بدگمانی به پیشنهاد رئیس جمهوری آمریکا

نویسنده: نجمه بزرگمهر

دیپلماسی ایرانی: ترامپ روز دوشنبه گفت تمایل دارد با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران بدون هیچ پیش شرطی دیداری داشته باشد و این اقدام را مناسب ترین کار می داند. او این اظهارات را تنها چند روز پس از توئیت تهدیدآمیزش در واکنش به اظهارات رئیس جمهوری ایران، مطرح کرد. محمدعلی ابطحی، سیاستمدار اصلاح طلب که در سال های 1376 تا 80 ریاست دفتر رئیس جمهوری را برعهده داشت، گفت: «به نظر می رسد هدف آقای ترامپ افزایش فشار عمومی بر جمهوری اسلامی باشد تا مردم ایران مقامات کشور را به دلیل عواقب تحریم ها مورد سرزنش قرار دهند. ترامپ فکر می کند گرفتن ژست پیشنهاد مذاکره برای او یک پیروزی است، اما به نظر نمی رسد که بخواهد در مقابل چیزی به ایران بدهد.»

ترامپ از ماه مه که آمریکا را از برجام خارج کرده، فشارها علیه ایران را به شدت افزایش داده تا جایی که اقدامات او به بحران ارزی در ایران و افزایش نرخ تورم منجر شدند و این در حالی است که خشم عمومی از مشکلات اقتصادی رو به افزایش است. تظاهرات و اعتراض ها در ایران از اواخر پاییز سال گذشته آغاز شده و بسیاری از ایرانی ها بر این باورند که ترامپ در جهت تغییر نظام در ایران می کوشد.

روحانی که امضای توافق هسته‌ای با پنج به علاوه یک را امضای سیاسی خود می ‌داند، هنوز به پیشنهاد ترامپ پاسخی نداده است. او روز سه‌ شنبه گفت: «پس از خروج غیرقانونی آمریکا از برجام، توپ در زمین اروپاست.» ایران برای مقابله با تحریم‌ های آمریکا و زنده نگه داشتن برجام به حمایت سیاسی و مالی اروپا امید بسته است. ایران پیشتر گفته بود که سال گذشته پیشنهاد کاخ سفید برای دیداری بین ترامپ و روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل را رد کرده است. محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در توئیتی نوشت تهدیدها و تحریم ‌ها نتیجه نخواهند داد و ترامپ بایستی احترام گذاشتن به ایرانی‌ ها و تعهدات بین ‌المللی آمریکا را امتحان کند.

محمد صدر، مشاور وزارت امور خارجه ایران گفت: «ترامپ رفتار عادی ندارد و این اعتماد را از بین می‌ برد.» او گفته هیچ مذاکره ‌ای در کار نخواهد بود مگر آنکه رئیس‌ جمهوری آمریکا به اشتباه خود در خارج کردن این کشور از توافق هسته‌ای اعتراف کند و مجددا به برجام متعهد شود.

اقدامات ترامپ علیه ایران در ماه‌های اخیر نیروهای اصلاح طلب در این کشور را که از مذاکرات با دولت اوباما حمایت کرده بودند، تضعیف کرده است. حملات لفظی ترامپ علیه جمهوری اسلامی همچنین به اصولگرایان که از ابتدای امر مخالف برجام بودند و اعتقاد داشتند نمی شود به آمریکا اعتماد کرد، موقعیتی برای عرض اندام داده است.

با این حال، برخی در داخل نظام می‌گویند اگر فشارهای اقتصادی و اجتماعی در کشور تشدید شود و رهبران جمهوری اسلامی دوام نظام را وابسته به مذاکره با آمریکا ببینند، احتمالا در نهایت ناگزیر مذاکره خواهند کرد. تهران احتمالا در امید به آنکه نظام در مشکلات اقتصادی مقصر شناخته نشود، آشکارا احتمال گفت و گو با دولت ترامپ را رد نخواهد کرد. علی اکبر ناطق نوری، رئیس پیشین مجلس گفته احتمال مذاکره بایستی بررسی شود و ایران نباید آن را به کلی رد کند و به خشونت و جنگ طلبی متهم شود.

منبع: فایننشال تایمز / مترجم: طلا تسلیمی