اسرائیل از آمریکا چه می‌خواهد؟

نویسنده: دیوید ایگناتیوس

دیپلماسی ایرانی: آغوش باز ترامپ برای اسرائیل، در میان رهبران دولت یهود دودلی ایجاد کرده است: آنها باید تصمیم بگیرند که از آمریکا چه می خواهند. سوالی که اختلاف نظرهایی تند و تیز میان آنها ایجاد کرده است. بینامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در نظر دارد که در ملاقات با ترامپ مجوز ساخت 2500 واحد مسکونی در کرانه غربی را به دست آورد. تنها دو روز قبل، او و ترامپ گفت وگویی تلفنی انجام دادند که ترامپ آن را مکالمه ای «بسیار خوب» توصیف کرد. نتانیاهو درباره این گفت وگو اعلام کرد: «ما در حال ساخت و ساز هستیم و این ساخت و ساز را ادامه می دهیم.»

اما واکنش سریع نتانیاهو برخی از مقامات اسرائیل را خشمگین کرده است چرا که معتقدند ادامه شهرک سازی ها در کرانه غربی، خشم بیشتری را علیه اسرائیل ایجاد کرده و به معنای پایان راه حل دو دولت جداگانه خواهد بود. اسحاق هرزوگ، رهبر بزرگترین جناح مخالف دولت گفت که هواداران او در برابر طرفداران دستورکار فعلی مقاومت خواهند کرد چرا که چنین کاری را تهدید وضعیت اسرائیل به عنوان کشور دموکراتیک یهودی می بینند.

انتخاب ترامپ آن چیزی است که اسرائیلی ها در آرزویش بودند: رها شدن از فشار ایالات متحده برای سازش با فلسطینی ها. اما برای برخی این وضعیت به معنای «مراقب بودن برای چیزی است که آرزویش را دارید.» دیدگاه های اسرائیل ممکن است به نظر قاطع باشد اما تضاد 50 ساله پس از اشغال کرانه باختری در سال 1967 همچنان به قوت خود باقی است.

نمایی کلی از معمایی که اسرائیل در عصر ترامپ با آن مواجه است در کنفرانسی به میزبانی موسسه مطالعات امنیت ملی، مطرح خواهد شد. در این نشست تقریبا تمام مقام های ارشد اسرائیل از جمله نتانیاهو حضور دارند. صداهایی که در این نشست شنیده خواهد شد به شدت متفاوت خواهند بود.

زیپی لیونی از اعضای مجلس و یکی از قوی ترین حامیان صلح استدلال می کند: «اسرائیل باید انتخابی بین الحاق و جدایی انجام دهد. با حضور دولت جدید، دیگر فشارهای سابق از جانب واشنگتن وجود ندارد. فشارهایی که اسرائیل تا پیش از این هیچ گاه تحمل نکرده بود. اسرائیل حالا این فرصت و در واقع این تعهد را دارد که تصمیم بگیرد برای آینده به دنبال چیست.»

طرح هایی که اسرائیل باید در برابر ترامپ بگذارد با توجه به طیف های مختلف سیاسی متقاوت است. نفتالی بنت، رهبر حزب اصلی جناح راست یهودی، یکی از شعارهای اصلی ترامپ یعنی «تو اخراجی» را برای توصیف مقامات اسرائیلی که از نظر او به دنبال ادامه روند صلح شکست خورده هستند، به خدمت گرفته است. او به طور رسمی طرحی را پیش می کشد که حاکمیت اسرائیل در کرانه غربی را اعلام می کند.

هرزوگ در مخالفتی شدید اصرار دارد که اسرائیل در این کنفرانس باید حرکت به سمت پذیرش نهایی دولت فلسطینی را آغاز کند. او خلاصه طرح انتقالی 10 ساله را معرفی می کند که «وضعیت نهایی» مسائلی مانند بیت المقدس و حفاظت از حقوق پناهندگان را حل و فصل می کند. او معتقد است هر گونه جایگزینی از جمله فرایند جداسازی، به معنای «خودکشی» اسرائیل به عنوان کشور دموکراتیک یهودی است.

افکار عمومی اسرائیل نیز دچار تفرقه است. اما بر اساس یک نظرسنجی، 59 درصد از شهروندان یهودی خواهان راه حلی هستند که از دو دولت پشتیبانی می کند و بیش از 60 درصد به خروج از حداقل برخی شهرک ها، رای داده اند. اکثر اسرائیلی ها از جمله مدافعان صلح به دنبال حفظ بلوک خود در اطراف بیت المقدس در هر معامله نهایی هستند.

آمریکایی های شرکت کننده در این کنفرانس از اسرائیل خواسته اند که در مورد درخواست هایی که به ترامپ ارائه می دهند، دقت کنند. مارتین ایندیک، سفیر سابق ایالات متحده در اسرائیل و فرستاده ویژه دولت اوباما برای اعمال فشار در توافق میان اسرائیل و فلسطین، گفت: «سخت است که بگوییم دونالد ترامپ چه خواهد کرد. چرا که مطمئن نیستم او خودش نیز بداند که چه می خواهد.»

ایندیک به عنوان نشانه ای از عدم قطعیت ترامپ اشاره می کند که در هفته گذشته دولت جدید به نظر حمایت خود را از جابجایی سریع سفارت آمریکا به بیت المقدس اعلام کرد که بعد از واکنش های غضب آلود در جهان اسلام، آنها اظهار داشتند که موضوع نقل مکان فعلا در «مراحل اولیه» تصمیم گیری است.

والتر راسل مید، محقق سیاست خارجی برجسته در که در کالج بارد تدریس می کند، معتقد است که ترامپ با محبوبیتی اندک و آرای اقلیتی به دفتر کاخ سفید رسیده است. مید هشدار می دهد که اسرائیلی ها «دونالد ترامپ و میزان محبوبیت او در آمریکا را درک نکرده اند» و او را نباید به عنوان «مرد اسرائیل» ببینند.

ترامپ تمایل خود برای ادامه مذاکرات اسرائیل و فلسطین را نشان داده است. اگر او در اجرای این توافق به موفقیت برسد به شکل حقیقی «هنر معامله کردن» را به نمایش می گذارد. اما ایتامار رابینوویچ، سفیر سابق اسرائیل در ایالات متحده و یکی از طرفداران مذاکرات صلح، هشدار داد: «شما نمی توانید معامله ای داشته باشید وقتی که این معامله قرار است تا 90 درصد به نفع اسرائیل باشد. این جواب نخواهد داد.»

شلومو آوینری، فرد اسرائیلی برجسته دانشگاهی به دودلی ملتش به طور خلاصه این طور اشاره می کند: «اسرائیل پس از 1967 مشخص نکرده است که از نظر جغرافیایی و جمعیت شناختی می خواهد چه نوع کشوری باشد. سال جاری باید معلوم شود که می خواهیم چه کشوری باشیم.» این معمای دوران ترامپ است: اسرائیل چه می خواهد؟

منبع: واشنگتن پست/ مترجم: روزبه آرش

انتشار اولیه: چهارشنبه 13 بهمن 1395 / انتشار مجدد: چهارشنبه 27 بهمن 1395