طرح ها و رویاهای شاه آینده سعودی

گرگوری گاوز

دیپلماسی ایرانی: تبدیل شدن یک هتل لوکس به یک بازداشتگاه چیز معمولی نیست! اما نوامبر گذشته، زمانی که بسیاری از افراد سرشناس در عربستان سعودی به اتهام فساد دستگیر شدند، این هتل لوکس در ریاض به زندانی برای صدها شاهزاده، میلیاردر و مقامات بلندپایه تبدیل شد. در پشت این سرکوب ها، محمد بن سلمان، شاهزاده جوان عربستان قرار دارد. او تلاش می کند اقتصاد کشور و زندگی اجتماعی و حتی آل سعود را بازسازی کند. او در حال حاضر قدرتمندترین شخص در تاریخ معاصر سعودی است و قدرت خود را متمرکز بر انجام کارهای بزرگی کرده است. او محدودیت های سیاست داخلی و خارجی سعودی که محتاط و محافظه کارانه بود، از میان برداشت.

اهداف جاه طلبانه شاهزاده در طرح 2030 تغییر اقتصاد عربستان و کاهش وابستگی کشور به نفت است. کاهش قیمت نفت در سال 2014 او را متقاعد کرد که عربستان دیگر نمی تواند به نفت تکیه کند. او در حال حاضر یارانه آب و برق را کاهش داده و پنج درصد مالیات بر ارزش افزوده را در معاملات تجاری اعمال کرده است. بخش خصوصی کلید موفقیت این طرح است. در حال حاضر، اکثریت کارگران سعودی در بخش دولتی کار می کنند. در چشم انداز 2030، سرمایه گذاری در بخش خصوصی برای ایجاد شغل متمرکز است. هم چنین او پنج درصد از شرکت دولتی نفت عربستان سعودی، باهدف تولید درآمد برای صندوق سرمایه گذاری دولتی به بخش خصوصی واگذار کرده است.

 اما چرا شاهزاده پایه های اصلی بخش خصوصی، همان هایی که او برای پیش برد برنامه 2030 به آنها نیاز دارد را دستگیر کرده است؟ مقامات عربستان سعودی ادعا می کنند که اعتصاب عمیق و عمومی علیه فساد موجب سرمایه گذاری های بیشتری می شود. اما روش های مبهم و خودسرانه سرکوب، دستگیری های بدون اتهام می تواند کشور را در جهت مخالف هدایت کند.

تغییر

از منظر اجتماعی، شاهزاده تصمیمات جسورانه ای گرفته است. او اعلام کرد زنان عربستان حق رانندگی دارند. رهبران این کشور فاقد اراده سیاسی برای چنین حرکتی بودند اما او این اراده را دارد. نشستن زنان پشت فرمان باعث تغییرات بزرگی در کشور خواهد شد. زنان به نیروی کار کشور خواهند پیوست. صدها هزار کارگر خارجی که به عنوان راننده مشغول به کار هستند، دیگر موردنیاز نخواهند بود. مردان ساعت های کاری خود را برای رانندگی برای زنان و خواهرانشان هدر نخواهند داد. تأثیرات این تصمیم بسیار چشم گیر است.

شاهزاده در انظار عموم از «اسلام معتدل» صحبت کرد. او نیروهای پلیس مذهبی را کاهش داد. کنسرت های موسیقی، سینما، حضور زنان در مسابقات فوتبال و شمار زیادی از رویدادهای اجتماعی که به نرمال شدن کشور کمک خواهند کرد.

یک شاهزاده غیرقابل پیش بینی

شاهزاده در حال حاضر در بالاترین مقام تصمیم گیری کشور قرار دارد. او تنها به پادشاه که به او قدرت فراوانی داده است پاسخ می دهد. این بدان معنی است که کنترل کمی روی رفتار جاه طلبانه ی این رهبر وجود دارد و عواقب عملکرد او ممکن است قابل محاسبه نباشد.

بعضی از تصمیمات اخیر سیاست خارجی او در عربستان سعودی، نشان دهنده بی پروایی است. برای مثال، در نوامبر 2017، نخست وزیر لبنان سعد حریری، سفر غیررسمی به ریاض انجام داد. چند روز بعد از پایتخت عربستان سعودی، تحت فشار آشکار شاهزاده بن سلمان استعفای خود را اعلام کرد. این به وضوح یک بازی قدرت سعودی بود تا بر سیستم سیاسی لبنان فشار وارد کند و به مقابله با حزب الله، متحد ایران، بپردازد. چند هفته بعد، حریری به لبنان بازگشت و استعفای خود را لغو کرد. به همین ترتیب، تابستان سال 2017، عربستان سعودی و امارات متحده عربی، قطر را به اتهام حمایت از تروریست ها و دخالت در سیاست داخلی همسایگان خود تحریم کردند؛ اما قطر به اندازه کافی زیر فشار قرار نگرفت و موردحمایت ایران و ترکیه واقع شد. در هر دو مورد، عربستان سعودی اهداف خود را به دست نیاورد.

فعالیت های نظامی امارات-عربستان مثال دیگری از سیاست های مهاجم و ناموفق بن سلمان است. بدون شک، عربستان و شرکا تصور می کردند که عملیات که در سال 2015 در یمن آغاز شد، به سرعت شورشیان حوثی را به عقب رانده و منصور هادی متحد سعودی را به کاخ ریاست جمهوری در صنعا بازمی گرداند؛ اما این طور نشد. 

جنگ در یمن، اعتبار بین المللی عربستان را نابود کرده و فشار بین المللی بر ریاض در حال افزایش است زیرا تلفات انسانی در این کشور به مرز هشدار رسیده است.

شاهزاده و مردم

شاهزاده بیش از هر رهبر عربستان سعودی، به خصوص در میان جوانان عربستان، مورد حمایت عموم قرار دارد. او در پاسخ به نارضایتی های عمومی در مورد افزایش قیمت ها، حقوق سالانه کارمندان دولتی را افزایش داد. همچنین شاهزاده «حساب شهروندی» را ایجاد کرد که به طور مستقیم به شهروندان سعودی در طبقه های پایین تر اقتصادی پول نقد واریز می کند. اگرچه رفتار شاهزاده تهاجمی است اما او متوجه شده است که به حمایت مردم نیاز دارد.

منبع : فارین افرز / ترجمه دیپلماسی ایرانی / 33