تقویت گفتمان اعتدال با تشکیل ائتلاف العراقیون

 دیپلماسی ایرانی - بر کسی پوشیده نیست که مشی سیاسی سید عمار حکیم یک مشی سیاسی اعتدالی و میانه بوده است که نه افراطی در آن وجود دارد و نه تفریطی در آن دیده می شود. از همین رو وی سعی کرده است در تمام ادوار حیات سیاسی خود و اقداماتش همین مشی اعتدال را حفظ، ‌تقویت و تعمیم دهد. کما اینکه نمونه این مشی میانه در تمامی ائتلاف ها، فراکسیون ها و احزاب سیاسی که سید عمار حکیم در آن نقش داشته است به شکل پررنگی بروز و ظهور پیدا کرده است. 

ذیل این مسئله تشکیل ائتلاف جدید پارلمانی با محوریت سید عمار حکیم به نام «العراقیون» در مجلس عراق که با ۴۱ کرسی کار خود را از 17 تیر/7 ژوئیه و همزمان با یکصدمین سالروز انقلاب ۱۹۲۰ آغاز کرد خبر خوبی برای تقویت گفتمان اعتدالی در ساختار سیاسی این کشور است. چرا که این حزب می‌تواند سنگ بنای شکل گیری مشی میانه سیاسی در پارلمان این کشور و در کل احزاب، تشکل ها و جریانات عراق باشد که از یک سو بی شک ثبات سیاسی در این کشور را به همراه دارد و از سوی دیگر می تواند مبنای مفاهمه و شکل گیری بستر به منظور رسیدن به اشتراک نظر و تضارب آراء میان احزاب، جریانات و ائتلاف‌های سیاسی را با پررنگ کردن انعطاف سیاسی فراهم کند. 

به هر حال عراق در یک وضعیت نه چندان مناسبی از لحاظ سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی و معیشتی، اجتماعی، فرهنگی و به خصوص امنیتی قرار دارد. لذا قطعا شکل گیری مشی میانه سیاسی در این کشور ظرفیت و آستانه تحمل شخصیت‌ها و جریانات سیاسی را در رسیدن به یک راه حل برای برون رفت عراق از این چالش ها را فراهم می کند. پیرو این نکته مهم مشی میانه سید عمار حکیم، هم در جریان حکمت ملی عراق و هم در فهرست جدید العراقیون در این شرایط می تواند به تحقق هر چه بیشتر راهبرد موازنه قوای عراق به عنوان یگانه استراتژی دولت های عراق نوین بعد از سقوط صدام حسین در توازن تنش ایران و آمریکا کمک شایانی کند. به خصوص بعد از ترور سردار سلیمانی و به تبع آن پاسخ تهران در حمله به پایگاه عین الاسد فضای تنش ایران و آمریکا را در عراق و کل منطقه غرب آسیا به شدت افزایش داده است به گونه‌ای که اکنون عراق در یک وضعیت به شدت رادیکال قرار دارد. به موازات رادیکال شدن فضای سیاسی و امنیتی عراق جامعه این کشور در یک حالت دو قطبی قرار دارد؛ بخشی از جامعه عراق، جریانات سیاسی، اشخاص و احزاب این کشور خواستار خروج آمریکا از این از عراق هستند و طیفی هم برعکس، خواستار تداوم حضور نیروهای نظامی آمریکا به خصوص در شرایطی هستند که زمزمه تقویت داعش در عراق به گوش می رسد. در این میان و در لابه لای این نگاه های افراطی و تفریطی یک نگاه اعتدالی می‌تواند باعث کنترل و مدیریت شرایط و کاهش فضای دو قطبی در کشور شود.

به هر حال سید عمار حکیم، هم از چهره‌های بانفوذ در ساختار سیاسی عراق و جامعه این کشور به شمار می رود که شیعیان، کردها و اهل سنت برای مواضع و نگاه او اهمیت قائل هستند و هم در ایران و دیگر کشورهای عربی منطقه نیز از اعتبار بالایی برخوردار است. از آن سو ایالات متحده آمریکا و اروپایی ها نیز با اشراف به همین مقبولیت، مشروعیت و نفوذ بالای وی تلاش می‌کنند نیم نگاه جدی به مواضع و تحرکات سید عمار حکیم داشته باشند. پذیرش سید عمار حکیم در همه بازیگران داخلی، منطقه ای و بین المللی می تواند به امتیازی برای کنترل و مدیریت وضعیت نا به سمان عراق توسط وی کمک کند. خصوصا اینکه اکنون جریانات و دست های پنهانی به دنبال تشدید بحران امنیتی در عراق به واسطه پررنگ کردن تنش میان ایران و آمریکا با اقدماتی نظیر حملات راکتی به منطقه سبز بغداد و مشخصا سفارت ایالات متحده و به تبع آن سلسله کنش‌ها و واکنش‌های بعدی آن هستند. این در حالی است که در این برهه حساس برخی اقدامات مصطفی الکاظمی، نخست وزیر موقت عراق در دستگیری برخی چهرهای و فرماندهان نظامی هم شرایط را قدری پیچیده و بغرنج کرده است. 

لذا تقویت یک نگاه و مشی اعتدالی می تواند چاره کار این روزهای باشد. به ویژه که سید عمار حکیم در سال های اخیر با تلاش برای کاهش و تعدیل تنش بین ایران و ایالات متحده آمریکا در زمین عراق و نیز انجام تحرکاتی به منظور شکل گیری بستر گفت وگو و مذاکره میان تهران و ریاض به خوبی نشان داده است که بیش از هر چیز دیگری به دنبال ثبات سیاسی، دیپلماتیک و امنیتی اول در عراق و بعد در کل منطقه است. خصوصا آن که سید عمار حکیم به عنوان رئیس این ائتلاف تازه مجلس در جلسه دیدار اخیر با برهم صالح، رئیس جمهوری عراق عنوان داشت که این ائتلاف (العراقیون) تلاش می‌کند عراق را از صف بندی‌های منطقه‌ای و درگیری‌های بین المللی دور نگاه دارد و روند اصلاحات جدی در کشور و پاسخگویی به درخواست‌های معترضان را تقویت بخشد؛ کشوری که باید از دایره سهم خواهی دور باشد.

لذا علیرغم دوگانگی فرصت یا تهدید در سایه شکل گیری فهرست العراقیون و ذکر برخی نگرانی ها پیرامون افزایش سهم خواهی های سیاسی، ذیل به وجود آمدن ائتلاف جدیدی در پارلمان عراق باید آن را یک فرصت قلمداد کرد. چرا که ائتلاف العراقیون از یک سو توانست با گردآوردن کرسی های پراکنده پارلمانی از قبیل برخی اعضای ائتلاف «النصر» (ائتلاف پارلمانی وابسته به حیدر العبادی) و شماری از نمایندگان مستقل دیگر در کنار کمک احزابی چون «فضیلت اسلامی» و جنبش «اراده» به ریاست حنان الفتلاوی در قالب یک ائتلاف جدید بالغ بر 41 کرسی پارلمانی، انسجام سیاسی را پدید آورد و از دیگر سو با شکل گیری یک ائتلاف تازه پارلمانی در مجلس عراق سبب افزایش تنوع آراء و نگاه های سیاسی در جهت تعامل هر چه بیشتر و بهتر و نیز نظارتی کاراتر بر دولت تازه نفس مصطفی الکاظمی شود. در این شرایط مشی میانه و اعتدالی سید عمار حکیم که قطعا به این ائتلاف جدید تعمیم خواهد یافت می تواند ائتلاف های دو سر طیف افراطی مجلس را هم به نزدیک کند و اصطلاحا «عصا را از وسط بگیرد». /روزنامه وقایع اتفاقیه