در گام دوم اعلام کردیم دیگر به درصد غنی سازی ۳.۶۷ مقید نیستیم و هر نیازی که لازم بدانیم درصد غنی سازی را بالا خواهیم برد. حدود یک سال پیش بعد از این گام درصد غنی سازی را بالا برده و زیر ۵ درصد نگهداشتیم. مجلس در قانون راهبردی اخیر دولت را مکلف کرد که غنی سازی ۲۰ درصد را سریع‌تر شروع کند فارغ از اینکه اختلاف نظرهایی بین مجلس و دولت بود ولی زمانی که قانون تصویب شد لازم الاجراست و آیین نامه‌های اجرایی آن تهیه و از امروز این کار انجام شد.

وی گفت: روال قانونی انجام به آژانس اعلام و آژانس راستی آزمایی کرد و غنی سازی ۲۰ درصد با شفافیت انجام شد. از امروز طبق موافقتنامه پادمان این کار را صورت دادیم.

این دیپلمات ارشد کشورمان همچنین بیان کرد: تمام روال حقوقی این قضیه طی شده است. وقتی که به کاهش گام‌ها شروع کردیم این کار را براساس حقوقمان در برجام اتخاذ کردیم. ضمانت اجرای برجام خود ماست که هر زمان طرف مقابل تعهداتش را انجام ندهد سازوکار حل اختلافات (اسنپ بک) را اجرا کنیم و ماده ۳۶ این اختیار را به ما می‌دهد و زمانی به جمع بندی برسیم ایران می‌تواند تعهداتش را جزیی یا کلی متوقف کند.

عراقچی ادامه داد: شروع مجدد ۲۰ درصد هم براساس ان.پی.تی و معاهده پادمان و هم براساس برجام قانونی است. اسنپ بک ایران هم بازگشت به وضعیت قبلی خود و کنار گذاشتن تعهداتش است. ما هستیم که اسنپ بک را اجرا کردیم. غنی سازی ۲۰ درصد به لحاظ نیاز راکتور است و اینگونه نیست نیاز فوری داشته باشیم ما براساس قانون مجلس مکلف به اجرا هستیم. قانون مجلس می‌گوید اگر طرف مقابل به تعهداتش عمل کرد مجلس می‌تواند تصمیم دیگری بگیرد. اگر طرف های مقابل تعهداتشان را اجرا کردند ما هم بازگشت می‌کنیم. غنی سازی ۲۰ درصد خیلی سریع به قبل برمی‌گردد.

معاون وزیر خارجه درباره غنی سازی بالاتر از ۲۰ درصد گفت: در مصوبه مجلس به آن اشاره شده است. به لحاظ فنی و فناوری آنطور که دوستان در سازمان انرژی اتمی می‌گویند توانایی آن برای ما وجود دارد و طبیعتا براساس نیازهای کشور صورت می‌گیرد. به اصول خود بر مبنای حرام بودن سلاح‌های هسته‌ای پایبند هستیم. سلاح‌های هسته‌ای جایی در سیاست دفاعی و امنیتی ما ندارند. برنامه غنی سازی ما براساس نیازهای میدانی ما جلو می‌رود و اجرا می‌شود. در حال حاضر نیازی نیست که غنی سازی بیش از ۲۰ درصد انجام دهیم. اگر نیازی تعریف شود کشور می‌تواند تصمیم بگیرد.

عراقچی در خصوص واکنش های صورت گرفته به غنی سازی ۲۰ درصد گفت: اروپایی‌ها در این زمینه حق صحبت کردن ندارند. اگر انحراف در برجام است عدم اجرای تعهداتشان در برجام انحراف کامل از برجام است. اروپایی‌ها اگر خواهان حفظ برجام هستند و بهتر است اول مسیر خود و انحرافات خود را اصلاح کنند و آن موقع خواهند دید ایران به تعهداتش برخواهد گشت. راه حفظ برجام در این است که طرف‌های غربی به اجرای تعهدات خود در برجام شامل رفع تحریم‌ها برگردند.

وی بیان کرد: اروپایی‌ها ناتوانی خود را کامل نشان دادند. البته برخی ها کماکان معتقدند اروپایی‌ها عدم اراده و اروپایی‌ها معتقدند عدم توانایی. بالاخره کشورهای اروپایی نتوانستند تضمین کنند ایران از منافعش برخودار شود. حق طلبکاری ندارند. الان راه برجام بسته نیست. ۲۰ درصد به معنای مرگ برجام نیست.اگر به تعهداتشان برگردند ۲۰ درصد هم برگشت پذیر است.

معاون وزیر خارجه گفت: ما الان چهار هزار کیلو اورانیوم زیر ۴ درصد داریم. اگر اروپایی‌ها به تعهداتشان عمل کنند همه اقدامات ایران با ترتیباتی می‌تواند بازگردد.

عراقچی در خصوص واکنش نتانیاهو نیز گفت: این اتهامی است که همیشه صهیونیست‌ها عنوان می‌کردند. ایران اگر حسن نیت نداشت وارد برجام نمی‌شد و به این شکل برجام را مذاکره و اجرا نمی‌کرد. ایران حسن نیت خود را نشان داده است. با حسن نیت توافق را امضا و اجرا کردیم و این حسن نیت در زمان اجرا در طرف مقابل انجام نشد. هیچکس نمی‌تواند ایران را متهم کند که برجام برای رفتن به سمت سلاح بوده است. طرف‌های مقابل حسن نیت خود را نشان دهند باید به سمتی بروند که ایران از منافع رفع تحریم‌ها استفاده کند.

معاون وزیر خارجه گفت: ما میز مذاکره و برجام را ترک نکردیم و تعهداتمان را کنار نگذاشتیم. آمریکا از ابتدای اجرای برجام در اجرای تعهداتش کاستی‌های زیادی داشت و ترامپ خارج شد و آنها برجام را ترک کردند. اگر قرار بر این باشد به برجام برگردند و برجام احیا شود آمریکاست که باید برگردد و باید تحریم‌هایی که در برجام پیش بینی شده و تحریم‌هایی که در چهار سال گذشته وضع شده، بردارند.

وی بیان کرد: اگر آنها تحریم‌هایشان را برگردند ایران هم تصمیم مقتضی را اتخاذ می‌کند.

عراقچی درباره اینکه گفته می‌شود موضوعاتی از جمله دفاعی و منطقه‌ای به برجام اضافه شود، نیز اظهار داشت: غربی‌ها دچار یک توهم شده‌اند و فکر می‌کنند در اثر فشارهایی که در طول چند سال گذشته به خاطر تحریم‌های آمریکا بر ایران وارد شده ایران آماده است خیلی سریع از بازگشت آمریکا به برجام استقبال می‌کند و آنها می‌توانند شرط برای ایران بگذارند. ایران تصمیم خود را برای زندگی و اقتصاد بدون برجام گرفته است. ما ذوق زده برای بازگشت آمریکا به برجام و باز کردن آغوش خود نیستیم. اقتصاد بدون نفت دو سال است محقق شده است و به این مسیر می‌توانیم ادامه دهیم. اروپا و آمریکای بایدن این را از سر خود خارج کنند که ایران آغوش باز کرده برای بازگشت آمریکا به برجام.

وی گفت: اینگونه نیست که برای ایران شروطی را تعیین کنند برای اینکه به برجام برگردند. ایران هیچ شرطی را برای بازگشت آمریکا به برجام نمی‌پذیرد. هیچ مذاکره مجددی نخواهد کرد. برجام پلاس و ... برای ما پذیرفتنی نیست. بحث‌های موشکی را از فکرشان کامل خارج کنند. اگر می‌خواهند به برجام برگردند هیچ شرطی از آنها پذیرفتنی نیست.

معاون وزیر خارجه درباره استفاده غیرقانونی آمریکا از مکانیسم اسنپ بک اظهار داشت: سه بار آمریکا در سازمان ملل شکست خورده است. آمریکا سوء استفاده کرد از این مکانیسم  و قبل از بازگشت آمریکا باید جلوی سوء استفاده مجدد از این سازوکار گرفته شود. هیچ موضوع دیگری مذاکره نخواهد شد. آمریکا باید به صورت کامل به تعهداتش برگردد. برجام را دو دستی بچسبند که بهتر از آن نخواهند یافت.

معاون وزیر خارجه اظهار داشت: اگر آنها به طور کامل برنگردند ایران یا برنمی‌گردد یا به صورت کامل برنمی‌گردد. نوع رفتار و برخورد آنها را رصد و براساس رفتار آنها عمل می‌کنیم.

عراقچی درباره اظهارات برخی مقامات کشورهای حاشیه خلیج فارس مبنی بر اینکه ما هم باید در برجام مورد مشورت قرار بگیریم، خاطرنشان کرد: برجام قابل مذاکره مجدد نیست که بخواهد چیزی به آن اضافه شود یا نشود. هیچ موضوع دیگری به برجام اضافه نخواهد شد. تا وقتی برجام به یک تجربه موفق تبدیل نشود و تعهداتشان را اجرا کنند هیچ موضوع دیگری مورد بحث قرار نمی‌گیرد. از نظر ما چه از سوی حاشیه خلیج فارس باشد و چه اروپا و آمریکا.

معاون وزیر خارجه درباره تحرکات در منطقه از سوی آمریکا و اینکه تهدیدی احساس می‌کنیم، بیان کرد: اینکه اتفاقاتی در حوزه پیرامونی ما در منطقه از سوی آمریکا صورت گرفته، تردیدی نیست و بیشتر اظهار قدرت کردن با ارسال ناو و هواپیما و ... و تحلیل‌هایی بود که آنها نگران هستند ایران در سالگرد شهادت سردار سلیمانی کاری صورت دهد و ... ما شاهد تحرکات نظامی در منطقه خلیج فارس بودیم در مقابل تحرکات نیروهای مسلح ما آمادگی صد در صدی خود را حفظ و آمادگی بالایی را در منطقه حفظ کردند. با اقتداری که نیروهای مسلح ما در خلیج فارس و اقتدار موشکی نیروهای مسلح ما خیال ما از امنیت کشور راحت است و اینها بازدارندگی را ایجاد کرده که آمریکا و هیچ قدرتی حتی تصور حمله به ایران را نمی‌تواند در ذهن خود بیاورد.

وی افزود: بهترین راه جلوگیری از هر نوع جنگ و درگیری آمادگی برای جنگ و درگیری است. در کمال هوشیاری تحرکات آمریکا و دیگران در منطقه رصد می‌شود. تمام پایگاه‌های آمریکا در منطقه زیر چشمان تیزبین رادارهای ایران است. هر هواپیمای آمریکایی بلند می‌شود و کجا آرایش دفاعی و نظامی به خود می‌گیرد و کنترل لحظه‌ای رصد می‌شود.

عراقچی ادامه داد: آمادگی نیروهای مسلح ما در اوج خود است و جای نگرانی وجود ندارد. تقریبا از آن شرایطی که می‌توانست به درگیری منجر شود، عبور کردیم. آنچه تا الان شاهد بودیم بیشتر شکل یک نمایش نظامی از سوی آمریکا بود که با نمایش دفاعی نیروهای مسلح ایران به صورت کامل خنثی شد.

این دیپلمات ارشد ایرانی بیان کرد: ما باید مراقب فتنه انگیزیهای برخی در منطقه باشیم. کسانی علاقه دارند درگیری در منطقه ایجاد کنند و حیات آنها در تنش و درگیری و اشغالگری است از جمله رژیم صهیونستی و به دقت مراقبت می‌کنیم. حادثه سفارت آمریکا در بغداد مشکوک بود و دست‌هایی در کار بود که تنش‌ها را در منطقه بالا ببرد. رژیم صهیونیستی بداند با آتش بازی می‌کند و اصلا فکر نکند این آتش فقط در منطقه خلیج فارس است و این رژیم از همه کشورهای منطقه آسیب پذیرتر است و واکنش ایران همه کسانی که در تنش‌ها نقش داشتند را در برمی‌گیرد.

معاون وزیر خارجه درباره تماس‌های ظریف با وزرای خارجه کشورهای همسایه و پیغام و پسغام از دولت جدید آمریکا نیز گفت: به هیچ وجه صحت ندارد. هیچ گفت‌وگو و پیغام و پسغامی با تیم بایدن و با ترامپ هم رد و بدل نشده است. ترامپ بر سرکار است و ما از طریق سوئیس پیام‌های خود را به دولت کنونی در آمریکا دادیم که مراقب رفتارشان باشند و ایران واکنش قاطع نشان خواهد داد. اینکه گمانه‌زنی‌ها شده از تیم بایدن پیام‌هایی آمده و جواب‌هایی رفته اصلا صحت نداشته است. اینکه کشورهای منطقه تماس داشتند پیرامون نگرانی‌های اخیر بوده است.

عراقچی درباره واکسن کرونا نیز اظهار داشت: در این زمینه بانک مرکزی و وزارت بهداشت باید جواب دهند. مسیرهایی برای این کار باز شده که اقدام به خرید واکسن کنیم ایجاد شده البته با مشکلات خود کماکان روبرو است.

وی درباره اینکه آمریکا یک روشی را ایجاد کرده‌اند که به مردم ایران دارو برسد، گفت: این ادعایی است که آمریکایی‌ها در طول چهار سال گذشته بیان می‌کردند ولی اصلا صحت نداشت. اینستکس را اروپایی‌ها درست کردند اینقدر سر راهش مانع گذاشتند که نتوانست عملیاتی شود. اینکه ما دست بسته باشیم در تامین نیازهای دارویی خود اصلا چنین نیست. در تامین نیازها مشکلاتی داریم ولی جلو می‌رود.

عراقچی همچنین در خصوص ترور سردار سلیمانی و فخری زاده گفت: همه افراد ارزشمند در ایران مورد تنفر نظام سلطه و رژیم صهیونیستی هستند و قطعا برنامه‌هایی دارند که آنها را مورد هدف قرار دهند. اینقدر زبون شده‌اند که دست به چنین اقداماتی زده‌اند.

وی گفت: تجربه به آنها ثابت کرده است هم دور قبلی که دانشمندان ما را ترور کردند هیچ خللی در برنامه هسته‌ای ما ایجاد نشد. شهید فخری زاده را ۴۰ روز پیش از دست دادیم ولی امروز در چهلمین روز غنی سازی ۲۰ درصد را با تکنیک‌های فنی جدید آغاز کردیم. هیچ توقفی نخواهد بود. کسانی که شهید می‌شوند سعادتمند می‌شوند و ما به حال آنها غبطه می‌خوریم. آنها نمی‌توانند اراده ملت ایران را ترور کنند. قطعا این مسیر ادامه می‌یابد و جای خالی شهدای ما با عزیزانی دیگر پر می‌شود.

معاون وزیر خارجه افزود: اروپایی‌ها سابقه خیلی بدی از خود به جا گذاشتند. ما شاهد محکومیت غیرقابل انتظاری بودیم. اروپایی‌ها ضعیف‌تر بود ولی موضع آنها در مجموع غیرقابل قبول و ضعیف بود. چهره آنها برای ما شناخته شده است و توقعی نداریم موضعی بگیرند که در راستای منافع مردم ما باشد.

عراقچی درباره درز اطلاعات آژانس به رسانه‌های غربی نیز بیان کرد: درز اطلاعاتی متاسفانه وجود دارد و در این مورد آژانس رسما گزارش داده است. آژانس موظف است گزارش‌های دوره ای درباره برجام بدهد. ما این کار را شفاف انجام می‌دهیم و کار مخفی انجام ندادیم. آنها باید بدانند ۲۰ درصد برگشت پذیر است و در صورتی خواسته‌های ما در برجام تامین شود توانایی بازگشت به تعهدات را داریم البته نه به این سادگی که بیان کردم.