قذافی در عملیات اوپک دست داشت؟

دیپلماسی ایرانی: قرن بیستم به گفته بسیاری از مورخان، قرن تحول های شگرف بوده است. قرنی که در آن جنگ های بی نظیر تاریخ نظیر جنگ های جهانی اول و دوم رخ دادند و تاریخ بشریت به دست افراد و سیاستمدارانی که هر کدام طرحی برای رسیدن به مصالح و منافع خود داشتند، تغییرات شگرف یافت که مسیر طبیعی بسیاری از امت ها و کشورها را تغییر داد. در این میان تقسیم جهان به جهان غرب و جهان سوم تعابیری نامتجانس به وجود آورد که از درون این تناقضات افراد تحول خواهی ظهور کردند که در حقیقت می خواستند در برابر خواسته ها و طرح های منفعت طلبانه جهان غرب بایستند. افرادی که آرمان خواهانی بودند که گمان می کردند آرمانشان آن قدر قدرت دارد تا بتواند در برابر قدرت های بزرگ جهان بایستد و رویای مدینه فاضله آنها را تحقق بخشد. کتاب "اسرار جعبه سیاه" گفت وگو با چهار نفر از همین آرمان خواهانی است که تلاش کردند به خیال خود قدرت های بزرگ را وادار به تسلیم در برابر اراده آهنین خود کنند. افرادی که جهان غرب آنها را تروریست های بین المللی نه آرمان خواه می داند. در این جا بخش بیست و دوم این کتاب را می خوانید:

آیا تصمیمی به کشتن دو وزیر نفت عربستان و ایران، احمد زکی یمانی و جمشید آموزگار نیز بود؟

بله چنین تصمیمی بود.

آیا تصمیم را ودیع حداد گرفت؟

تصمیم آن را طرفی که پشت عملیات بود گرفت ودیع نمی توانست صد در صد تصمیم گیرنده باشد. ما انیس نقاش را نمی شناختیم و او را ندیده بودیم. او با کمال خیر بک ارتباط داشت. حتی در مشارکت نقاش در عملیات چیزی جز عکسش ندیدیم. عکسش را آوردند و برایش گذرنامه درست کردیم. کمال خیر بک یک ملی گرای سوری بود که مجموعه ای هم داشت و فکر می کنم که حزبش از تقسیم بندی رنج می برد. کمال با سازمان های فلسطینی و شاید هم کشورهای عربی ارتباط داشت. روابط سازنده ای داشت و با «ابو حسن سلامه» نیز ارتباط داشت. با کمال خیر بک توافق شد. بحران میان «بخش خارجی» و «جبهه ملی» روبه افزایش بود و نمی خواستیم که تبعات آن بر عملیات تاثیر بگذارد.

در این مدت اهمیت فکر «جنبش انقلابی عربی» یا کار یکپارچه انقلابی عربی می رفت که متبلور شود، موضوع جدیدی نبود. دکتر ودیع و کسانی که با او بودند اساسا ملی گراهای عرب بودند و به این باور رسیده بودند که قضیه فلسطین قضیه همه امت عرب است و جوهره اصلی درگیری های عربی صهیونیستی است، و بنابراین دلایل موضوعی برای جنبش مقاومت مسلح فلسطینی بود که خود چیزی جز جزئی از جنبش انقلابی عربی نیست. این یک نکته، نکته دوم، دکتر ودیع و کسانی که با او بودند به این باور رسیده بودند که جنبش مقاومت فلسطینی در وضعیت فعلی با ترکیبات سازمانی و فکری و سیاسی و برنامه ها و چارچوب های کاری که دارد و در وضعیت پیرامونی که در آن به سر می برد ممکن نیست بتواند اهدافش را محقق کند، بنابراین چاره ای ندارد جز این که در مسئولیت ها و موضوعیت تجربی اش بازنگری کند و اختلالات خود را تصحیح کند، اول از همه جنبش آزادیبخش فلسطین باید این کار را می کرد به خصوص که تا اندازه ای طلیعه دار جنبش آزادیبخش عربی در عرصه درگیری های عربی – صهیونیستی بود که خود جزئی از این جنبش محسوب می شد.

در فکر ودیع ضرورت تبلور چارچوب عملی برای انقلاب عربی مستند بر برنامه سیاسی و فکری و به همراه آن شاخه نظامی آن وجود داشت. او در روزهای آخر عمرش تلاش های بسیاری برای این موضوع کرد. عملیات «اوپک» ابتدای ترجمه عملی چنین طرحی بود.  

کمال خیر بک انیس نقاش را پیشنهاد داد. همچنین بعضی از رفقای آلمانی هم در آن شرکت کردند.

کارلوس هم شرکت کرد؟

بله به عنوان عضو «جبهه خلق» نه به عنوان سازمانی مستقل. این آخرین عملیاتی بود که کارلوس به عنوان عنصری در جبهه در آن شرکت کرد.

دو وزیر اعدام نشدند و گفته شد جان بهایی بابت آنها پرداخت شد. آیا واقعا چیزی پرداخت شد؟

در روزنامه ها این طور گفته شد اما اگر پرداخت هم شد ما چیزی نفهمیدیم. شاید پرداخت شد و طرفی آن را دریافت کرد که ما نفهمیدیم. ودیع هیچ چیز نمی دانست. و هیچی دلیلی هم نداریم که ثابت شود پرداخت شد.

آیا می توانیم بگوییم که ودیع هیچ پولی نگرفت؟

به او یک فلس هم نرسید. حقیقت این است که هدف این نبود که جان بهایی دریافت شود.

آیا کارلوس طلب جان بها کرد؟

وقتی که ودیع با کارلوس دیدار کرد و میان آنها جلساتی برگزار شد تا درباره آن چه پیش آمده بحث شود کارلوس نگفت که او طلب جان بها کرده است.

ودیع و کارلوس بعد از عملیات کجا همدیگر را دیدند؟

در عدن.

حرف های بسیاری درباره این دیدار زده می شود، همچنین گفته می شود که ودیع از کارلوس عصبانی شد و به او گفت که تو به آخر خط رسیدی؟

دیدار چند هفته بعد از عملیات وین انجام شد.

ودیع با پایان عملیات وین چگونه برخورد کرد؟ آیا عصبانی بود؟

بله برای این که هر آن چه پیش آمد بر خلاف آن چه بود که او طراحی کرده بود. و باعث قربانی شدن طرف های دوست شد مثل مرگ همراهان وزیر نفت عراق.

حرفی وجود دارد که کارلوس می گوید فکر عملیات «اوپک» از سوی رئیس جمهور یک کشور عربی شمال آفریقا مطرح شد؟ بعد گفته شد که دولت عراق در جریان عملیات بود؟

درباره عراق نمی توانم به طور قاطع جواب دهم برای این که عراق نه از نزدیک نه از دور در جریان عملیات نبود و هیچ دستی در آن نداشت.

کارلوس گفت که فکر آن از طرف قذافی مطرح شد؟

ما در «بخش خارجی» قبل از وقوع عملیات هیچ مشورتی با لیبی نکردیم.

ادامه دارد...