در پس توافق عادی سازی روابط بحرین با اسرائیل چه خبر است؟

نویسنده: فرح نجار

دیپلماسی ایرانی: بحرین برای شاد کردن آمریکا، بازدارندگی تهدیدات منطقه ای با پیروی از امارات متحده عربی برای رضایت آمریکا اقدام کرد.

بحرین هفته گذشته، جدیدترین کشور عربی شد که روابط خود را با اسرائیل عادی سازی کرد. هرچند بحرین ماه گذشته بر تعهد خود به کشور فلسطین تأکید کرده بود، اما پیش بینی می شد که پس از امارات متحده عربی این بحرین باشد که روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل آغاز کند.

در فوریه 2017، پادشاه بحرین در دیدار با رهبران یهودی در آمریکا، مخالفت خود را با تحریم اسرائیل از سوی کشورهای عرب اعلام کرده بود. در همان سال سفر گروه بین مذهبی «این بحرین است» که مورد حمایت دولت این کشور بود، به اسرائیل، درست چند روز پس از اعلام بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل از سوی دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا اعتراضاتی را در پی داشت.

فلسطینی ها توافق روز جمعه با اسرائیل را خیانت یکی دیگر از کشورهای عربی خواندند که به تلاش های آنها برای تعیین سرنوشت خود ضربه می زدند و آنها را در چارچوب جدید ترامپ برای صلح در منطقه تنها می گذارد. چنین توافق هایی نشان می دهد فلسطین دیگر یکی از اولویت های حکومت های عرب نیست.

اگر چه عربستان سعودی هنوز آمادگی خود برای چنین اقدامی را نشان نداده است، اما با توجه به وابستگی بحرین به عربستان، تحلیلگران بر این باورند بدون حمایت سعودی ها بحرین دست به چنین اقدامی نمی زد.

پیوستن بحرین به برنامه ترامپ می تواند ادامه حمایت آمریکا از حکومت این کشور را در برابر مردم خود تضمین کند.

روز یکشنبه، آیت الله عیسی قاسم، روحانی برجسته شیعیان بحرین، ضمن مخالفت با این عادی سازی، مقاومت مردم منطقه در برابر این حرکت را خواستار شد.

تقویت وضعیت موجود دیگر بازیگران مهم منطقه، از جمله ایران و حتی ترکیه، را تنها رها می کند. به گفته معین ربانی، روزنامه نگار، آمریکا و اسرائیل حرکتی منسجم را برای خارج کردن مسأله فلسطین، نه تنها از دستور کار جامعه بین المللی، که از اولویت ها منطقه و قرار دادن منازعه اعراب – ایرانیان به جای منازعه اعراب – اسرائیل، آغاز کرده اند.

بحرین به دنبال جلب رضایت واشنگتن است؛ اما خصومت با ایران نیز نقش مهمی در ائتلاف های اخیر دارد. برخی تحلیلگران نیز این ائتلاف ها را نتیجه منافع ژئوپلتیک مشترک و تلاش برای یافتن متحدی قدرتمند، همچون اسرائیل، در برابر ایران به عنوان دشمن شماره یک خود می دانند.

عربستان سعودی همچنان نقش مهمی در تعیین کشورهایی که باید راه امارات و بحرین را در پیش بگیرند، ایفا می کند.

در بیانیه مشترک آمریکا، بحرین و اسرائیل آمده است: «برقراری گفت وگو و رابطه مستقیم میان دو جامعه پویا و اقتصاد پیشرو به تغییر مثبت خاورمیانه و افزایش ثبات، امنیت و رونق در منطقه کمک می کند.»

اکنون به نظر نمی رسد مذاکرات اسرائیل و سازمان آزادی بخش فلسطین در چارچوب توافق اوسلو از سرگرفته شود. این توافق کمک زیادی به فلسطینی ها نکرد. به گفته بلک، تحلیلگر، اگر راه حل دو کشوری دیگر اولویتی منطقه ای و بین المللی نیست، راه دیگری برای پایان دادن به اشغال وجود ندارد.

به گفته ربانی اگر بازسازی همه جانبه جنبش ملی بر مبنای کنار گذاشتن کامل ساختارها و روابط حاصل از توافق اسلو انجام نشود، تغییری اتفاق نخواهد افتاد.

منبع: الجزیره / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11