پنج دلیل برای تداوم ریاست جمهوری حسن روحانی

علی رضا اکبری، دانش اموخته صلح سازی و حفظ صلح و بنیان گذار موسسه پژوهش های راهبردی تصمیم

دیپلماسی ایرانی: معتقدم موضوع انتخابات ریاست جمهوری، در میان مسایل ملی، از "اهَمّ" آنها است. انتخابات پیش رو، برای تعیین دوازدهمین رییس جمهور نیز فوق العاده مهم است؛ زیرا این "مهم"، با تحولات و روندهای ماندگار و موثری در محیط های داخلی و خارجی کشور، مقارن خواهد بود. به شدت معتقدم ریاست جمهوری آقای حسن روحانی برای چهار سال بعد نیز تداوم خواهد یافت. برای این نظر، دلایلی محکم دارم:

یکم: باور دارم که، "علت موجبه ریاست جمهوری آقای روحانی، علت مبقیه آن، نیز خواهد بود".  از مهمترین زمینه ها و علل انتخاب شدن روحانی در سال ٩٢، ضرورت های سیاست خارجی، و فیصله دادن به یک تعارض شدید و سرد ده ساله بود. همان امری که به "برجام" منتهی شد. هنوز همان زمینه ها، علل و ضرورت ها باقی است. نه فقط اجرای برجام، بلکه "مدیریت  نامناسبات" فیمابین ایران و امریکا، جوهر آن ضرورت است، که کماکان تداوم دارد.

دوم: تا آنجا که در رویکرد محوری سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تغییری اعمال نشود، وضعیت روابط خارجی ایران و نیز، ضرورت های اقتصادی کشور، وجود یک دولت "مادریت" (میانه رو) و تقریبا تکنوکرات، را در راس قوه اجرایی، ایجاب می کند. دولت حسن روحانی، در بین همه احتمالات، بهترین خصوصیات را از هر لحاظ دارا است.

سوم: در بین خطوط سیاسی داخلی و چهره های متعلق به هر گرایش، هیچ شخصی نیست که امکان، صلاحیت، قابلیت و مقتضیات "ریاست جمهوری" را، در حد و اندازه روحانی، داشته باشد. سوابق و لواحق روحانی، و موقعیت خاص ایشان در مقایسه با دیگر  "رجال سیاسی" کشور که در مظان "ریاست جمهوری" می گنجند، به مراتب مشعشع تر و پر و پیمان تر است.

چهارم: روحانی، طی سی و هشت سال اخیر، اثبات کرده است که قواعد بازی را به خوبی می شناسد و رعایت می کند، خطوط قرمز "نظام" را کاملا آگاه است و رعایت می کند، تابعیت و التزام عملی قابل ملاحظه نسبت به ارکان و اصول موضوعه نظام دارد، قابلیت اعتماد لازم را از خود اثبات کرده، قواره رسمی سیاست خارجی را آن گونه که مرکزیت نظام تأیید می کنند، می تواند اداره کند، در سیاست های داخلی و اقتصادی کشور در حد ضرورت های نظام ایفای نقش می کند، در امور نظامی، دفاعی و امنیتی دارای تجربه و سابقه ای کم نظیر و در سطح ملی، به شدت "ماموریت پذیر" است.

پنجم: روحانی، یک روحانی است و اصولاً به بال راست و اصولگرای نیروهای انقلاب تعلق خاطر دارد، دارای گرایش های مدرنیستی است و روابط عمیقی با نیروهای تکنوکرات دارد، در حفظ مناسبات با جریانات نوگرا و اصلاح طلب کشور از ذکاوت و سابقه قابل ملاحظه ای برخوردار است، سعی در حفظ اعتدال و گرایش به توسعه از ویژگی های بارز ایشان است، در حفظ مناسبات سیاسی مملکت، با کشورهای مهم جهان به ویژه غربی و نیز کشورهای مهم منطقه و دارای ظرفیت و استعداد قابل ملاحظه ای است.

این پنج دلیل و مجموعه خصوصیات حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی، در قیاس با دو دسته از واقعیات محیط داخلی و خارجی کشور، جایگاه او را در صدر احتمالات منتخب بعدی ریاست جمهوری، به شدت استحکام بخشیده است.

شرح واقعیت محیط داخلی

هیچ کدام از جریانات و گرایش های سیاسی داخل کشور قادر نیستند چهره ای را به ملت عرضه کنند که بتواند بر جذابیت های روحانی، در تامین مقتضیات موقعیتی بقای نظام، غلبه کند.

شرح واقعیت محیط خارجی

تا زمانی که وضعیت "نامناسبات" فیمابین ایران و امریکا، در نقطه کنونی، (یعنی نقطه تعادل میان تضاد و توافق) قرار داشته باشد، موقعیت دولت روحانی نیز مستحکم است. اگر وضعیت یاد شده به سمت "تضاد یا توافق" حرکت کند، آن گاه احتمال ضرورت جایگزینی دولت، با خصوصیاتی متفاوت از دولت روحانی، به شدت افزایش خواهد یافت و این جابه جایی، ضرورت جدی خواهد یافت. هم اینک اما، نوعی آرامش و سکون تامل برانگیز، بر این وضعیت، حاکم است. بین سه تا شش هفته تا محدوده زمانی تعیین کننده دولت دوازدهم، باقی مانده است. تحولات این مدت، به شدت حائز اهمیت خواهد بود.