کنگره دیگر نمی تواند توافق هسته ای را لغو کند

نویسنده: جیم لوب

دیپلماسی ایرانی: خبر انتشار نامه 150 نماینده دموکرات که روز پنجشنبه منتشر شد نشان می دهد که به احتمال زیاد توافق هسته ای میان ایران و گروه 5+1 از شر چالشی به نام کنگره خلاص شده است. این نامه که توسط تلاش های نماینده ژان شاکوفسکی (دموکرات از ایلینوی) نماینده لوید داگت (دموکرات از تگزاس) و نماینده دیوید پرایس (دموکرات از کارولاینای شمالی) به دست آمده از حمایت محکمی از تلاش های اوباما برای به نتیجه رسیدن توافق به عمل می آورد.

این اقدام در طول چند هفته پیش به آرامی در جریان بود و تنها زمانی که 150 نماینده آن را امضا کردند، خبری شد. حمایت این تعداد نماینده که بیش تر از میزان لازم برای شکستن مخالفت با وتوی اوباما است نشانه این است که در صورتی که اوباما لایحه مخالفت کنگره با توافق را وتو کند، کنگره آرای مورد نیاز برای شکست وتوی رئیس جمهور را در اختیار نخواهد داشت. (همان گونه که می دانید برای شکستن وتوی رئیس جمهور به آرای دو سوم اعضای هر کدام از دو مجلس کنگره نیاز است.)

گرگ سارجنت در روزنامه واشینگتن پست درباره تاثیرات این نامه بر توافق می نویسد: «هدف از نوشتن این نامه فقط نشان دادن این پیام که وتو همچنان ادامه دارد، نیست. این نامه همچنین دارای این پیام است که حمایت بیشتر کنگره از مذاکرات نشان دهنده ادامه گفتگوهای هسته ای است.» این نامه همچنین به مذاکره کنندگان ایرانی اطمینان می دهد که توافق نهایی که توسط ایالات متحده امضا شود، نمی تواند از سوی کنگره لغو شود.

این نامه توجه کمتری در رسانه ها در مقایسه با تصویب لایحه نظارت کنگره بر توافق در سنا یا لایحه موسوم به کورکر-کاردین، بدون هیچ گونه اصلاحیه ای، به دست آورد. اگر این لایحه توسط مجلس نمایندگان هم تصویب شود و اوباما آن را امضا کند، تبدیل به قانون می شود. براساس این لایحه، کنگره اجازه بررسی توافق نهایی را به دست می آورد و 30 روز برای بررسی آن وقت خواهد داشت.

رای نهایی به این لایحه 1-98 بود و همان گونه که پیش بینی می شد تنها مخالف آن سناتور تام کاتن (جمهوری خواه از آرکانزاس) بود، کسی که به سرعت خودش را به عنوان مزاحم سیاست خارجی از سوی جمهوری خواهان معرفی کرده است. سناتور باربارا باکسر (دموکرات از کالیفرنیا) یکی از متحدین نزدیک دولت در زمینه ایران، در این رای گیری شرکت نکرد.  

این رای گیری شکستی بزرگ برای کاتن و استادش بیل کریستول، سردبیر نشریه ویکلی استاندارد و رئیس کمیته اضطراری برای اسرائیل، است. کریستول این لایحه را به عنوان یک «تله» توصیف کرد که نمی تواند موجب این شود که کنگره بتواند توافق را حداقل تا ژانویه 2017 که اوباما در کاخ سفید است، نابود سازد.

مکس بوت هم روز چهارشنبه در یادداشتی که نوشته بود این گونه استدلال کرد که حتی یک رئیس جمهور جمهوری خواه پس از آن که این توافق تا زمان رفتن اوباما دوام بیاورد، هم نمی تواند این ساز و کار را لغو کند. در شکافی بی سابقه میان نئو محافظه کاران تندرو، شورای سردبیری وال استریت ژورنال هم از توافق جامع به عنوان بهترین گزینه موجود، حمایت کرده است.

همان گونه که اشاره کردیم نامه شاکوفسکی نشان می دهد که اگر توافق به دست بیاید، کار برای کنگره به منظور لغو آن بسیار دشوار خواهد بود. براساس نظر جمال عبدی، رئیس بخش سیاسی شورای ملی ایرانی آمریکایی «اگر رئیس جمهور تصمیم بگیرد که در این تابستان برای حفاظت از توافق از وتوی خودش استفاده کند، رای قانون گذاران مورد نیاز برای شکستن وتوی وی وجود ندارد.»

وی در این رابطه می گوید: «حفاظت از توافق با استفاده از حق وتو گزینه ایده آلی نیست، چون موجب افزایش مقاومت کنگره و تلاش بیشتر برای تخریب توافق می شود، اما اگر نیاز باشد تا برای جلوگیری از نابودی توافق این اقدام صورت بگیرد، رئیس جمهور از حق وتوی خودش استفاده می کند و بسیاری از قانون گذاران هم از این اقدام حمایت می کنند.»

جی استریت، به همراه شورای ملی ایرانی آمریکایی (نایاک) نقش مهمی در به دست آوردن حمایت این تعداد از نمایندگان، ایفا کردند. این نامه پیامی قاطعانه به مخالفان دیپلماسی است که به صورت خطرناکی به دنبال نابودی توافق هستند و به دنبال این هستند تا ایالات متحده و متحدینش در منطقه را به سوی جنگی جدید رهنمون سازند.

منبع: لوب لاگ/ مترجم: حسین هوشمند