نامزد ایران برای دبیرکلی اوپک کیست؟
سیزدهم خرداد (دوم ژوئن) موعد انتخاب دبیرکل است. روزی که بناست صد و شصت ونهمین اجلاس اوپک برگزار شود و در آن دبیرکل بنا بر قانون تغییر کند. این دوره از اجلاس به گفته کارشناسان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
نخست به دلیل انتخاب دبیرکل و دوم پایان گمانه زنی ها در مورد واکنش های وزیر جدید نفت عربستان و پذیرش فریز نفتی از سوی ایران. مهدی عسلی، مدیرکل امور اوپک وزارت نفت در گفت وگوی خود با «شرق» بر این نکته تأکید دارد که ایران قرار نیست فریز را بپذیرد، آن هم در شرایطی که این پیشنهاد از سوی اعضای رسمی اوپک بیان نشده، علاوه بر آنکه به عقیده او قیمت نفت در محدوده قابل قبولی است و فریز در این زمان معنایی ندارد.
عسلی همچنین می گوید نماینده ایران در انتخابات دبیرکل اوپک، مهندس نوذری، وزیر نفت اسبق ایران خواهد بود، اما ایران همچنان شانس چندانی برای دبیرکلی ندارد. البته این شانس نداشتن فقط معطوف به ایران نیست و کشورهای عربی دیگر را نیز شامل می شود و باز هم احتمال می رود دبیر کل از میان کشورهای بی طرف از نظر ایران و کشورهای عربی عضو اوپک انتخاب شود.
از نظر کارشناسان صدوشصت ونهمین نشست اوپک از جذابیت های خاصی برخوردار است. یکی از آنها انتخاب دبیرکل اوپک در این دوره است. آیا ایران نماینده ای برای دبیرکلی در نظر دارد و جزء گزینه هاست؟
نامزد ایران برای دبیرکلی اوپک آقای مهندس نوذری، وزیر نفت اسبق ایران است که چهار سال پیش برای این منظور معرفی شدند. ایشان سوابق ارزشمندی در صنعت نفت و شرکت در اجلاس وزرای نفت اوپک دارند و به همین دلیل نیز از سوی ایران به عنوان نامزد دبیرکلی این سازمان معرفی شده اند و از زمانی که برای احراز این سمت معرفی شده اند، از گزینه های مطرح دبیرکلی بوده اند.
شانس ایران برای کسب جایگاه دبیرکلی چقدر است؟
شانس کسب جایگاه دبیرکلی در شرایط کنونی و به دلیل موافقت نکردن برخی از کشورهای عضو با یک دبیرکل ایرانی اندک است و این موضوع متقابلا برای نامزدهای پیشنهادی از سوی آن کشورها هم مطرح است.
این احتمال وجود دارد که به سبب تنش ها، دبیرکل از یک کشور بی طرف انتخاب شود؟
این موضوع عملا در دوره های قبلی انتخاب دبیر کلی اوپک نیز پیش آمده است و از آنجا که اوپک در اجلاس پیش رو ناگزیر از انتخاب یک دبیرکل تازه است، این احتمال وجود دارد که درنهایت نامزدی از یکی از کشورهای عضو که بین ایران و کشورهای عربی، بی طرف محسوب می شوند، به دبیرکلی انتخاب شود.
آیا ایران در حال رایزنی با کشورهای دیگر برای دبیرکلی اوپک است؟
ایران دائما با دیگر کشورهای عضو اوپک در مسائل مختلف موردعلاقه از جمله تعیین دبیرکل تازه در حال رایزنی است و طبعا در این تبادل نظرها گزینه های مختلف دبیرکلی نیز مطرح و بررسی می شود.
یکی دیگر از جذابیت های این دوره، دستیابی ایران به صادرات دو میلیون و ٢٠٠ بشکه در روز است که برخی کارشناسان احتمال می دهند به سبب نزدیکی به میزان صادرات نفت پیش از تحریم، ایران دیگر با فریز نفتی مخالفت نکند. سیاست ایران در این زمینه چیست؟ آیا هنوز تأکید بر نپذیرفتن فریز نفتی است یا این بار با فریز موافقت خواهد شد؟
طرح انجماد افزایش تولید در اوایل سال میلادی جاری و در شرایط سقوط قیمت های نفت به ابتکار چند کشور از اعضای اوپک و یک تولیدکننده بزرگ غیراوپک مورد بحث و توافق اولیه قرار گرفت. در مرحله بعدی که قرار بود عملی شود، با شکست مواجه شد. این طرح از سوی اوپک مطرح نشده و نباید آن را با طرح های رسمی اوپک برای تثبیت بازارهای نفت حول قیمت های منصفانه و منطقی نفت اشتباه گرفت. هم اکنون بهبود شرایط بازار نفت و افزایش نسبی قیمت ها از یک طرف و ناامیدی برخی از طرف های این طرح با جدی بودن دیگر طرف ها برای اجرای طرح و منوط کردن اجرای طرح به مشارکت ایران در آن موجب شده است که طرح انجماد افزایش تولید نفت کنار گذاشته شود. هرچند که ممکن است در آینده و در صورت سقوط مجدد قیمت های نفت، دوباره مطرح شود. ایران بخشی از این طرح نبوده و همواره بر سیاست خود مبنی بر افزایش تولید نفت پس از لغو تحریم ها تا رسیدن به شرایط مطلوب تأکید کرده است.
از آنجا که شرایط بازار نفت از جمله سطح تولید اوپک و نسبت آن به تولید کل نفت در دنیا و نیز تولید سایر کشورهای اوپک تغییر کرده است، نمی توان صرفا نیل به سطح تولید ایران قبل از اعمال تحریم ها را هدف افزایش تولید کشور دانست. مثلا با توجه به افزایش تولید برخی از کشورهای بزرگ تولید کننده نفت عضو اوپک نسبت به چهار سال قبل، در صورتی که نسبت تولید دو کشور در آن زمان را در نظر بگیریم، هدف کوتاه مدت تولید نفت ایران می تواند تا ٤,٥ میلیون بشکه در روز برسد یا چنانچه نسبت تولید نفت ایران و عراق در قبل از اعمال تحریم ها را در نظر بگیریم، حفظ همان نسبت ها در شرایط کنونی، سقف تولید ایران را به بالای پنج میلیون بشکه در روز می رساند.
اگر فریز نفتی پذیرفته شود، قیمت نفت چه تغییری خواهد کرد؟
همان طور که گفته شد، این طرح در شرایط کنونی مطرح نیست. اما از آنجا که کشورهای عضو اوپک و غیراوپک عملا در حد ظرفیت تولید نفت خود تولید می کنند، حفظ همین سطح تولید و افزایش نیافتن تولید این کشور ها عملا با افزایش تقاضا برای نفت، موجب بهبود شرایط بازار نفت خواهد شد.
بهترین تصمیم اوپک در شرایط کنونی بازار نفت چیست؟
بهترین تصمیم اوپک در شرایط کنونی می تواند تحدید سقف تولید اوپک در حد تقاضا برای نفت اوپک، ضمن پذیرش حق ایران برای افزایش تدریجی تولید خود به سطوح قبل از اعمال تحریم ها باشد. این تصمیم ضمن اعاده قیمت های مناسب برای نفت، پایداری ثبات بازار را نیز تضمین می کند؛ چون موجب جلب همکاری ایران در مراحل بعدی تثبیت بازارهای نفت خواهد شد.
در صورت ادامه سیاست های کنونی ایران در حوزه نفت، قیمت نفت در سطح فعلی خواهد ماند یا افت بیشتری خواهد داشت؟
افزایش تدریجی تولید نفت ایران تأثیر منفی بر قیمت های نفت نگذاشته است زیرا این افزایش هم زمان با افزایش تقاضا برای نفت اوپک بوده است. ادامه افزایش تولید نفت ایران هم با توجه به کاهش تولید غیراوپک و نیز افزایش تقاضا برای نفت، موجب کاهش قیمت نفت نخواهد شد.
دیگر جذابیت این دوره، اولین موضع وزیر نفت جدید عربستان است که مواضع جدید عربستان را در حوزه نفت مشخص می کند. به نظر شما با تغییر وزیر نفت عربستان، مواضع این کشور تغییر می کند؟
بعید است با تغییر وزیر نفت عربستان، مواضع و سیاست نفتی آن کشور تغییر معنی داری کند زیرا سیاست نفتی عربستان (مانند هر کشوری) در سطوحی بالاتر اتخاذ و برای اجرا به وزرای نفت کشورها واگذار می شود.
در هر دو حالت (فریز نفتی از سوی عربستان یا افزایش تولید از سوی این کشور) مواضع عربستان چه تأثیری روی قیمت نفت خواهد داشت؟
طبعا افزایش تولید عربستان بر سطح قیمت ها، فشار در جهت کاهش خواهد داشت و توقف افزایش تولید آن کشور موجب تقویت بازارهای نفت خواهد شد.
مواضع عربستان چه خواهد بود؟ تداوم کارشکنی ها یا نه؟
موضع اعلام شده عربستان آن است که اوپک برای دفاع از سهم بازار خود در شرایط کنونی اجازه دهد قیمت ها در بازار تعیین شود تا تولیدکنندگان با هزینه بالاتر از بازار خارج شوند. این راهبرد از ابتدا با مخالفت برخی از کشورها مواجه بود. این کشورها استدلال می کردند که دخالت نکردن اوپک برای تعادل بازار می تواند موجب سقوط قیمت ها و کاهش درآمد کشورهای عضو برای مدتی طولانی شود. در شرایط کنونی مواضع دو طرف به هم نزدیک می شود زیرا پایین بودن قیمت نفت برای چند سال عملا موجب کاهش تولید نفت غیرمتعارف شده است و در مقابل عربستان نیز با طرح توقف افزایش تولید (طرح فریز) عملا پذیرفته است که موضع انفعالی کشورهای صادر کننده نفت می تواند بی تعادلی بازار را بسیار طولانی و اعاده تعادل بازار را مشکل کند.
اگر قیمت نفت در محدوده فعلی باشد، شیل اویل ها بازار را به دست خواهند گرفت؟
بر عکس درحال حاضر بخشی از تولیدکنندگان نفت غیرمتعارف در حال خروج از بازار هستند و پیش بینی می شود امسال تولید نفت در آمریکا بیش از ٤٠٠ هزار بشکه در روز کاهش یابد. به نظر نمی رسد در سطوح پایین تر از قیمت ٦٠ دلار در هر بشکه نفت تولید نفت غیرمتعارف افزایش زیادی پیدا کند. بنابراین یک بازه قیمت بین ٤٥ تا ٦٠ دلار وجود دارد که هم تولید کنندگان نفت متعارف و هم مصرف کنندگان در این قیمت ها راضی هستند. زیرا در این سطوح، قیمت نفت به اندازه کافی پایین است که موجب کاهش رشد اقتصادی کشورهای وارد کننده نفت نمی شود. از طرفی به اندازه کافی بالاست که بتواند سرمایه گذاری لازم را برای افزایش ظرفیت های تولید جذب کند.
نخست به دلیل انتخاب دبیرکل و دوم پایان گمانه زنی ها در مورد واکنش های وزیر جدید نفت عربستان و پذیرش فریز نفتی از سوی ایران. مهدی عسلی، مدیرکل امور اوپک وزارت نفت در گفت وگوی خود با «شرق» بر این نکته تأکید دارد که ایران قرار نیست فریز را بپذیرد، آن هم در شرایطی که این پیشنهاد از سوی اعضای رسمی اوپک بیان نشده، علاوه بر آنکه به عقیده او قیمت نفت در محدوده قابل قبولی است و فریز در این زمان معنایی ندارد.
عسلی همچنین می گوید نماینده ایران در انتخابات دبیرکل اوپک، مهندس نوذری، وزیر نفت اسبق ایران خواهد بود، اما ایران همچنان شانس چندانی برای دبیرکلی ندارد. البته این شانس نداشتن فقط معطوف به ایران نیست و کشورهای عربی دیگر را نیز شامل می شود و باز هم احتمال می رود دبیر کل از میان کشورهای بی طرف از نظر ایران و کشورهای عربی عضو اوپک انتخاب شود.
از نظر کارشناسان صدوشصت ونهمین نشست اوپک از جذابیت های خاصی برخوردار است. یکی از آنها انتخاب دبیرکل اوپک در این دوره است. آیا ایران نماینده ای برای دبیرکلی در نظر دارد و جزء گزینه هاست؟
نامزد ایران برای دبیرکلی اوپک آقای مهندس نوذری، وزیر نفت اسبق ایران است که چهار سال پیش برای این منظور معرفی شدند. ایشان سوابق ارزشمندی در صنعت نفت و شرکت در اجلاس وزرای نفت اوپک دارند و به همین دلیل نیز از سوی ایران به عنوان نامزد دبیرکلی این سازمان معرفی شده اند و از زمانی که برای احراز این سمت معرفی شده اند، از گزینه های مطرح دبیرکلی بوده اند.
شانس ایران برای کسب جایگاه دبیرکلی چقدر است؟
شانس کسب جایگاه دبیرکلی در شرایط کنونی و به دلیل موافقت نکردن برخی از کشورهای عضو با یک دبیرکل ایرانی اندک است و این موضوع متقابلا برای نامزدهای پیشنهادی از سوی آن کشورها هم مطرح است.
این احتمال وجود دارد که به سبب تنش ها، دبیرکل از یک کشور بی طرف انتخاب شود؟
این موضوع عملا در دوره های قبلی انتخاب دبیر کلی اوپک نیز پیش آمده است و از آنجا که اوپک در اجلاس پیش رو ناگزیر از انتخاب یک دبیرکل تازه است، این احتمال وجود دارد که درنهایت نامزدی از یکی از کشورهای عضو که بین ایران و کشورهای عربی، بی طرف محسوب می شوند، به دبیرکلی انتخاب شود.
آیا ایران در حال رایزنی با کشورهای دیگر برای دبیرکلی اوپک است؟
ایران دائما با دیگر کشورهای عضو اوپک در مسائل مختلف موردعلاقه از جمله تعیین دبیرکل تازه در حال رایزنی است و طبعا در این تبادل نظرها گزینه های مختلف دبیرکلی نیز مطرح و بررسی می شود.
یکی دیگر از جذابیت های این دوره، دستیابی ایران به صادرات دو میلیون و ٢٠٠ بشکه در روز است که برخی کارشناسان احتمال می دهند به سبب نزدیکی به میزان صادرات نفت پیش از تحریم، ایران دیگر با فریز نفتی مخالفت نکند. سیاست ایران در این زمینه چیست؟ آیا هنوز تأکید بر نپذیرفتن فریز نفتی است یا این بار با فریز موافقت خواهد شد؟
طرح انجماد افزایش تولید در اوایل سال میلادی جاری و در شرایط سقوط قیمت های نفت به ابتکار چند کشور از اعضای اوپک و یک تولیدکننده بزرگ غیراوپک مورد بحث و توافق اولیه قرار گرفت. در مرحله بعدی که قرار بود عملی شود، با شکست مواجه شد. این طرح از سوی اوپک مطرح نشده و نباید آن را با طرح های رسمی اوپک برای تثبیت بازارهای نفت حول قیمت های منصفانه و منطقی نفت اشتباه گرفت. هم اکنون بهبود شرایط بازار نفت و افزایش نسبی قیمت ها از یک طرف و ناامیدی برخی از طرف های این طرح با جدی بودن دیگر طرف ها برای اجرای طرح و منوط کردن اجرای طرح به مشارکت ایران در آن موجب شده است که طرح انجماد افزایش تولید نفت کنار گذاشته شود. هرچند که ممکن است در آینده و در صورت سقوط مجدد قیمت های نفت، دوباره مطرح شود. ایران بخشی از این طرح نبوده و همواره بر سیاست خود مبنی بر افزایش تولید نفت پس از لغو تحریم ها تا رسیدن به شرایط مطلوب تأکید کرده است.
از آنجا که شرایط بازار نفت از جمله سطح تولید اوپک و نسبت آن به تولید کل نفت در دنیا و نیز تولید سایر کشورهای اوپک تغییر کرده است، نمی توان صرفا نیل به سطح تولید ایران قبل از اعمال تحریم ها را هدف افزایش تولید کشور دانست. مثلا با توجه به افزایش تولید برخی از کشورهای بزرگ تولید کننده نفت عضو اوپک نسبت به چهار سال قبل، در صورتی که نسبت تولید دو کشور در آن زمان را در نظر بگیریم، هدف کوتاه مدت تولید نفت ایران می تواند تا ٤,٥ میلیون بشکه در روز برسد یا چنانچه نسبت تولید نفت ایران و عراق در قبل از اعمال تحریم ها را در نظر بگیریم، حفظ همان نسبت ها در شرایط کنونی، سقف تولید ایران را به بالای پنج میلیون بشکه در روز می رساند.
اگر فریز نفتی پذیرفته شود، قیمت نفت چه تغییری خواهد کرد؟
همان طور که گفته شد، این طرح در شرایط کنونی مطرح نیست. اما از آنجا که کشورهای عضو اوپک و غیراوپک عملا در حد ظرفیت تولید نفت خود تولید می کنند، حفظ همین سطح تولید و افزایش نیافتن تولید این کشور ها عملا با افزایش تقاضا برای نفت، موجب بهبود شرایط بازار نفت خواهد شد.
بهترین تصمیم اوپک در شرایط کنونی بازار نفت چیست؟
بهترین تصمیم اوپک در شرایط کنونی می تواند تحدید سقف تولید اوپک در حد تقاضا برای نفت اوپک، ضمن پذیرش حق ایران برای افزایش تدریجی تولید خود به سطوح قبل از اعمال تحریم ها باشد. این تصمیم ضمن اعاده قیمت های مناسب برای نفت، پایداری ثبات بازار را نیز تضمین می کند؛ چون موجب جلب همکاری ایران در مراحل بعدی تثبیت بازارهای نفت خواهد شد.
در صورت ادامه سیاست های کنونی ایران در حوزه نفت، قیمت نفت در سطح فعلی خواهد ماند یا افت بیشتری خواهد داشت؟
افزایش تدریجی تولید نفت ایران تأثیر منفی بر قیمت های نفت نگذاشته است زیرا این افزایش هم زمان با افزایش تقاضا برای نفت اوپک بوده است. ادامه افزایش تولید نفت ایران هم با توجه به کاهش تولید غیراوپک و نیز افزایش تقاضا برای نفت، موجب کاهش قیمت نفت نخواهد شد.
دیگر جذابیت این دوره، اولین موضع وزیر نفت جدید عربستان است که مواضع جدید عربستان را در حوزه نفت مشخص می کند. به نظر شما با تغییر وزیر نفت عربستان، مواضع این کشور تغییر می کند؟
بعید است با تغییر وزیر نفت عربستان، مواضع و سیاست نفتی آن کشور تغییر معنی داری کند زیرا سیاست نفتی عربستان (مانند هر کشوری) در سطوحی بالاتر اتخاذ و برای اجرا به وزرای نفت کشورها واگذار می شود.
در هر دو حالت (فریز نفتی از سوی عربستان یا افزایش تولید از سوی این کشور) مواضع عربستان چه تأثیری روی قیمت نفت خواهد داشت؟
طبعا افزایش تولید عربستان بر سطح قیمت ها، فشار در جهت کاهش خواهد داشت و توقف افزایش تولید آن کشور موجب تقویت بازارهای نفت خواهد شد.
مواضع عربستان چه خواهد بود؟ تداوم کارشکنی ها یا نه؟
موضع اعلام شده عربستان آن است که اوپک برای دفاع از سهم بازار خود در شرایط کنونی اجازه دهد قیمت ها در بازار تعیین شود تا تولیدکنندگان با هزینه بالاتر از بازار خارج شوند. این راهبرد از ابتدا با مخالفت برخی از کشورها مواجه بود. این کشورها استدلال می کردند که دخالت نکردن اوپک برای تعادل بازار می تواند موجب سقوط قیمت ها و کاهش درآمد کشورهای عضو برای مدتی طولانی شود. در شرایط کنونی مواضع دو طرف به هم نزدیک می شود زیرا پایین بودن قیمت نفت برای چند سال عملا موجب کاهش تولید نفت غیرمتعارف شده است و در مقابل عربستان نیز با طرح توقف افزایش تولید (طرح فریز) عملا پذیرفته است که موضع انفعالی کشورهای صادر کننده نفت می تواند بی تعادلی بازار را بسیار طولانی و اعاده تعادل بازار را مشکل کند.
اگر قیمت نفت در محدوده فعلی باشد، شیل اویل ها بازار را به دست خواهند گرفت؟
بر عکس درحال حاضر بخشی از تولیدکنندگان نفت غیرمتعارف در حال خروج از بازار هستند و پیش بینی می شود امسال تولید نفت در آمریکا بیش از ٤٠٠ هزار بشکه در روز کاهش یابد. به نظر نمی رسد در سطوح پایین تر از قیمت ٦٠ دلار در هر بشکه نفت تولید نفت غیرمتعارف افزایش زیادی پیدا کند. بنابراین یک بازه قیمت بین ٤٥ تا ٦٠ دلار وجود دارد که هم تولید کنندگان نفت متعارف و هم مصرف کنندگان در این قیمت ها راضی هستند. زیرا در این سطوح، قیمت نفت به اندازه کافی پایین است که موجب کاهش رشد اقتصادی کشورهای وارد کننده نفت نمی شود. از طرفی به اندازه کافی بالاست که بتواند سرمایه گذاری لازم را برای افزایش ظرفیت های تولید جذب کند.
منبع: روزنامه شرق
نظر شما :