در این جا کُرد و عرب فرق می‌کند

نویسنده: عاطف صقر

دیپلماسی ایرانی: وقتی که از شمال شرق سوریه، که در حقیقت امتداد غرب عراق محسوب می شود، دیدن کردم، به مردی برخوردم که نامش «العربی» بود، از او پرسیدم آیا نامش معنای خاصی می دهد، جواب داد: «در این جا می گویند فلانی «عرب» است و فلانی «کردی» است.» فهمیدم تمسک به قومیتی معین در آن منطقه معنای خاصی دارد. آن هم در حالی که الآن شاهد جنگی هستیم که در آن کردها و دیگران علیه داعش یا آن چه خودش به خودش لقب داده، دولت اسلامی، می جنگند. این موضوع را در جریان نشستی درباره آینده شهر موصل عراق بعد از پایان جنگ های جاری در آن که مرکز مطالعات کُردی مصر به ریاست دکتر رجائی فاید ترتیب داده بود، بیان کردم. ملا یاسین، نماینده حزب اتحاد میهنی کردستان عراق در قاهره نیز در این نشست حضور داشت و جزء سخنرانان جلسه بود. او درباره «سرزمین کُردی» صحبت کرد، او وقتی که نشسته بود من کنارش نشسته بودم. وقتی که به حرف هایش اعتراض کردم و از او خواستم که روشن کند چه تعریفی از «سرزمین کُردی» دارد، گفت: «منظور سرزمینی است که کردها در آن ساکن هستند.» گفتم: «اما در این سرزمین اعراب و ترکمن ها و دیگران نیز زندگی می کنند» و از او با اعتراض خواستم دیگر صفت کُرد برای این سرزمین استفاده نکند. جواب داد «ممکن است کردها از مواضع قومی خود بازگردند در صورتی که ببینند اعراب نیز دست از مواضع قومی خود برداشته اند.» بعد افزود: «کردها دموکراسی می خواهند.» از حرف هایش فهمیدم که دموکراسی اجازه می دهد که تکثرگرایی سیاسی رشد کند.

و به این ترتیب واکنش ها دائما تکرار شدند و ادامه یافتند. بعد از آن دکتر نیفین مسعد، استاد علوم سیاسی سخنرانی خود را شروع کرد و گفت که کردها سرزمین هایی را آزاد کردند که میان اقلیم کردستان با دولت مرکزی در بغداد بر سر آنها منازعه بود، اما چون کُردها آن سرزمین ها را آزاد کردند، وابسته به اقلیم کردستان باقی ماندند.

همه این حرف ها، به خصوص حرف هایی که ملا یاسین درباره دشمنی قدیمی میان اعراب اهل تسنن و دیگر عناصر موجود در موصل زد، می توان این گونه برداشت کرد که باید انتظار داشت بعد از آزادسازی موصل سختی هایی برای اهالی این شهر که می خواهند به زندگی خود در آن جا ادامه دهند، به وجود آید. برای همین لازم است کشورهایی که در جامعه عراق نفوذی دارند و صاحب نظر هستند و در عرصه منطقه ای و جهانی نیز صاحب جایگاهی هستند، قبل از آن که این درگیری ها به جوامع خودشان سرریز کند، فکری به حال آنها کنند و به صورت مسالمت آمیز آنها را حل و فصل کنند قبل از آن که دامنگیر خودشان شود.

منبع: الاهرام / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11