ما به شکلی اسف بار شکست خوردیم

سوزانه کلبل

دیپلماسی ایرانی: حامد کرزای اولین رئیس جمهور منتخب جمهوری اسلامی افغانستان بود. از گروه قومی پشتون است. کرزای ریاست جمهوری افغانستان جنگ زده، پس از حمله ی آمریکا در دسامبر 2001 را به مدت 13 سال بر عهده داشت. حالا این مرد 60 ساله، هنوز نفوذ قابل توجهی، به ویژه در میان قبایل جنوب افغانستان، دارد.

در مصاحبه ای با مجله ی اشپیگل، کرزای توصیفی غم بار از اوضاع سرزمین مادری اش داشت. مدام به تعداد افراط گرایان اضافه می شود و کشورهای همسایه از افغانستان به عنوان مکانی برای نزاع بر سر قدرت ژئوپولتیک استفاده می کنند. کرزای آمریکا را متهم به حمایت بیش از حد از پاکستان، حامی اصلی طالبان، می کند. با این حال، او نقش آلمان را تمجید می کند.

رئیس جمهور سابق، ممکن است در آینده دوباره وارد کارزار سیاسی شود. احتمال شرکت در دور بعدی انتخابات ریاست جمهوری وجود دارد.

اشپیگل آنلاین: از دید غرب، جنگ افغانستان برنده ای نخواهد داشت. اما هنوز این جنگ تمام نشده است. چرا؟

حامد کرزای: در ابتدا، پس از تراژدی 11 سپتامبر، ما خیلی خوب پیش رفتیم. افغانستان از دست طالبان آزاد شد، زنان حقوقشان را پس گرفتند و نهادها دوباره ساخته شدند. اما وقتی نوبت به دلیل اصلی اشغال افغانستان رسید – شکست تروریسم و افراطی گرایی- ما همه شکست خوردیم. از دست رفتن جان افغان ها و ملیت های دیگر، دارایی ها و خیلی چیز های دیگر، بیش از حد بود. به علاوه اینکه، افراطی گرایان رشد فزاینده ای داشتند و اکنون داعش در افغانستان در حال فعالیت است. چگونه این را برای مردم افغانستان توضیح می دهید؟ چگونه این را برای مردم آمریکا توضیح می دهید؟ چگونه این را برای مردم آلمان و یا کشور های همسایه مان توضیح می دهید؟ چگونه است که پس از آن همه قربانی که داده شد و آن همه پولی که خرج شد، ما هیچ دستاوردی برای ارائه نداریم؟

اشپیگل آنلاین: با توجه به این دیدگاه تلخ شما، انتظار چه پیامدهایی را دارید؟

حامد کرزای: تنها به وسیله ی اقدامات صلح آمیز می توان درگیری افغانستان را پایان داد – راهکارهای سیاسی که همه در آن دخیل باشند حتی طالبان. ما به عنوان یک ملت، می خواهیم هرچه بر ما گذشته را ببخشیم. ما به توافق و شروعی تازه نیاز داریم. وقتی آمریکا به همراه متحدانش به افغانستان آمدند، همکاری عالی میان قدرت های اصلی وجود داشت: روسیه، چین، عربستان و ایران. یکی از دلایل موفقیت اولیه در افغانستان این همکاری بود. متاسفانه امروزه، این همکاری جای اش را به بدگمانی و دشمنی داده است. حالا می خواهند همدیگر را در افغانستان ضعیف کنند و همیشه افغان ها بهای آن را می پردازند.

اشپیگل آنلاین: شما راه حلی دارید؟

حامد کرزای: یکی از تضادها این است که، تمام این ستیزها از جانب پاکستان به سوی ما آمده و آمریکا نیز آگاه است اما به عنوان یک متحد با پاکستان رفتار می کنند و با میلیاردها دلار که هنوز هم ادامه دارد، از ارتش پاکستان حمایت می کنند.

اشپیگل آنلاین: پاکستان متحد رسمی غرب است.

حامد کرزای: آمریکایی ها ماری در آستین خود پرورش می دهند که هم سربازان آنها و هم ما و شمار زیادی غیرنظامی را می کشد. من اصلا این مسئله را نمی فهمم. دلیل اصلی اختلاف بین ما و آمریکا همین است. ما نمی خواهیم آمریکا با پاکستان دشمن شود، اما از آمریکا انتظار داریم که با افغانستان صادق باشد.

اشپیگل آنلاین: افغانستان و پاکستان 2430 کیلومتر مرز مشترک دارند. آیا کشور شما می تواند با پاکستان صلح کند و در مقابل، آیا پاکستان می تواند با افغانستان صلح کند؟

حامد کرزای: پاکستان باید مطمئن شود که از افغانستان علیه آنها استفاده نخواهد شد. ما هم کاملا با این مسئله موافقیم. اما پاکستان نیز باید این مسئله را به رسمیت بشناسد که نگذارد از آن به عنوان پایگاهی استراتزیک علیه افغانستان و یا هر کشور همسایه ی دیگری استفاده شود.

اشپیگل آنلاین: از زمانی که طالبان، در سال 2015، به قندوز یورش برده و آنجا را غارت کردند و در طی چند روز بازسازی های 10 ساله را ویران کردند، بسیاری از آلمان ها امیدشان را از افغانستان بریده اند.

حامد کرزای: تقصیر آلمان نبود. همکاری های آلمان از لحاظ اقتصادی بسیار حائز اهمیت است. همچنین در زمینه ی آموزش نیروهای امنیتی و تاثیرات سیاسی که داشته است. من از شما می خواهم که به مردم آلمان بگویید که آلمان زحمات زیادی کشیده است و این در تاریخ ماندگار خواهد شد.

اشپیگل آنلاین: افغانستان در ماه مِی 2019، انتخابات برگزار می کند. آیا شما می خواهید با پرزیدنت اشرف غنی رقابت کنید؟

حامد کرزای: من رئیس جمهوری بودم که با اصول دموکراتیک انتخاب شدم. من میراثی از خود به جای گذاشتم که نمی خواهم لکه دار شود. قانون اساسی افغانستان فقط اجازه ی دو دوره ریاست جمهوری را می دهد.

اشپیگل آنلاین: برخی از محققان حقوقی، قانون اساسی را به طور متفاوتی تفسیر می کنند، معتقدند که یک رئیس جمهور بعد از دو دوره باید مدتی کناره گیری کند اما پس از این مدت می تواند دوباره در انتخابات شرکت کند.

حامد کرزای: اگر نیازی مبرم برای حضور من وجود داشته باشد و تمام گروه های سیاسی موافق باشند، چرا نه؟

منبع: اشپیگل / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33

انتشار اولیه: چهارشنبه 30 خرداد 1397 / انتشار مجدد: سه شنبه 5 تیر 1397