دور جدید مذاکرات نفتی ایران کلید خورد
روزنامه اعتماد در گزارشی به از سر گیری صادرات نفت ایران به آفریقای جنوبی پرداخته است.
آفریقای جنوبی، هند یا سوئد؛ فرقی نمی کند دیگر. ایران درحال بازیابی توانش برای فروش نفت و رسیدن به سطح تولید پیش از تحریم ها است. حتی اگر وزرای انرژی کشورهای عرب به ایران بیایند، روسیه، با همه منافع مشترکش برای مجاب کردن ایران تلاش کند یا عربستان رسیدن به توافق فریز نفتی را برهم زند، باز هم فرقی نمی کند. ایران راه خودش را می رود و می خواهد حقش را از بازار نفت پس بگیرد.
حالا همه مشتریان پیشین ایران در تلاش برای از سرگیری روابط تجاری با این کشور هستند. آفریقای جنوبی هم یکی از همین کشورها است. رییس جمهوری این کشور با سفر به تهران، دور جدید مذاکرات فروش نفت خام را با ایران کلید زده است. این کشور یکی از خریداران سنتی نفت ایران است؛ پیش از تحریم ها، روزانه صد هزار بشکه نفت از ایران می خریده و حالا در پی خرید نفت در همان سطح سابق است. همین میزان خرید نفت هم آفریقای جنوبی را به بزرگ ترین خریدار نفت ایران در قاره سیاه تبدیل کرده است. از این رو است که این کشور یکی از خریداران مهم نفت ایران است؛ کشوری که در نزدیکی خود لیبی، نیجریه و سودان را دارد اما یکی از مشتریان مهم نفت ایران است.
دیدار بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران و تینا جومت پترسون، وزیر انرژی آفریقای جنوبی مقدمه ای شد تا امروز روسای جمهوری دو کشور راحت تر کار توافق صادرات نفت ایران به این کشور را تمام کنند. پایانه های نفتی آفریقای جنوبی متعلق به شرکت نفت و گاز انگلیسی «شل» است و قرار شده ایران بخشی از نفت این پالایشگاه ها را در آفریقای جنوبی تامین کند.
ایران منعی برای فروش به امریکا ندارد
نکته آنجاست که یکی از بخش های بالادستی «شل» دفتر مرکزی اش در هیوستون امریکا است. از سوی دیگر بخش عمده پالایشگاه های نفت آفریقای جنوبی در اختیار «شورون» امریکایی است؛ هرچند که توتال و «بریتیش پترولیوم» هم مسوولیت بخش مهمی از این پالایشگاه ها را برعهده دارند. با این حال این نگرانی وجود دارد که چون شرکت های امریکایی نقش مهمی در پالایش فرآورده های نفتی آفریقای جنوبی دارند، تکلیف ایران با آنها چیست. رکن الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران، پیش تر به این نگرانی پاسخ داده است. او درباره احتمال انتقال نفت ایران به پالایشگاه نفت شورون امریکا در آفریقای جنوبی در دوران پساتحریم، تاکید کرده بود که براساس سیاست های دولت جمهوری اسلامی ایران، هیچ منعی برای فروش نفت به پالایشگاه های امریکایی وجود ندارد. در همین حال، تمبیسیله ماژولا، معاون وزیر انرژی آفریقای جنوبی هم درباره برنامه آفریقای جنوبی برای افزایش خرید نفت از ایران در دوران پساتحریم، گفته که بخش عمده پالایشگاه های نفت آفریقای جنوبی از سوی شرکت های نفتی خارجی از جمله شل، بی پی، توتال و شورون امریکا اداره می شود، بنابراین آنها خریدار نفت مورد نیاز پالایشگاه ها هستند، برهمین اساس ما می توانیم با آنها صحبت کنیم که با لغو تحریم ها دوباره تجارت نفتی را با تهران از سرگیرند. در چنین شرایطی سیدمحسن قمصری، مدیر امور بین الملل شرکت نفت با اشاره به آغاز مذاکرات شرکت ملی نفت ایران و «شل» برای فروش نفت خام، توضیح می دهد: با وجود آغاز گفت وگوها تاکنون توافق نهایی حاصل نشده و قرارداد رسمی برای فروش نفت با شرکت شل امضا نکرده ایم.
افت محسوس تجارت ایران و مهمان
آمار گمرک کل ایران نشان می دهد که در ١٠ سال گذشته تجارت ایران با این کشور آفریقایی که حالا در تهران مهمان ایران است، افتی محسوس داشته است. بر این اساس ارزش صادرات ایران به آفریقای جنوبی از ١٧ میلیون دلار در سال ١٣٨٥ با روندی صعودی به ٧٧ میلیون و ٥٠٠ هزار دلار در سال ١٣٩١ رسیده است؛ پس از آن اما با افتی قابل توجه، به ٢٢ میلیون و ٦٢٦ هزار دلار در سال ١٣٩٤ کاهش پیدا کرده است. بررسی آمارهای رسمی گمرک ایران نشان می دهد ارزش واردات ایران از آفریقای جنوبی هم مانند صادرات ایران از این کشور در یک دهه فراز و نشیب هایی داشته است. واردات ایران از این کشور در مجموع در یک دهه اخیر افتی قابل توجه داشته است. ارزش واردات ایران از آفریقای جنوبی که در سال ١٣٨٥، ١٢٤ میلیون و ٣٠٠ هزار دلار بوده، با کاهشی شدید در سال گذشته به ٣٢ میلیون و ٥٠٠ هزار دلار رسیده است.
سوئد دوستدار گسترش همکاری
در این میان آفریقای جنوبی تنها کشوری نبود که دیروز علاقه اش برای همکاری انرژی با ایران را اعلام کرد. روز شنبه وزیر نفت ایران در دیدار با ابراهیم بایلان، وزیر انرژی سوئد به همکاری دو کشور در بخش های مختلف انرژی اشاره کرد و گفت: این همکاری در بخش نفت در گذشته محدود بوده است. دو کشور بیشتر در حوزه های فناوری با یکدیگر ارتباط داشته اند؛ شرکت های سوئدی «آس.آ» و «ای. بی. بی» هم اکنون در بخش برق در ایران فعال هستند. نامدار زنگنه آذرماه پارسال در دیداری با میکاییل دامبرگ، وزیر امور شرکت ها و نوآوری سوئد با بیان اینکه ظرفیت همکاری دو کشور در بخش انرژی پیش از این هم وجود داشته و قابل گسترش است، گفته بود: در زمینه ماشین های مورد نیاز صنعت نفت پیش از این همکاری هایی با شرکت های سوئدی وجود داشته و در دوران پساتحریم این شرکت ها می توانند با مشارکت شرکت های ایرانی اقدام به ساخت این ماشین آلات کنند. او بهینه سازی مصرف انرژی، پتروشیمی و ساخت ماشین آلات و تجهیزات را مهم ترین زمینه های همکاری میان ایران و سوئد بیان کرده بود.
هند مشتری پر و پا قرص نفت ایران
آفریقای جنوبی و سوئد دیروز تنها مذاکره کننده های نفتی ایران نبودند؛ ریلایـس اینداســـتری،بزرگ تـرین پالایشگاه نفت هند در حال مذاکره با ایران برای خریدهای بیشتر و حتی انعقاد قرارداد بلندمدت خرید نفت از ایران است. رویترز خبر داده که ریلایس اینداستری در تلاش است تا نفت بیشتری از ایران بخرد؛ چراکه این شرکت در نظر دارد تا از مسیر کوتاه تر کشتیرانی با ایران سود ببرد. «وی اسریکانث»، مدیر ارشد مشترک مالی این شرکت گفت این شرکت در سه ماهه گذشته محموله کوچکی از ایران خریداری کرد و در حال حاضر در حال مذاکره برای خریدهای بیشتر از ایران است؛ این موضوع نشان می دهد که ممکن است این شرکت وارد انعقاد قراردادهای بلندمدت با ایران شود. «وی» در کنفرانسی خبری گفت: «ما پیش از تحریم ها با ایران همکاری داشتیم و آنها گریدهایی از نفت خام را دارند که برای ما جذاب است. » به گفته منابع آگاه، هند در نظر دارد تا حداقل ٤٠٠ هزار بشکه نفت در روز از ایران از ابتدای آوریل خریداری کند. این کشور پیش از اعمال تحریم های اقتصادی، دومین مشتری نفت ایران بود. این میان چین بزرگ ترین خریدار آسیایی نفت ایران بود و پس از آن هند، کره جنوبی و ژاپن قرار داشتند.
نظر شما :