امریکا سرنوشت اسد را به روسیه واگذار می کند

کلوم لینچ

دیپلماسی ایرانی : رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه ایالات متحده هفته گذشته در جریان ملاقاتی خصوصی در وزارت امور خارجه به آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل، گفت که سرنوشت بشار اسد، رهبر سوریه اینک در دستان سوریه است. به گفته سه منبع دیپلماتیک که در جریان گفتگوها قرار گرفته اند، تیلرسون گفته الویت دولت ترامپ به از بین بردن داعش محدود است.

این اظهارات به معنای آخرین تکانه در سیاست خارجی پردست انداز ایالات متحده است. ناظران که تلاش می کردند بفهمند آیا دولت ترامپ بر خروج اسد از قدرت اصرار دارد  با سردرگمی دیپلماتیک مواجه شده اند. تقریبا سه ماه پیش تیلرسون اصرار کرد که اسد می بایست از قدرت کنار برود چرا که به سلاح شیمیایی دست برده است.

اطمینان خاطر تیلرسون به گوترش بازتابنده تمایل رو به افزایش دولت ترامپ مبنی بر واگذار کردن هدایت ماجرای سوریه به روسیه است، مسائل ژئو پولتیک را رها کرده و به شکست داعش تمرکز کند.

او همچنین این پیام را داده که اقدامات ایالات متحده علیه نیروهای سوری در ماه های اخیر با نیت دست یابی به اهداف محدود تاکتیکی انجام شده است – جلوگیری از حملات شیمیایی در آینده و محافظت از نیروهای تحت پشتیبانی ایالات متحده که علیه داعش در سوریه می جنگند - و نه تضعیف رژیم اسد یا قدرتمندتر کردن اهرم فشار نیروهای مخالف در مذاکرات.

مواضع تیلرسون بیانگر به رسمیت شناختن حکومت سوریه، تحت حمایت روسیه و ایران، به عنوان پیروز سیاسی شش سال جنگ داخلی در این کشور است. همچنین به مثابه عقب نشینی بیشتر از طرح کمیته میانجی گری ژنو – امضا شده توسط روسیه ، ایالات متحده و دیگر قدرت های کلیدی- است که خواستار ایجاد دولتی انتقالی با حضور اعضای رژیم کنونی و اپوزسیون بود. به گفته دولت باراک اوباما و متحدان غربی اش پیمان ژنو با خروج اسد از قدرت نتیجه می داد. (هر چند دولت اوباما در سال آخری که وی در قدرت بود مواضع خود در خصوص کناره گیری اسد از قدرت را تلطیف کرد.)

یکی از مقامات وزارت امور خارجه از اظهارنظر در خصوص ملاقات خصوصی تیلرسون با گوترس سر باز می زند اما تاکید دارد که ایالات متحده به "روند ژنو پایبند خواهد ماند" و از "روند سیاسی معتبری که بتواند مسائل آینده سوریه را حل و فصل کند پشتیبانی می کند. در نهایت، این پروسه، از نگاه ما به راه حلی در خصوص وضعیت اسد می انجامد."

این مقام وزارت امور خارجه می افزاید: "مردم سوریه می بایست از طریق یک روند سیاسی آینده سیاسی خود را تعیین کنند."

تصمیم گیری در خصوص اینکه مساله آینده اسد به روسیه واگذار شود در آستانه نخستین دیدار رو در روی پرزیدنت دونالد ترامپ و پرزیدنت ولادمیر پوتین در حاشیه نشست جی 20 در هامبورگ ِ آلمان مطرح می شود. این مساله همچنین در زمانی مطرح می شود که دولت ترامپ علی رغم یک رشته رسوایی ها که از زمان انتخاب ترامپ گریبانگیر کاح سفید شده به دنبال بهبود روابط با کرملین است.

تیلرسون اوایل این ماه گفت که ترامپ به او وظیفه داده تا روابط مخدوش میان روسیه و ایالات متحده را بهبود ببخشد. وزیر امور خارجه آمریکا به کنگره هشدار داده است تحریم ها علیه روسیه به اتهام دخالت این کشور در انتخابات ایالات متحده می تواند تلاش ها برای همکاری با روسیه در مساله سوریه را تحت الشعاع قرار دهد.

تیلرسون اویل ژوئن در جریان سفر به نیوزلند گفت: "رئیس جمهور از من خواسته اند تا روند تعامل مجدد با روسیه را آغاز کنم تا ببینیم آیا می توانیم در وهله نخست به اوضاع ثبات ببخشیم و وضعیت از این وخیم تر نشود. او گفت که تلاش برای بازسازی سطوحی از اعتماد با مسکو را آغاز خواهد کرد."

تیلرسون کمتر از دو ماه پس از آنکه به سمت وزیر امور خارجه منصوب شد روشن کرد علاقه چندانی برای استفاده از قدرت آمریکا برای وادار ساختن رهبر سوریه برای ترک قدرت ندارد. اواخر ماه مارس گفت آینده اسد "توسط مردم سوریه تعیین خواهد شد." مواضع وی با اظهارات نیکی هیلی، سفیر ایالات متحده در سازمان ملل، در جمع برخی از خبرنگاران سرویس های کابلی تقویت شد که گفته بود: "الویت ما دیگر این نیست که اینجا بنشینیم و روی خروج اسد از قدرت تمرکز کنیم."

عقب نشینی تیلرسون نشان از آن دارد که وزارت امور خارجه قصد دارد هم زمان با این که به عمق نزاع پیکارجویان درگیر در سوریه پی می برد از کنار باتلاق اخلاقی در خصوص این که با آینده اسد باید چه کرد عبور کند.

هیتر نائورت، سخنگوی وزارت امور خارجه روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت: "دلیل حضور ایالات متحده در سوریه شکست داعش است. این چیزی است که به آن اهمیت می دهیم و دلیل حضور ما در آنجا است."

منبع : فارین پالیسی / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33