تحریم، ابزار فرسوده آمریکا علیه ایران

هادی حق شناس کارشناس مسائل اقتصادی در یادداشتی در روزنامه آرمان، نوشت: بر همین اساس شرکت دنا نیز در لیست تحریم های جدید اعلام شده وزارت خزانه داری آمریکاست. بنابراین احتمال زیادی وجود دارد که آمریکا عامدانه این شرکت را نیز در لیست تحریمی خود قرار داده تا به زعم خود رئیس جمهور را تحقیر کند. با بررسی مواضع اخیر آمریکا علیه ایران، می بینیم که پس از خروج یک جانبه آمریکا از برجام و عدم همراهی دیگر رهبران جهان با ترامپ، این دولت تلاش دارد با ایجاد تحریم های جدید به هر نحو ممکن ناکامی خود را در همراه ساختن شرکای خود جبران کند. از این رو با انتشار اسامی افراد حقیقی و حقوقی در فهرست تحریم های خود تلاش زیادی اتخاذ کرده تا با تحت فشار قرار دادن ایران از مواضع مستبدانه خود دفاع کند.

اما میان تحریم های اخیر آمریکا علیه ایران و تحریم های گذشته یک تفاوت عمده وجود دارد و آن عدم الزام حقوقی برای اجرایی شدن این تحریم ها توسط دیگر کشورهاست. در واقع تفاوت زیادی وجود دارد میان تحریم هایی که توسط شورای امنیت سازمان ملل وضع می شوند با تحریم هایی که توسط یک کشور به طور یکجانبه برقرار می شود. 

تحریم هایی که چند سال قبل اقتصاد ایران را تحت تاثیر خود قرار داد، تحریم هایی بودند که بر اساس مصوبه شورای امنیت سازمان ملل به ایران تحمیل شده بودند وهمه کشورهای جهان ملزم به اجرای آن بودند و در صورت عدم اجرای آن توسط شورای امنیت مجازات می شد. اما تحریم های اخیر ترامپ به هیچ وجه الزام قانونی ندارد و آمریکا نمی تواند چارچوب قوانین بین المللی با کشورهایی که این تحریم ها را اجرا نکنند، مقابله کند. در میان تنها راه ممکن برای الزام کشورها به تحریم ایران توسط ترامپ، جریمه کردن شرکت هایی است که در آمریکا فعالیت دارند و این تحریم ها را نادیده می گیرند. بر همین اساس آمریکا تهدید کرده است در صورت عدم توجه این شرکت ها به تحریم ایران، می تواند آنان را جریمه کند و تحت فشار قرار دهد. 

در مقابل چنین رفتاری اقدامات اخیر دستگاه دیپلماسی کشورمان در مذاکراتی که با اتحادیه اروپا و چین و روسیه داشته است می تواند تا حد زیادی تحریم های آمریکایی را کم اثر کند. سران اتحادیه اروپا در آخرین اجلاس خود در صوفیه بلغارستان تصمیم گرفتند برای حفظ جایگاه بین المللی خود و بقای برجام در مقابل مانع تراشی های ترامپ، دست به عمل متقابل زده و به قانون مسدود کننده سال 1996 رجوع کنند.

بر اساس این قانون در صورتی که شرکت های اروپایی که در خاک ایالات متحده آمریکا مشغول فعالیت هستند، توسط دولت آمریکا جریمه شوند، اروپا نیز متقابلا شرکت های آمریکایی فعال در اروپا را جریمه خواهد کرد. با این حساب می توان امیدوار بود در صورت پایبندی کشورهای اروپایی به تعهدات خود و ادامه روند مقابله با سیاست های ترامپ توسط دریگر طرف های توافقنامه برجام، تحریم های آمریکا تاثیر قابل محسوسی در اقتصاد ایران نداشته و بیشتر جنبه عملیات روانی را پیگیری می کنند. 

آنچه که باید به آن توجه داشت این واقعیت است که با وجود انتقادهای زیادی که توسط سیاستمداران آمریکایی به ترامپ می شود و با توجه به محدود سازی اختیارات رئیس جمهور توسط کنگره، تحریم ها تنها ابزار موجود در دست ترامپ است که تلاش دارد از آن به هر نحو ممکن علیه ایران به کار گیرد اما ملت ما در طول تاریخ معاصر خود به دنیا نشان داده است که در مقابل تحریم هایی به مراتب جدی تر از تهدیدهای امروز ترامپ، با انسجام و وحدت مقابله کرده و به سمت افق های روشن گام بر می دارد.