سایه مصیبت‌‌بار ترامپ بر انتخابات ایران

نویسنده: کیم سنگوپتا

دیپلماسی ایرانی: کمپین انتخابات ریاست جمهوری ایران ملتهب است و حدس خروجی آن روز به روز دشوار تر می شود. رقیب اصولگرای آقای روحانی دارد پیشروی می کند. هراس بزرگ لیبرال ها این است که ابراهیم رئیسی ممکن است انتخابات را ببرد. در صورت وقوع این اتفاق کشور بار دیگر به حکمرانی مذهبی سفت و سخت در داخل و انزوا در خارج باز می گردد.

مردی که به پدید آمدن چنین اوضاعی کمک کرده، دونالد ترامپ است، مردی که سایه مصیبت بارش روی انتخابات سرنوشت ساز ایران است. رئیس جمهور ایالات متحده تهدید کرده است توافق هسته ای، که به موجب آن ایران از شر تحریم های مجازات کننده رها شده و روابط خود با جامعه جهانی را از سر گرفته، پاره خواهد کرد.

این موضوع بهانه به دست کسانی در تهران داده است که همیشه ادعا می کنند غرب و به ویژه آمریکا قابل اعتماد نیستند. آن ها روحانی را به خاطر توافقی که به نظرشان در حال شکست است به ساده لوحی، بی مسئولیتی و خیانت به امنیت کشور متهم می کنند.

آقای ترامپ از زمان پیروزی غیرمنتظره در ماه نوامبر، مواضع خود را در خصوص برخی موضوعات تلطیف کرده است. دیگر نمی گوید ناتو بی فایده است، دیگر نمی گوید چین دستکاری کننده ارز است، دیگر تهدید نمی کند نیروهای ایالات متحده را از ژاپن و کره جنوبی خارج می کند و دیگر نمی گوید اگر کانادا و مکزیک تسلیم خواسته های وی نشوند از توافق تجارت آزاد آمریکای شمالی خارج می شود.

اما رئیس جمهور ایالات متحده به تخاصم آشکار خود علیه ایران ادامه می دهد. در جریان کارزار انتخاباتی اش اعلام کرد که توافق هسته ای – توافقی که از منظر دولت های غربی از جمله بریتانیا دستاورد بزرگی است – " بدترین توافق تاریخ" است و اینکه وی این "این اشتباه فاجعه بار" را لغو خواهد کرد.

از آن زمان دولت ترامپ پیام های در هم آمیخته و خطرناکی فرستاده است، برخی اوقات هم بیانیه های اشتباهی داده است. رکس تیلرسون وزیر خارجه با اکراه به کنگره اطلاع داد که تهران به تعهدات خود بر مبنای توافق پایبند مانده است، اما بعد، در کنفرانس مطبوعاتی ادعا کرد که این توافق در "دستیابی به هدف ایران غیرهسته ای " ناکام مانده و "صرفا بدل شدن ایران به دولتی اتمی را به تاخیر می اندازد."

ترامپ که آقای تیلرسون را به سمت فرمانده گشت مسائل ایران منصوب کرده تهران را متهم کرده است که "به روح توافق پایبند نمانده است." و در توضیح اینکه دقیقا منظورش چیست ناکام مانده است. او می گوید دولتش "بررسی جامعی در خصوص سیاست (ایالات متحده در قبال) ایران" انجام خواهد داد.

در همین حال آقای ترامپ در نخستین سفر خارجی خود به عربستان سعودی و اسرائیل می رود، دو کشوری که ایران را دشمن خود می دانند. اسرائیل، تهران را تهدیدی حیاتی می داند و سنی های سعودی نیز مشغول جنگ نیابتی با ایران در سراسر منطقه، از جمله یمن هستند، کشوری که سعودی ها آن را زیر بمبارانی ویران کننده قرار داده اند، هزاران تن را کشته و مدارس و بیمارستان ها را نابود کرده است.

بیانیه های خصمانه ترامپ در خصوص سفرش و توافق هسته ای و تحریم ها، میزبانان وی را تهییج کرده است، و نمی تواند در انتخابات ایران بی اثر باشد. همین حالا در خصوص اینکه توافق هسته ای دستاوردهای سریع اقتصادی که انتظارش می رفت را به همراه نداشته موجب دلسردی شده است. بخشی از این موضوع برآمده از احتیاط بانک های بین المللی در خصوص تحریم های احتمالی آمریکا در صورت همکاری با ایران است. اثر میدانی این ماجرا را می توان در نتایج نظرسنجی هایی دید که نشان می دهد شمار افرادی که "به شدت طرفدار" توافق بوده اند از 43 درصد در سال 2015 به 21 درصد رسیده است، هرچند شمار افرادی که "تا حدی طرفدار" توافق بوده اند همان 33 درصد باقی مانده است.

محافظه کاران از این موضوع سود می جویند. آقای رئیسی در مناظره های تلویزیونی اشاره کرد " آقای روحانی قول داده بود تمام تحریم ها پس از برجام برداشته می شود اما چه تغییری در سفره مردم رخ داد؟ آیا مساله رکود و بیکاری را حل کرد؟" آقای قالیباف نیز همراه با وی افزود:" درختی که در چهار سال میوه نداده است در آینده هم هیچ چیز مثبتی نخواهد داشت."

مجید جعفرزاده نجار، از مشاوران رئیسی گفته است:" اگر انتخاب میان هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ باشد، من ترامپ را انتخاب می کنم، حداقل وقتی او سر کار است می دانی چی گیرت می آید. اما ماجرا در خصوص سیاست ایالات متحده درباره ایران است، فکر نمی کنیم آن ها بر سر حرف خود بمانند. در زمان شاه آمریکا نفوذ زیادی بر این کشور داشت و ما را به این دلیل که از شر او راحت شدیم هرگز نمی بخشند."

منبع: ایندیپندنت/ ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی/۳۳