آغاز شک مسکو به ترامپ

دیپلماسی ایرانی: این روزها به خصوص با استعفای مایکل فلین مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، برای روابط ایالات متحده و روسیه آسان نبود. روسیه در حال حاضر پس از دوره کوتاهی که در آن رئیس جمهور ایالات متحده درباره تغییر در سیاست خارجی کشورش در قبال مسکو صحبت می کرد، دوباره در دستور کار انتقاد رسانه های این کشور قرار گرفته است.

فلین حداقل از دیدگاه روزنامه نگاران، کارشناسان و سیاستمداران به عنوان لابی گر کلیدی کرملین در دولت ترامپ مورد بحث است. چهره فلین بعد از ظهور ناگهانی در مراسم جشن دهمین سالگرد تاسیس تلویزیون آر تی (که در جامعه رسانه ای به بازوی تبلیغاتی کرملین معروف است) مخدوش شد. او در جشن روز10 دسامبر 2015، در صف مهمانان عالی رتبه قرار داشت و در طول جشن در نزدیکی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه نشسته بود.

واقعیت این است که ارتباط فعال فلین با نمایندگان روسی راز بزرگی نیست. این اطلاعات برای مدت های طولانی در رسانه ها پیش از مراسم تحلیف ترامپ در 20 ژانویه منشتر شد و چرخید. اگرچه این مساله مانع نشد که رئیس جمهور آمریکا از نامزد کردن فلین در یکی از پست های کلیدی کابینه صرف نظر کند. پستی که تا پیش از این توسط عناصر و چهره های مهمی چون زبیگنو برژینسکی و هنری کسینجر اشغال شده بود.

با وجود همه اینها فلین تماس ها و ارتباطات خود را با دیپلمات ها و مقامات روسی در دوره بین انتخابات ماه نوامبر 2016 تا مراسم تحلیف ترامپ و پس از آن حفظ کرد. ترامپ در این باره می دانست. احتمالا، رئیس جمهور ایالات متحده فلین را چهره ای کلیدی در اجرای طرح عادی سازی روابط ایالات متحده با روسیه می دانست. اگرچه شرایط غیرقابل پیش بینی این نیت را مختل کرد.

فلین به سرعت استعفا داد و کمتر از یک ماه در نقش مشاور امنیت ملی رئیس جمهور فعالیت کرد. استعفای او مطابق سنت استعفا در رسوایی های سیاسی آمریکا صورت گرفت و اتهام این مقام رسمی، دروغ گفتن هدفمند، گمراه کردن رهبر و رای دهندگان بود.

گزارش شده که فلین در مکالمات تلفنی با سرگئی کیسلیاک، سفیر روسیه در ایالات متحده، درباره جزئیاتی که باید سکوت می کرد به صحبت پرداخت (به گفته مقامات این بحث در مورد تحریم های غرب علیه روسیه بود که فلین نباید آنها را آشکار می کرد). این وضعیت مشکلاتی را برای مایک پنس، معاون رئیس جمهور ایجاد کرد و او را در موقعیت سختی قرار داد چرا که او صحبت فلین با کیسلیاک در مورد تحریم ها را تکذیب کرده بود.

به هرحال، انتشار متن گفتگوی فلین ـ کیسلیاک وضعیت را روشن خواهد کرد. با توجه به فضای سیاسی به شدت دوقطبی شده درباره اتهام دخالت روسیه در نظام انتخاباتی ایالات متحده، انتشار جزئیات جدیدی در مورد تماس دولت ترامپ با روسیه (که به عنوان دشمن دیده می شود) ممکن است دردسر بزرگی برای ترامپ ایجاد کند. علاوه بر این ممکن است پیامدهای سیاسی عمیقی از جمله امکان استیضاح مطرح شود.

تعجبی ندارد که ترامپ در تلاش است که خود را از روسیه دور کند و این روزها در برابر مسکو موضعی سخت گرفته است (به خصوص در مورد مساله کریمه و بازگرداندن این شبه جزیره به خاک اوکراین). این مساله به بقای سیاسی او مربوط است. در سیاست داخلی، ترامپ کماکان روی شعار «اول آمریکا» اصرار دارد اما در حوزه سیاست خارجی به ناچار مجبور شده است که ارزیابی مجددی در مورد روش خود در قبال روسیه انجام داده یا حداقل مکثی ایجاد کند. در غیر این صورت ممکن است، مخالفان مواضع او را تضعیف و حتی او را به خیانت متهم کنند.

این ممکن است دلیلی باشد که چرا ناگهان گفتار ترامپ نسبت به شعارهایش درباره روسیه تغییر کرده است. در تاریخ 14 فوریه، ترامپ از زبان شان اسپایسر، سخنگوی کاخ سفید گفت که ایالات متحده انتظار دارد کرملین، کریمه را به اوکراین پس بدهد و از خشونت در دونباس بکاهد. جیمز ماتیس، رئیس پنتاگون وعده داد که دولت ترامپ با پوتین از موضع قدرت مذاکره خواهد کرد. ترامپ خود اشاره کرده است که رفتار سلف او با پوتین درباره کریمه بسیار نرم بود.

بنابراین برای کرملین بهتر است که از نتیجه گیری بی پروا دوری کند و تمام جزئیات فضای سیاسی ایالات متحده را درک کرده و انگیزه های پشت لفاظی های سخت ترامپ را دریابد. اگرچه رابطه نزدیک پوتین ـ ترامپ و علاقه روسیه به رئیس جمهور جدید ایالات متحده به نظر به پایان رسیده است. اخبار درباره استعفای فلین و انتقادات ادامه دار از روسیه توسط دولت ترامپ با اعتراض و خشم در روسیه مواجه شده است. برخی از نمایندگان و نخبگان سیاسی روسیه مانند کودکی رفتار می کنند که به او توهین شده و نمی تواند پاسخ توهین ها را بدهد.

علاوه بر این، بر اساس شایعات منتشر شده در رسانه ها، دولت پوتین به طور ضمنی به روزنامه نگاران و مقامات دستور داده که صحبت درباره ترامپ را متوقف کنند. اگر کانال های تلویزیونی روسیه لحن خود را در مورد رئیس جمهور آمریکا تغییر دهند و از توجه به او دست بردارند، این نشان می دهد که انتظارات بالای کرملین از ترامپ، شکست خورده است. این یعنی که نخبگان سیاسی روسیه از «شریک آمریکایی» فاصله گرفته اند. این حرکت می تواند پیامدهایی جدی در پی داشته باشد.

اولین و مهم ترین ناامیدی از ترامپ  ایجاد خلاء سیاسی و اطلاعاتی بسیار نامطلوب در روسیه است: کرمیلن به شدت نیاز به یافتن دستور کار جدیدی دارد. موضوعی که جایگزین ترامپ کند و توجه روس ها را از مسائل روز و مشکلات اقتصادی پرت کند و درام بیشتری به زندگی آنها ببخشد.

کریمه، جنگ در شرق اوکراین و مبارزه با تروریسم بین المللی در سوریه مخاطبان روسی را از سال 2013 آرام کرده است. سپس این مسائل جای خود را به انتخابات آمریکا در سال 2016 داد. شخصیت ترامپ و امیدها برای سیاست دوستانه او بحث روز بود. چه چیزی می تواند جای این امید ناموجه را بگیرد؟ برخی از کارشناسان از احتمال یک جنگ جدید کوتاه یا تنش با ناتو نگران هستند. این دستورکار برای روسیه پروژه «تقویت قلعه محاصر شده» را پیش می برد، مساله ای که تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری در سالل 2018 مهم است.

با این شرایط وضعیت بسیار خطرناکی ایجاد شده است: بحران شدید سیاسی در ایالات متحده به دلیل اتهام ترامپ مبنی بر رابطه با روسیه باقی می ماند در حالی که روسیه به دنبال تامین سوخت برای تنش یا دشمنی جدید است تا موضوع منحرف کردن اذهان مخاطبان در خانه حل و فصل و به چالش های سیاست داخلی رسیدگی شود. این مساله می تواند برای کل سیستم امنیت بین المللی بسیار خطرناک باشد.

منبع: راشا دایرکت/ مترجم: روزبه آرش