«دومینو» خروج کشورها از اتحادیه اروپا آغاز شده است؟

 

به گزارش «تابناک»، با اعلام رسمی نتایج همه پرسی در انگلیس و مشخص شدن خروج این کشور از اتحادیه مذکور، بخش مهمی از تحلیل ها متوجه این موضوع شده که پیامدهای این خروج بر دیگر کشورهای اروپایی و کلیت اتحادیه اروپا چه خواهد بود. 

 

«دویچه وله» آلمان با انتشار مطلبی در این زمینه، از دید یک کشور اروپایی ذینفع در ماجرا به بررسی موضوع پرداخته و آن را یک «فاجعه» دانسته است.  در این مطلب آمده است: 

 

نتیجه این رفراندوم یک فاجعه بود، فاجعه ای برای همه. این تصمیم مردم بریتانیا تنها بازنده در پی خواهد داشت. هواداران خروج از اتحادیه اروپا شاید در این لحظه احساس استقلال بیشتری بکنند، اما خیلی زود در خواهند یافت، که این استقلال چیزی بیش از یک توهم نیست. بریتانیا پس از این تصمیم فقیر تر خواهد شد. و نکته بسیار مهم اینکه: خطر فروپاشی پادشاهی بریتانیا را تهدید می کند. اکثر اسکاتلندی ها به بقا در اتحادیه اروپا رای داده اند و همین می تواند جدایی آن ها را در پی داشته باشد. صدای فریاد اتحاد ایرلند نیز بلند تر از پیش خواهد شد، چرا که مرز خارجی اتحادیه اروپا اکنون از میان خاک ایرلند می گذرد. 

 

و البته پی آمدهای منفی مشابهی برای سایر کشورهای اتحادیه اروپا قابل پیش بینی است. و این موضوع تنها محدود به آن نیست که یکی از مهم ترین پرداخت کنند ه های حق عضویت این اتحادیه را ترک می کند، بلکه موضوع بر سر خروج کشوری است که توان رقابت اتحادیه اروپا در سطح جهان را افزایش داده بود و به این اتحادیه چهره ای بین المللیتر داده است. 

 

خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، به ویژه برای آلمان گران تمام می شود. کشورهای بسیاری در اتحادیه اروپا هستند که کمابیش خواهان کاهش تاثیرات روند جهانی گردانی اند و چندان علاقه ای به کنترل پرداخت ها و هزینه های دولتی ندارند. در این می ان، آلمان و بریتانیا همواره سیاست مشترکی را دنبال کرده اند. و حال این شریک آلمان خواستار ترک اتحادیه اروپاست. 

 

اما یکی از پی آمدهای مهم خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا شاید پی آمد سیاسی آن باشد: نمونه بریتانیا می تواند سرمشق و الگوی دیگران واقع شود. نیازی نیست که یکباره شمار کثیری از اعضا تصمیم به خروج از اتحادیه را بگیرند. اما کشورهای دیگر نیز می توانند برای دریافت حقوق ویژه و نادیده گرفتن این یا آن قانون و مقررات اتحادیه اروپا، همچون بریتانیا تهدید به برگزاری رفراندوم کنند. 

 

و در فرجامین نگاه از اتحادیه اروپا نهادی می ماند که همه اعضای آن هر یک ساز خود را بزند و از زیر مسئولیت های برآمده از تصمیم های آن شانه خالی کند. به این ترتیب اتحادیه اروپا از یک بازیگر جدی و بین المللی در همه عرصه ها، بدل به یک نهاد شکننده و سست عنصر می شود. 

 

ارزش افزوده این رفراندوم برای اروپا چیست؟ 

 

بسیاری از شهروندان کشورهای اروپا اکنون مایلند بریتانیایی ها طعم خروج از اتحادیه را بچشند. پیامشان روشن است: هر که رفت، برای ابد رفته است. دیگر نمی باید برای بقای بریتانیا سخاوتمندانه عقب نشینی کرد و برای بریتانیا مزایای خاص قائل شد. حتی باید برخورد به بریتانیا به گونه ای باشد که سایر کشورهایی که کمابیش از گرایش مشابهی برخوردارند، به روشنی دریابند که پاسخ اتحادیه به «فراریان از خدمت» بسیار قاطع است و آن ها با چنین کاری تنها به خودشان ضرر خواهند رساند. 

 

اما انتقام چاره کار نیست، چون در بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا کسانی که یا با اتحادیه اروپا خصومت دارند و یا نسبت به حقانیت آن تردید، کم شمار نیستند. تهدید کردن در فرجامین نگاه باعث مسموم تر شدن فضای حاکم خواهد شد. به جای آنکه در چنین شرایطی به تهدید و انتقام بیاندیشیم، باید در کمال خونسردی در پی چاره باشیم و تلاش کنیم که مناسبات جدیدی با بریتانیا برقرار کنیم. تردیدی نیست که این مناسبات نمی تواند جای عضویت بریتانیا را برای اتحادیه اروپا پر کند، اما سیاست یا همه چیز یا هیچ چیز، بهر حال در شرایط کنونی چاره ساز نخواهد بود. 

 

اتحادیه اروپا نیز حال می بایست با خود برخوردی انتقادی کند. شعار حل همه مشکلات در گروی «اروپای بیشتر» است، شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا را دیگر راضی نمی کند. یکی از نمونه های آن همین بحران پناهجویی است، بحرانی که در نگاه بسیاری یکی از بزرگ ترین چالش های قاره اروپاست. شعار «اروپای بیشتر» در این رابطه به معنای پذیرش هر چه بیشتر شمار پناهجویان بود و تقسیم آن ها بین کشورهای عضو. ولی بسیاری از این کشور ها اصلا حاضر به پذیرش این پناهجویان نبودند. 

 

در مورد بحران کماکان حل نشده بدهی های دولتی نیز «پاسخ اروپایی» بیشتر زیان بخش بود تا سودمند: کشورهای ثروتمند احساس می کردند که مورد سوءاستفاده قرار گرفته اند و کشورهای فقیر نیز احساس می کردند که ولی و قیم پیدا کرده اند. 

 

ارزش افزوده این رفراندوم برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا باید این باشد که همکاری های اروپایی در آینده باید دقیق تر مستدل و طراحی شوند. این دیگر به هیچ روی کفایت نمی کند که به اتحادیه اروپا به مثابه پروژه صلح نگریسته شود، اما سایر پرسش ها و مشکلات از دیده به دور مانند. 

 

آری، تصمیم مردم بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا یک کابوس است. اما این تصمیم در عین حال فراخوانی است بسیار رسا برای بیداری و هشیاری اعضای این اتحادیه. انتقاد از خود قاطع و در عین تامل ورزیدن نسبت به همه آن اهدافی که اروپا مایل است مشترکا در آینده به آن ها دست یابد، پیام مهم این لحظه است.