جامعه جهانی و گروه ۷ دست به کار شوند
الآن، وقت بایکوت کردن امریکای ترامپ
نویسنده: جان ففر (John Feffer)
دیپلماسی ایرانی: دونالد ترامپ با نادانی و جهل بی‌پایانش در حالی رهبران جهان را به دیدار چهره به چهره در کاخ سفید در پایان ژوئن فراخوانده که برخلاف دیگر کشورهای جی7 هنوز نتوانسته همهگیری کروناویروس را تحت کنترل در آورد.
یکی از کانونهای شیوع این ویروس که کاخ سفید هم به آن اذعان دارد، جایی نیست جز واشنگتن دی‌سی. همچنین به دلیل اجرای نادرست بازگشایی اقتصادی، جنوب آمریکا در حال حاضر، موج دوم شیوع –در بخش‌هایی از فلوریدا، آلاباما، آرکانزاس کارولینای جنوبی و تگزاس – آغاز شده که تا پایان ژوئن به اوج خواهد رسید چرا که ترامپ از اجرای سیاست قرنطینه برای بار دوم خودداری میکند. هم‌زمان، شخص رئیس جمهور از رعایت فاصله اجتماعی یا پوشیدن ماسک پرهیز دارد.
به جز امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه، هیچ یک از رهبران جهانی جی7 که به این نشست دعوت شده‌‌اند، فرصت پا گذاشتن به کانونهای شیوع کروناویروس را نداشته‌اند، بنابراین طبیعی است که آنها نگران سلامتی‌شان باشند. اما در حقیقت آنها باید نگران سلامتی دموکراسی آمریکا باشند. رهبران سایر کشورهای جی7 به جای دادن مشروعیت به ترامپ در صحنه جهانی – چیزی که او ناامیدانه اشتیاق داشتنش را دارد – باید به بایکوت کردن ایالات متحده بپردازند. آنها همچنین باید آمریکا را به تحریم شدن هم تهدید کنند، چون این تنها زبانی است که ترامپ آن را می‌فهمد.
پیش از این، گروه 7 این کار را علیه روسیه انجام داده است. در مارس 2014 میلادی پس از الحاق کریمه، روسیه برای یک مدت نامحدود از این گروه که آن زمان جی8 بود، اخراج شد. آمریکا، اتحادیه اروپا و چندین کشور دیگر به دلیل اقدامات روسیه در اوکراین، تحریم‌های اقتصادی را علیه مسکو اعمال کردند. بیشتر آن تحریم‌ها هنوز در جای خود باقی است.
ترامپ هیچ سرزمین خارجی را اشغال یا الحاق نکرده اما تحت ریاست جمهوری او، آمریکا چندین قانون بین‌المللی را نقض کرده، از توافق‌های بین المللی متعددی خارج شده و نهادهای دموکراتیک داخلی را یکی پس از دیگری زیر پا گذاشته است. او رئیس‌جمهوری دغلباز از یک حزب دغلباز است که بر کرسی یک قدرت دغلباز تکیه زده است.
با توجه به این که ترامپ تلاش میکند زنجیره اشتباهاتش را به دور دوم گسترش دهد، جامعه بین‌الملل باید این پیام را به مردم آمریکا برساند: دونالد ترامپ رهبری نامشروع است که برای کره زمین یک تهدید به شمار می‌رود. انتقاد تنها از آمریکا کافی نیست. گروه جی7 باید با امتناع از دیدار با ترامپ در واشنگتن یا هر جای دیگری، توپ را وارد زمین خودشان بکنند. آمریکایی‌ها باید کشورشان را نجات داده به نقض قوانین بین‌المللی پایان بدهند. به طور کلی سیاست‌های ترامپ در زمینه مهاجرت و پناهندگی توهین و نقضی آشکار علیه قوانین بین المللی است که طی چندین دهه تلاش همراه با شکیبایی شکل گرفته‌اند.
ممنوعیت سفر به آمریکا از 7 کشوری که اکثریت جمعیت تمام آنها را مسلمانان تشکیل می‌دهند، اولین نقض قوانین بین‌المللی از سوی ترامپ بود. این ممنوعیت تمام کنوانسیون‌های سازمان ملل علیه تبعیض‌نژادی از جمله بیانیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون پناهندگان را نقض میکند. اگر کشوری سفر مسیحیان را نقض می‌کرد، آمریکا بی‌شک پیشتاز بلوایی بود که به راه می‌افتاد و واشنگتن به نخستین خواهان بکارگیری تحریم‌ها تبدیل می‌شد. سپس جدا کردن خانواده مهاجران مطرح شد که به جز نقض قوانین بین‌المللی، یک تخطی اخلاقی هم بود.
این روند بدتر شد و در هنگامه بحران همهگیری، دولت ترامپ قوانین ضدقاچاق انسان در آمریکا را با اخراج صدها جوان از کشور، نقض کرد. پیش از شیوع نیز دولت ترامپ با مجبور کردن پناهندگان به دادن درخواست پناهندگی از یک کشور سوم پیش از رسیدن به ایالات متحده، اصل نان رفولمان (عدم استرداد، ممنوعیت اخراج، برگرداندن اجباری یا کوچ اجباری) در قانون پناهندگی را نقض کرده بود.
دولت ترامپ در نوامبر سال 2018 تلاش کرد تا به طور کلی ورود پناهندگان به ایالات متحده از مکزیک را ممنوع کند که دادگاه فدرال این سیاست را غیرقانونی دانست و رئیس‌جمهور را از انجام آن باز داشت. در مارس 2020، دولت ترامپ در تلاشی دیگر از همهگیری به عنوان دلیل تازه برای ممنوعیت ورود پناهندگان به آمریکا استفاده کرد. این اقدام با مخالفت‌هایی همراه بود اما سرانجام دولت توانست راه ورود پناهندگان را مسدود و بازگرداندن پناهندگان را شروع کند.
ترورهای هدفمند، نمونه‌ای دیگر از نقض قوانین بین‌المللی توسط دولت ترامپ است. پهپادهای آمریکایی بسیاری از افراد را ترور کرده‌اند و این مساله باعث شده که آمریکایی‌ها به شکلی خطرناک به این نقض قوانین بین‌المللی خو بگیرند. بدتر آنکه، طبق سیاستی تازه که اجرای آن از سال گذشته آغاز شده، دولت دیگر درباره تعداد حملات پهپادی و شمار تلفات غیرنظامیان ناشی از آن در خارج از مناطق جنگی فعال، از جمله پاکستان و سومالی، گزارش هم نمی‌دهد.
از آنجا که بسیاری از حملات پهپادی آمریکا خارج از مناطق جنگی انجام می‌شود، کارشناسان قوانین بین المللی مانند فیلیپ آلستون، گزارشگر ویژه پیشین سازمان ملل، باور دارند که این حملات اغلب ناقض قوانین بین‌المللی است. اغلب حملات پهپادی دولت ترامپ، دستکم تا جایی که به رسانه‌های آمریکایی مربوط بوده، بی سروصدا و گمنام انجام شده است.
هدف‌های این حملات نیز اغلب بازیگران غیردولتی بوده‌اند که آمریکا آنها را تروریست نامیده است. فقط ترور ژنرال سلیمانی از این قاعده مستثنی بود، چرا که او نماینده دولتی بود که با آمریکا در جنگ نبود. دولت ترامپ شاید ژنرال سلیمانی را یک تروریست بنامد، اما طبق قوانین بین المللی، حمله پهپادی که به کشته شدن او انجامید یک ترور به شمار می رود و اگر آمریکا در یک حمله، رئیس جمهور ایران را می‌کشت هیچ تفاوتی بین این مورد و ترور سلیمانی وجود نداشت.
سایر اقدامات نظامی دولت ترامپ هم، نقض قوانین بین المللی بوده است مانند شلیک 59 موشک تاماهاک به سوریه در سال 2017 که در آن ایالات متحده حتی زحمت اجازه گرفتن از سازمان ملل را هم به خود نداد. حملات موشکی سال بعد در پاسخ به استفاده حکومت سوریه از سلاح‌های شیمیایی نیز همین نقض قوانین بین المللی صورت گرفت و پیش از انجام تحقیقات لازم و قطعی شدن استفاده از سلاح‌های شیمیایی، آمریکا به حمله موشکی علیه سوریه اقدام کرد. در هیچ یک از این حملات، دولت ترامپ به حفاظت از جان غیرنظامیان سوری، اهمیتی نداد.
خارج شدن از توافقات بین‌المللی یکی دیگر از دلایل لزوم بایکوت کردن آمریکا است. دولت ترامپ با خارج شدن از توافقات گوناگون به تدریج رژیم بین‌المللی کنترل تسلیحات را که به مدت چندین دهه کارایی داشته، نابود کرده است. برجام نخستین نمونه از این توافقات است که مسیر دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای را مسدود کرده بود. پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد با روسیه و معاهده آسمان‌های باز از جمله دیگر توافقاتی است که ترامپ از آنها خارج شده است.
از سوی دیگر، ترامپ به دنبال از سرگیری آزمایش های هسته‌ای است که گرچه به دلیل عضو نبودن آمریکا در پیمان منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای (سی‌تی‌بی‌تی)، این اقدام نقض قوانین بین المللی نیست، اما در صورت انجام چنین آزمایشی، فشار شدیدی بر 184 کشور عضو این پیمان وارد خواهد کرد.
به جز توافقات مربوط به کنترل تسلیحات، ترامپ از معاهده اقلیمی پاریس، شورای حقوق بشر سازمان ملل، یونسکو و سازمان جهانی بهداشت هم خارج شده و تهدید به خروج از سازمان تجارت جهانی کرده است. با توجه به این تخطی‌ها، جامعه بین‌الملل چه وقت تصمیم خواهد گرفت که در برابر این حجم از حملات آمریکا از خود دفاع کند؟ با در نظر گرفتن این سه زمینه از نقض‌های صورت گرفته توسط آمریکا، بایکوت و تحریم اقتصادی کاملا توجیه پذیر است: قوانین بین المللی حقوق بشر، قوانین حاکم بر استفاده از زور و نابودی آگاهانه توافقات و نهادهای بین المللی.
با این حال، ایالات متحده به رغم تمام مشکلاتش هنوز یک بازیگر جهانی قدرتمند است و متحد شدن در برابر دولتی که مصمم است با برخی کشورها معامله و در اجرای بایکوت یا تحریم‌ها اختلال ایجاد کند، کار دشواری خواهد بود. چه بسا تلاش جامعه بین‌الملل برای ایجاد دگرشی چشمگیر در میزان محبوبیت ترامپ برای پیشگیری از رسیدن او به دور دوم ریاست جمهوری به جایی نرسد. بنابراین اگر جامعه بین‌الملل نقض متعدد قوانین بین المللی توسط دولت ترامپ را به تکرار منتشر کند، چه بسا رای‌دهندگان حامی ترامپ از انتخاب دوباره او احساس شرم کنند.
اگر جامعه بین الملل و از جمله رهبران جی 7 هم جسارت ایستادگی در برابر ترامپ را نداشته باشند، جنبش‌های عمومی و مردمی باید اقدامات غیرقانونی ترامپ را به چالش بکشند. در پیشبرد کارزاری از بایکوت، محروم‌سازی و تحریم علیه دولت ترامپ، فعالان باید از گروه‌هایی الهام بگیرند که در دهه 1980 میلادی برای نابودی رژیم آپارتاید با آفریقایی‌ها همکاری کردند.
منبع: ریسپانسیبل استیتکرفت / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11
نظر شما :