ضدبازی سعودی علیه اقتصاد ایران

عربستان سعودی متحدان خود در خلیج فارس را بسیج می کند تا اطمینان حاصل کند بازگشت ایران به اقتصاد جهانی در مسیری هموار قرار نخواهد گرفت. به گزارش بلومبرگ، عربستان نتوانست مانع از امضای توافق هسته ای ایران شود. برنامه جایگزین این کشور محدودسازی توانایی ایران در بهره مندی از مزایای این توافق است. بیش از چهار ماه پس از لغو تحریم ها علیه ایران، عربستان سعودی درحال بسیج کردن متحدان خود در خلیج فارس است تا بازگشت ایران به اقتصاد جهانی را در مسیری ناهموار قرار دهد. ماه گذشته عربستان در تثبیت قیمت نفت خام کارشکنی کرد، زیرا این مساله به ایران امکان می داد سهم بزرگ تری از بازار نفت را به دست آورد. در دبی که زمانی دروازه ورود کسب وکارهای ایرانی به جهان بود، اکنون بسیاری از صاحبان کسب وکارهای خصوصی ایران از محدودیت های فزاینده شکایت دارند.

در شرایطی که آمریکا نقش خود را در خاورمیانه بازتعریف می کند و سرمایه گذاران مجذوب بازار بکر ایران می شوند، این اقدام عربستان تلاشی مذبوحانه به نظر می رسد. اما مشکلاتی در انجام کسب وکار با ایران وجود دارد که در اقدامات عربستان تاثیر دارد: بانک های اروپایی به دلیل نگرانی از تحریم های احتمالی آمریکا، همچنان تمایلی به انجام کسب وکار با ایران ندارند. پل پیلار، استاد دانشگاه جرج تاون، می گوید: «مناقشه بر سر جایگاه ایران در منطقه، چه در انزوا به سر ببرد و چه به عنوان یک بازیگری منطقه ای عادی پذیرفته شود، احتمالا طی چند سال آینده ادامه خواهد داشت. عربستان سعودی که حامی انزوای ایران است، در این مناقشه پیروز نخواهد شد اما مقامات سعودی در میان جمهوری خواهان آمریکا که مخالف توافق هسته ای ایران بودند، متحدانی دارند.»

عربستان و ایران هم اکنون درگیر جنگ های سوریه و یمن شده اند. در ماه ژانویه یعنی زمانی که عربستان نمر باقر النمر، روحانی شیعه را اعدام کرد، روابط ایران و عربستان تیره شد و درپی حمله به سفارت عربستان در ایران، ریاض تمام روابط دیپلماتیک خود را با تهران قطع کرد. از زمان لغو تحریم ها در اوایل سال جاری میلادی، اصلی ترین نگرانی عربستان این بوده است که ایران از موج سرمایه گذاری ها برای حضور بیشتر در منطقه استفاده کند. این مساله یکی از دلایلی است که سعودی ها تلاش می کنند اطمینان حاصل کنند این سرمایه ها هرگز وارد ایران نخواهد شد. هنری اسمیت، مدیر مرکز«تحلیل ریسک جهانی» در دبی می گوید:«آنچه مردم را نگران کرده است، برخی رجزخوانی های عربستان درمورد قطع روابط تجاری با ایران و همچنین مکانیزم های رسمی و غیررسمی و موانعی است که این کشور به منظور تحت فشار قرار دادن کسب وکارها برای ورود به ایران به کار خواهد برد.»

روابط تجاری
دبی شهری است که همواره روابط نزدیکی با ایران داشته است، اما این روزها جوازهای تجاری برای ایرانی تبارها به سادگی تمدید نمی شود. همچنین اعطای اقامت به ایرانیان ساکن دبی دشوار شده است و به گفته صاحبان کسب وکارهای ایرانی، حساب های بانکی آنها به شدت مورد موشکافی قرار می گیرد. عربستان سعودی همچنین از نفت به عنوان سلاحی علیه ایران استفاده می کند. ماه گذشته در آستانه نشست دوحه که برنامه فریز نفتی در دستور کار آن قرار داشت، محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان، طی دو مصاحبه با خبرگزاری بلومبرگ گفت عربستان تنها درصورتی این برنامه را اجرا می کند که ایران هم به آن بپیوندد. این مساله موجب شد برنامه فریز نفتی ناکام بماند، زیرا ایران که تلاش می کند بازارهای از دست رفته خود را پس بگیرد، نپذیرفت تولید نفت را محدود کند.

همچنین عربستان سعودی در ماه گذشته عبور هواپیمایی ماهان ایر را از حریم هوایی خود ممنوع کرد. از ماه فوریه بیمه کنندگان شرکت های کشتیرانی و کارگزاران بازارهای سهام به مشتریان خود اعلام کرده اند کشتی هایی که نفت ایران را حمل می کنند اجازه ورود به آب های عربستان و بحرین را ندارند. پشت پرده این اقدامات عربستان روابط سردتر با ایالات متحده است. روابط عربستان و آمریکا تا حدی به دلیل توافق هسته ای با ایران سردتر شده است. باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، در مصاحبه با نشریه آتلانتیک مگزین گفت: عربستان باید در منطقه با ایران «مشارکت» کند. وی روابط آمریکا با عربستان را «پیچیده» توصیف کرد. بحرین دیگر عضو شورای همکاری خلیج فارس است که در قطع روابط دیپلماتیک با ایران از عربستان تبعیت کرده است. کویت در ماه ژانویه سفیر خود را از تهران فراخواند و امارات متحده عربی روابط دیپلماتیک خود را به سطح کاردار تنزل داده است. قطع روابط با ایران برای امارات متحده عربی بیش از عربستان خطرناک است؛ ایران در سال 2015 بعد از هند و چین سومین شریک تجاری این کشور بود.