ماکرون در پی راضی کردن ترامپ است

نویسندگان: نادر انتصار - کاوه افراسیابی
دیپلماسی ایرانی: همان طور که به زمان تصمیم ترامپ در اواسط ماه مه نزدیک می شویم نابودی توافق هسته ای ایران، در نتیجه تغییرات اخیر کاخ سفید، نیز پررنگ تر می شود.
تلاش های دیپلماتیک ایران در مواجهه با احتمال از بین رفتن برجام توسط ترامپ، گسترش یافته است. تهران امیدوار است تا خطرات را به حداقل برساند و با کمک سایر کشورهای امضاکنندهٔ قرارداد، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا و آلمان، برجام را به نحوی نجات دهد؛ اما تعداد کمی از قدرت های تصمیم گیرنده در ایران به ایستادگی اروپا در برابر واشینگتن و برخورد با دولت ترامپ در برابر ایران خوشبین هستند. در حقیقت نگرانی ها در مورد راضی کردن ترامپ توسط اروپایی ها در حال افزایش است. در این میان بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل، و محمد بن سلمان شاهزاده سعودی، از دولت های غربی خواستند موضع گیری های جدی علیه تهران و اقدامات تسلط جویانه اش در منطقه، اتخاذ کنند.
در نتیجهٔ عدم اطمینان روزافزون در مورد سرنوشت برجام، شور و شوق اولیه اروپا برای سرمایه گذاری در ایران، از بین رفته و ایران در مورد قرارداد جدید چند میلیارد دلاری خود با غول نفتی توتال مردد است. در واقع، شرکت توتال ممکن است پس از خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم های مجدد به شرکت های خارجی که با ایران در حال تجارت هستند، به طور کامل از بازار نفت ایران خارج شود. این یک تفسیر غم انگیز از عدم عزم اروپا در روابط ایالات متحده – اروپا است.
اواخر این ماه، امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه با ترامپ دیدار خواهد کرد. او اعلام کرده است قصد دارد ترامپ را برای ماندن در برجام متقاعد کند. اگر ترامپ تصمیم نهایی در مورد برجام را به تعویق بیندازد، ماکرون ممکن است یک امتیاز کوچک اما موقت به دست آورد. تیم سیاست خارجه ترامپ هنوز در حال تغییر است و مایک پومپئو هنوز به عنوان وزیر امور خارجه تائید نشده است. پنتاگون هم همچنان طرفدار برجام است. شاید تعویق دوباره به ادامهٔ برجام منجر شود اما این تعویق ممکن است تا اواخر سپتامبر باشد، زمانی که کابینهٔ جنگ در قدرت کامل خود قرار گیرد.
دولت روحانی، با پیش بینی بد ترین حالت، روابط اقتصادی و تجاری ایران را با چین، هند، پاکستان، آذربایجان و اروپای شرقی به شدت تقویت کرده است با این امید که این کشور ها به خاطر تحریم های بین المللی از ایران روی برنگردانند. تحریم های جدید سازمان ملل متحد در پی خروج آمریکا از برجام احتمالاً در کار نخواهد بود، بنابراین ایران نسبتاً مطمئن است که دوران تحریم های نفتی تمام شده است. در صورت عدم تحریم های مؤثر نفتی، اقتصاد ایران همچنان در حرکت خواهد بود.

البته، ایران به خروج ایالات متحده از برجام پاسخ خواهد داد. هر دو رئیس جمهور روحانی و جواد ظریف، وزیر امور خارجه، بار ها اعلام کرده اند که ایران پاسخ های «جدی» و «متناسب» خواهد داد. دیگر مقامات ایرانی مانند علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران تهدید کرده اند که فعالیت های هسته ای در مقیاس کامل از سر گرفته خواهد شد.
عراقچی که تاکنون مذاکرات دوجانبه با مقامات آمریکایی در وین در زمینه مکانیسم حل اختلافات داخلی برجام را عهده داشته است، به آمادگی ایران برای گفتگوهای بیشتر اشاره کرده است، اما زمانی که دیگر اعضا به تعهدات خود به برجام به طور کامل پایبند باشند. این امر حداقل از طرف آمریکا بعید به نظر می رسد. به همین دلیل است که ایران در حال حاضر گزینه های خود را ارزیابی می کند، از اعمال اقدامات تلافی جویانه محدود تا بلند مدت. اقدامات بلند مدت شامل خروج متقابل ایران از برجام، خاتمه تمام تعهدات هسته ای که به موجب برجام به وجود آمد و احتمالاً خروج از پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای است.
گرچه خروج از معاهدهٔ «ان پی تی» احتمال بسیار کمی دارد، خشم ایرانی ها در مورد «خیانت» آمریکا در مقابل پایبندی ایران به تعهداتش، می تواند دولت میانه رو روحانی را مجبور کند تا برای تسکین احساسات ملی اقدامات افراطی را اتخاذ کند. با توجه به افزایش فشار افراطیون، دولت روحانی ممکن است به روسیه و چین کاملاً نزدیک شود، همکاری خود را با آژانس بین المللی انرژی اتمی کاهش دهد و به اجرای پروتکل الحاقی پایان دهد.

منبع : لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / ۳۳

انتشار اولیه: سه شنبه 21 فروردین 1397 / انتشار مجدد: چهارشنبه 5 اردیبهشت 1397