افغانستان، دموکراسی یا آنارشیسم

عاشق حسین طوری، تحلیل مسایل افغانستان

دیپلماسی ایرانی: تشدید حملات امسال از سوی طالبان و همچنین فعالیت های تروریستی داعش اگر از یک سو مردم افغانستان را نگران کرده از سوی دیگر برخی شخصیت های دولتی و جهادی این کشور را نیز به واکنش واداشته است. به دنبال اظهارات ژنرال دوستم، معاون اول رئیس جمهور اشرف غنی که گفته بود بر اساس یک برنامه قرار است 7 هزار و 500 نفر از جنگجویان داعش از اتباع تاجیک، ازبک و چچن تا فروردین ماه سال آینده به شمال افغانستان انتقال داده شوند، اسماعیل خان از چهره های جهادی افغانستان نیز در یک گردهمایی که با حضور شمار زیادی از مجاهدین سابق در شهر هرات برگزار شده بود گفت جنگ کنونی در افغانستان، جنگ قدرت های خارجی است و آنان می خواهند برای منافع خودشان افغانستان را به یک سوریه دوم تبدیل کنند. به گفته اسماعیل خان طالبان سال آینده قویتر از امسال به میدان جنگ خواهند آمد و این جنگ باعث سقوط برخی ولایات خواهد شد. این فرمانده سابق جنگ علیه اتحاد جماهیر شوروی در افغانستان، بیان کرده است: ادامه جنگ کنونی در کشور که هر روز ولایات از سوی طالبان محاصره می شوند، آغاز یک جنگ بزرگتر است. او در عین حال گفت جنگ، اکنون به دروازه های شهر هرات رسیده است. بنابراین او همراه با دیگر مجاهدین همچون مردم قندوز و هلمند منتظر هجوم طالبان نخواهند ماند و علیه آنان اقدام خواهند کرد.

ولی بنابر اظهارات کارشناسان افغان از جمله وحید مژده و حاجی محمد امین فروتن از رهبران سابق جهادی افغانستان مقیم هلند، طالبان قویتر نشده اند، بلکه دولت افغانستان ضعیف و دچار اختلافات شدید است. در نتیجه وضعیت متزلزل حکومت و نیروهای امنیتی است که طالبان قدرتمندتر شده است. ژنرال دوستم، معاون اول رئیس جمهور اشرف غنی دو روز پیش بیان کرد: علت سقوط شهرستان ها، پاسگاه ها و تسلیم شدن نیروهای امنیتی مقابل طالبان معامله گری است. به گفته او در قبال پول شهرستان ها، پاسگاه ها و سلاح ها به طالبان واگذار می شوند.

برخی مقامات دولت محلی در هلمند می گویند که مسئله نیروهای خیالی که وجود خارجی ندارند و به نام هزاران تن نیروهای خیالی، حقوق ها به جیب زده می شود که این مسئله یکی از  ضعف های نیروهای امنیتی در مقابل طالبان است.

به گفته یک منبع آگاه محاصره ترین شهر، کوت مرکز استان ارزگان است که آن هم ناشی از اختلافات داخلی است. افراد قوم پوپلزی که در ارتش یا پلیس اند، به خاطر اختلافات و رقابت با قوم بارکزی دست از جنگ کشیده بودند و با توجه به اظهارات و دغدغه های شخصیت های حکومتی و جهادی افغانستان، اگر درست باشد، به نظر می رسد حکومت افغانستان باید فکر جدی برای حل این مسئله بکند و یک استراتژی جدید که متکی به افغان ها باشد برای جنگ با مخالفان در نظر بگیرد و این استراتژی باید توام با مبارزه جدی با فساد اداری و مالی در دولت و نیروهای امنیتی باشد. چون به گفته کارشناسان، فساد اداری و مالی در حکومت باعث شده که نیروهای امنیتی که هم حقوق های خود را دیر دریافت می کنند و مورد توجه از سوی دولت نیستند، اگر در منطقه ای هم محاصره شوند برای خلاصی شان یا برای یاری رساندن و کمک به آنان و مواد غذایی هیچ اقدامی از سوی دولت برای آنها صورت نگیرد، در این صورت انگیزه جنگیدن را از دست می دهند یا در مقابل طالبان تسلیم می شوند یا معامله می کنند.

به گفته ژنرال دوستم در قبال پول حتی شهرستان ها را نیز واگذار می کنند که اگر این وضعیت  اصلاح و استراتژی صرفا افغانی در نظر گرفته نشود، پیش بینی هایی که اسماعیل خان کرده خدایی ناخواسته درست از آب درخواهد آمد؛ به خصوص با آغاز فعالیت های عربستان که قصد دارد در پوشش مراکز علمی و دانشگاه ها، وهابیت و سلفیت را نیز به ملت مظلوم افغانستان تزریق کند. کشوری که با وجود بدبختی های خیلی زیاد خوشبختانه از تعصبات مذهبی و گروه های تکفیری پاک است، اما به سرنوشت پاکستان دچار خواهد شد. در پاکستان هم این پول های نفت عربستان بوده که وهابیت ریشه دوانده است. به این ترتیب ممکن است خدای نخواسته افغانستان به سوی یک آنارشیسم دیگر به پیش رود.