مسئولیت آتش بس سوریه با روسیه است

نویسنده: لورا روزن 

دیپلماسی ایرانی: باراک اوباما در سخنان خود در مورد توافق آتش بس در سوریه با روسیه، علی رغم اعتراف به احتمال ناقص و شکننده بودن این آتش بس، اعلام کرد که گزینه های پیش روی آمریکا برای کاهش شدت تنش ها و کمک به مردم اندک بوده است.

اوباما پس از جلسه با کابینه شورای ملی در وازرت خارجه گفت: « اگر ما سهم خود را در پایان دادن به این تعارض وحشتناک با استفاده از دیپلماسی ایفا نکنیم، تاریخ در مورد ما به قضاوت خواهد پرداخت.»

بر خلاف سخنان پوتین در بیست و دوم فوریه که این آتش بس را نقطه عطفی در بحران سوریه خواند، کاخ سفید به دیده تردید به عملیاتی شدن آن می نگرد و عمده مسئولیت پایبندی بدان را به عهده روسیه می داند. موضع گیری کاخ سفید نشان می دهد که دولت آمریکا انتظار بیشتری از توافق آتش بس داشته است. تصور کاخ سفید این است که روسیه قصد داشته پس از مداخله نظامی در سوریه و تقویت اهرم فشار سیاسی خود برای حفظ بشار اسد، مسیر برقراری ثبات در سوریه را آغاز کند.

به گفته اوباما، اگر این آتش بس عملیاتی شود، می تواند خشونت ها را کاهش داده و زندگی بسیاری را نجات دهد. عملیاتی شدن آتش بس می تواند می تواند منتج به مذاکرات برای دست یابی به راه حل سیاسی و پایان دادن به این جنگ داخلی شود.

هیچ آلترناتیو دیگری برای انتقال قدرت وجود ندارد. این تنها راه برای پایان دادن به جنگ و متحد کردن مردم سوریه علیه تروریست ها است. به گفته رئیس جمهور آمریکا: « در این زمینه همچنان میان روسیه و آمریکا و ایران و آمریکا اختلاف نظر وجود دارد. سوالی که مطرح است این است که آیا آتش بس می تواند به همه طرف ها این فرصت را بدهد که به ارزیابی ضرورت ها برای پایان دادن به جنگ بپردازند؟»

سخنان اوباما یک هفته پس از ابراز تردیدهای جدی دولت آمریکا و بویژه پنتاگون در مورد همکاری با روسیه در مورد جزئیات برقراری آتش بس ایراد شده است. این در حالیست که وزیر دفاع روسیه مدعی شده است که نقشه سوریه را به انضمام همه جزئیات مربوط به موقعیت نیروهای معارض به وابسته دفاعی آمریکا در مسکو تحویل داده و پاسخی دریافت نکرده است.

مقامات آمریکایی اعلام کرده اند که عملکرد روسیه و رژیم بشار اسد را در مورد توقف حملات به نیروهای معارض با شک و تردید دنبال می کنند. این نیروهای معارض در شمال غربی سوریه و در نزدیکی نیروهای جبهه النصره و داعش فعال هستند. جبهه النصره و داعش از شمول آتش بس خارج شده اند. با توجه به دعاوی روسیه مبنی بر تعلل آمریکا در برقراری خط تلفن ویژه برای رصد وضعیت آتش بس سوریه، مقامات آمریکایی اعلام کرده اند که ارتباط بیشتر میان پایتخت های طرف های درگیر برای حفظ آتش بس، در چند روز اول ضروری است. آمریکا باور دارد که روسیه گرفتار آمدن در سوریه و صرفنظر کردن از مسیر دیپلماسی برای بیرون آمدن از این بحران را به نفع خود نمی بیند.

یکی از مقامات دولتی آمریکا که خواسته نامش فاش نشود گفته است: « همیشه گفته ایم که روسیه را با اعمالش و نه گفته های آن قضاوت می کنیم. آمریکا به خوبی اقدامات روسیه را در سوریه زیر نظر دارد. ما هنوز در مورد موارد زیادی با روسیه در سوریه اختلاف نظر داریم. اما همانطور که بارها اعلام کرده ایم، به نفع روسیه نیست که در گرداب سوریه فرو رود. هیچ یک از اقدامات نظامی آن ها در سوریه نتوانسته به برقراری ثبات در سوریه پس از پنج سال جنگ و کشته شده هزاران نفر کمک کند. میلیاردها دلار هزینه روسیه برای حفظ اسد در قدرت نیز نتوانسته امنیت مردم روسیه را بیشتر کرده و وضعیت اقتصادی این کشور را بهتر کند.»

در این میان، پنتاگون تلاش های آشکار روسیه برای استفاده از آتش بس به عنوان ابزاری برای افزایش همکاری های نظامی با آمریکا در سوریه را رد کرده است.

به گفته یکی از مقامات وزارت خارجه آمریکا که خواسته نامش فاش نشود وزارت دفاع سیاست خود مبنی بر حداقل ارتباط با نیروهای روسی در سوریه را حفظ کرده است. آتش بس مسیری برای افزایش همکاری های نظامی نیست.

کاخ سفید در مورد مشکلات احتمالی بر سر راه آتش بس هشدار داده است.

به گفته جاش ارنست: « مشکلاتی بر سر راه وجود خواهد داشت. ممکن است نشانه های اولیه ای وجود داشته باشد که نشان بدهد آتش بس آن طور که باید، برقرار نشده است. در روزهای اول با وجود گزارش های متعدد مبنی بر نقض آتش بس، باید  تاکید باید برقراری آن و خنثی کردن تنش ها باشد. در روزهای اول گروه حامیان سوریه و نیروهای مسئول برقراری آتش بس و افراد با نفوذ طرف های درگیر باید در ارتباط مستقیم با یکدیگر باشند و به تبادل اطلاعات لازم برای جلوگیری از نقض آتش بس بپردازند.  »

دی میستورا نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه نیز در سوریه حضور خواهد داشت و به عنوان دبیرخانه اجرائی آتش بس نقش انتقال اطلاعات میان مقامات مربوطه را اجرا خواهد کرد.

منبع: المانیتور / ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی / 25

انتشار اولیه: شنبه 8 اسفند 1394 / انتشار مجدد: چهارشنبه 19 اسفند 1394