لزوم استفاده اروپا از آخرین فرصت ها برای نجات برجام

نویسنده: الدار ممدوف (Eldar Mamedov) 

دیپلماسی ایرانی: هر چند به نظر می رسد فوران اعتراضات، انگیزه واشنگتن برای آغاز مذاکره با ایران را بیشتر کرده، اما از سوی دیگر، کاخ سفید و مایک پومپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده امریکا جانب معترضان را می گیرند. به تصور آنها کارزار فشار حداکثری جواب داده و ایران به زودی فرو می پاشد.

اغتشاشات فعلی نه نتیجه تحریم های آمریکا، بلکه نتیجه افزایش 50 درصدی قیمت سوخت است. اتفاقا این بار دولت حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران از پیشنهاد صندوق بین المللی پول به رهبری ایالات متحده تبعیت کرد. این افزایش قیمت، مشابه ماهیت شورش های ضد ریاضتی در مصر و شیلی است. در حالی که هیچ یک از این کشورها هدف تحریم های ایالات متحده نیستند.

با این حال، در مورد ایران تلاش هایی برای تغییر رژیم از گذر بهره برداری از ناامیدی های اقتصادی وجود دارد. دستگاه خبری جعلی سلطنت طلبان و مجاهدین خلق (منافقین) و اظهارات بی پروای مقامات آمریکایی و آلمانی این فرضیه را تقویت می کند. اما به سه دلیل فشارهایی از این دست جواب نمی دهد: 

اول، بسیاری از ایرانیان هر چند دل خوشی از دولت ندارند، اما می دانند که یک انقلاب خونین وضعیت بدتری را رقم می زند. 

دوم، ترس از هرج و مرج و تجزیه همانند وضعیت عراق و سوریه، بسیاری از ایرانیان را از اعتراض دلسرد می کند. 

سوم، دستگاه های امنیتی ایرانی در خشکاندن هر جوانه ای در ریشه اش بسیار موثر عمل می کنند، و کار آنها با دخالت ها و اظهارات هیئت های خارجی، توجیه می شود.

ساعت توافق هسته ای قبل از اعتراضات شروع به تیک تاک کرده بود. گام بعدی شاید غنی سازی بالای 20 درصد باشد، که می تواند بازگشت تحریم ها و ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت را رقم بزند. اتفاقی که ایران نسبت به آن هشدار داده است و می تواند خروج این کشور از پیمان منع گسترش تسلیحات هسته ای و اخراج تمامی بازرسان آژانس از ایران را به دنبال داشته باشد. ایرانی ها رفته رفته به آنچه ناصر هادیان از آن به عنوان "ابهام راهبردی" یاد می کند، نزدیک می شوند.

در نتیجه چه اتفاقی می افتد؟ کنترل بیشتر ایران تحت بند هفت از منشور سازمان ملل در دستور کار قرار می گیرد. طبق تجربه چند ماه اخیر از ایران، فشار بیشتر مقاومت بیشتر را موجب می شود. افرادی مانند رئیس جمهور و وزیر امور خارجه ایران که طرفدار دیپلماسی هستند در متقاعد کردن تصمیم گیرنده نهایی، دشواری های بیشتری خواهند داشت. تندروها در انتخابات مجلس 2020، دست بالا را خواهند گرفت. اینها همگی ممکن است نشانه های شروع یک جنگ باشد. ترامپ نشان داده که علاقه ای به شروع جنگ دیگری در خاورمیانه ندارد. جانشین دموکرات او هم علاقه ای به شروع جنگ در ابتدای دوره ریاست جمهوری اش نخواهد داشت.

برای جلوگیری از یک بحران هسته ای، اتحادیه اروپا باید هر چه سریع تر پیشنهاد خط اعتباری امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه را به مرحله اجرا نزدیک کند. زمانی برای اروپا باقی نمانده است تا منتظر تایید ایالات متحده باشد. گزینه جایگزین آغاز جنگی خواهد بود که امنیت خود اتحادیه اروپا و از سرگیری هر گونه گفت وگو بین ایران و ایالات متحده را متاثر خواهد کرد. اروپا باید موقعیت فعلی ایران را یک موهبت بشمارد و خود را به عنوان یک بازیگر موثر در عرصه ژئوپلتیک مطرح کند.

منبع: لوبلاگ / تحریریه دیپلماسی ایرانی