رویکرد ژنرال های آمریکایی درخصوص توافق هسته ای

یشان تهرور

دیپلماسی ایرانی: این امر که ترامپ، از هر فرصتی استفاده می کند تا قرارداد هسته ای ایران را لغو کند، بر کسی پوشیده نیست. ترامپ به شدت از این دستاورد سیاست خارجی اوباما، انتقاد می کند و هر زمانی که بتواند به آن حمله می کند. به عنوان مثال، وی در سخنرانی ماه گذشته خود در مجمع عمومی سازمان ملل، قرارداد را "مایه شرمساری" خواند و اشاره کرد که آن را لغو می کند.

اکنون کاخ سفید بار دیگر تا 15 اکتبر مهلت دارد که پایبندی ایران به شرایط برجام را به کنگره تایید کند. ترامپ تاکنون دو بار، اما با اکراه، پایبندی ایران را تایید کرده، اما چندین بار اعلام کرده است که حاضر نیست این اقدام را بار دیگر انجام دهد.

با این وجود، ژنرال های با نفوذ در دولت ترامپ، با وی هم عقیده نیستد. روز سه شنبه، جیمز ماتیس، ژنرال دریایی بازنشسته در مقابل کمیته خدمات مسلح مجلس سنا حاضر شد و به سوالاتی در خصوص تصمیم دولت درباره قرارداد هسته ای ایران پاسخ داد.

در طول جلسه، سناتور آنگوس کینگ، از ماتیس پرسید: "آیا شما معتقدید که در حال حاضر، حفظ برجام، به سود منافع امنیت ملی کشور است؟"

ماتیس پاسخ داد: "بله، همین طور است."

وی همچنین اظهار داشت: "اگر ما بتوانیم پایبندی ایران را تایید کنیم، می توانیم یقین پیدا کنیم که این پایبندی در راستای منافع کشور است. من این طور فکر می کنم که در حال حاضر و در نبود ادله دیگر مبنی بر نقض قرارداد، آقای رئیس جمهور بهتر است به برجام وفادار بماند."

ماتیس که به داشتن رویکرد ضد ایرانی معروف است را نمی توان به مماشات متهم کرد. وی تنها فردی نیست که از برجام حمایت می کند. ژنرال اف دانفورد جونیور، رئیس ستاد مشترک اذعان داشت که ایران برجام را نقض نکرده و این قرارداد، همان طور که دولت اوباما انتظار داشت، "پیشرفت توانایی هسته ای ایران را به تاخیر انداخته است."

اما نظر کاخ سفید با پنتاگون متفاوت است. ترامپ اصرار می ورزد که ایران با تست موشک های بالستیک و ادامه فعالیت های بی ثبات کننده در خاورمیانه، روح برجام را نقض کرده است. عدم تایید پایبندی ایران از سوی آمریکا دو ماه به کنگره فرصت می دهد تا رای خود را در خصوص اعمال مجدد تحریم ها بر ایران صادر کند.

مسیر دیگری که بسیاری از مخالفین برجام بر آن اصرار دارند، فشار آوردن به ایران برای مذاکره دوباره و گسترش مفاد این قرداد است. به گفته منتقدان، چنین تصوری، کاملا توهم است و جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز آن را به طور کامل رد کرده است.

کالین کال، یک مقام سابق دولت اوباما نوشت: "اعتقاد بر ممکن بودن چنین نتیجه ای، احتمالا ریشه در این امر دارد که منتقدین این قرارداد، مقامات اسرائیلی، متفکران محافظه کار و خود ترامپ هستند. دو سال پیش، فشار بیشتر بر ایران، نتیجه بهتری را رقم نمی زد، امروز نیز تهدید به لغو آن چنین نتیجه ای در پی نخواهد داشت." 

فیلیپ گوردون، عضو شورای روابط خارجی در واشنگتن پست نوشت: "آمریکا به عنوان دولتی شناخته خواهد شد که یک قرارداد خوب را از بین برده است، ایران اقدامات هسته ای خود را از سر خواهد گرفت و ائتلاف قوی بین المللی که ایران را به میز مذاکره کشاند، از هم  خواهد پاشید."

سناتور جان مک کین نیز اخیرا به خبرنگاران  گفت: او هنوز "در حال بررسی جوانب" است و تصمیم خود را نگرفته است. سناتور سوزان کالینز گفت که منتظر شواهد است که آیا ایران به قرارداد پایبند بوده است یا خیر.

دیگر مقامات با نفوذ مانند سناتور راند پائول و اد رویس، رئیس کمیسیون امور خارجه با ترامپ موافق نیستند و رویس اظهار داشته است که رئیس جمهور باید فکر این کار را از ذهنش بیرون کند.

یکی از عواقب لغو برجام، می تواند از سرگیری برنامه هسته ای ایران باشد که موجب بحران ژئوپولتیکی دیگری شود. سناتور کریس مورفی گفت: "می دانم که برخی از جمهوریخواهان به شدت مخالف این قرارداد هستند. این افراد احتمالا به اعمال مجدد تحریم ها رای خواهند داد. اما باور من این است که به اندازه کافی جمهوری خواهان معقول وجود دارند که هر دو کشور کره شمالی و ایران را در مسیر سلاح هسته ای قرار ندهند."

نظرسنجی جدید شورای شیکاگو در امور جهانی نشان داد که اکثریت آمریکایی ها می گویند ایالات متحده باید این توافقنامه را ادامه دهد. به نظر می رسد مقامات دفاعی کشور نیز در این دیدگاه سهیم هستند. اما مشخص نیست که ترامپ به حرف آنها گوش بدهد.

منبع : واشنگتن پست / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33