بر خلاف جنجال‌های نتانیاهو، بعید است توافق امضا شود

دیپلماسی ایرانی: گزارش سری از مرکز مطالعات سیاسی در وزارت امور خارجه اسرائیل حاکی از آن است که بر خلاف اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی توافق هسته ای میان ایران و شش کشور جهانی تا قبل از ماه مارس به دست نمی آید.

به گزارش روزنامه لبنانی الاخبار، روزنامه هاآرتص که این گزارش را منتشر کرده برای اثبات ادعای خود به اظهارات اخیر رهبری جمهوری اسلامی ایران اشاره می کند و می نویسد این اظهارات نشان می دهد که فرصت برای رسیدن به توافق نهایی کاهش یافته است.

مقام معظم رهبری آیت الله خامنه ای در هشتم ماه جاری میلادی به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی در جمع فرماندهان نیروی هوایی گفتند که از توافق خوب استقبال می کند به شرطی که در آن منافع ملت به طور کامل لحاظ شده باشد. ایشان همچنین بر لزوم رسیدن به توافق یک مرحله ای تاکید کردند و گفتند که توافق دو مرحله ای را به هیچ وجه نمی پسندند. ایشان گفتند که توافق جامع باید یک مرحله ای و شامل همه جزئیات و کلیات باشد.

برخی از تحلیلگران بر این اعتقادند اظهارات مقام معظم رهبری به این معنا است که ایشان ترجیح می دهند توافق به جای ماه مارس تا ماه آوریل ادامه داشته باشد تا یک توافق جامع و نهایی به دست آید.

این روزنامه اسرائیلی ادعا کرد که بر خلاف اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر در هفته های اخیر که گفته بود ایران و 1+5 در شرف امضای توافق نهایی تا پایان ماه مارس هستند، ارزیابی های وزارت امور خارجه چیز دیگری را نشان می دهد.

گزارش سری مرکز مطالعات سیاسی وزارت امور خارجه اسرائیل می گوید که مواضع آیت الله خامنه ای، به نظر ما، باعث ایجاد سختی هایی نزد دو طرف برای رسیدن به توافق نهایی شده است. در این گزارش همچنین آمده که مواضع رهبری ایران مطابق با اصول سرسختانه و غیر قابل بازگشت او است. این گزارش در ادامه می افزاید: مواضع رهبری ایران تا اندازه بسیاری جلوی مانورهای حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران را می گیرد و در ارزیابی ما، در برابر کشورهای بزرگ، مانورهای او آن قدر کاهش می یابد که توانایی امضای توافق نامه نهایی را نخواهد داشت.

در این گزارش همچنین آمده که این نخستین بار است که رهبری ایران توافقی که میان وزرای امور خارجه ایران و کشورهای بزرگ طرف مذاکره با ایران در وین در روزهای پایانی نوامبر گذشته به دست آمد را رد می کند. رهبری ایران همچنین این بار از اصطلاح "نرمش قهرمانانه" نیز استفاده نکرد.  

با این حال روزنامه صهیونیستی هاآرتص بر این اعتقاد است که زمان انتشار این گزارش به گونه ای است که بر صحنه انتخاباتی اسرائیل تاثیر مستقیم می گذارد، به ویژه که همه طرف های اسرائیلی در حال تبلیغات انتخاباتی هستند. این گزارش همچنین اصرار نتانیاهو برای سخنرانی در کنگره امریکا را به چالش می کشد و می نویسد که باعث بروز تنش میان تلاویو با کاخ سفید بدون وجود توجیهی روشن می شود. در حالی که ارزیابی ها نشان می دهد که رسیدن به توافق نهایی بر سر پرونده هسته ای ایران بعید است. این گزارش همچنین تاکید دارد که نتانیاهو بعد از ایراد سخنرانی در کنگره دیگر هیچ نقشی برای عدم رسیدن به توافق نهایی نخواهد داشت.

این گزارش همچنین اشاره می کند که نشانه ها حاکی از آن است که شکاف بزرگی میان دو طرف برای رسیدن به توافق نهایی وجود دارد و این مساله دیگر جایی برای نگرانی اسرائیل نمی گذارد. به ویژه که به ادعای این گزارش نتانیاهو برای رسیدن به توافق اولیه به اندازه کافی کوتاه آمد، بنابر این نگرانی اسرائیل تنها باعث تندتر شدن مواضع ایران و وادار کردن واشنگتن به عقب نشینی مواضعش و دادن امتیاز بیشتر می شود.

در همین رابطه، عاموس یادلین، رئیس سابق سازمان امنیت نظامی اسرائیل و مدیر مرکز مطالعات امنیت ملی این رژیم نتانیاهو را متهم به انحصارطلبی در اتخاذ سیاست های خصمانه علیه برنامه هسته ای ایران و ایجاد بحران در روابط تلاویو با واشنگتن کرد. وی همچنین گفت: «ایرانی ها از دو سال پیش تبدیل به یک کشور هسته ای شدند و اکنون این فقط ایران است که تصمیم می گیرد به سمت ساخت بمب اتمی برود یا خیر. نتانیاهو نمی تواند مانع از پیشرفت برنامه هسته ای ایران شود. و رفتارهای نتانیاهو تنها باعث می شود که میان ما با ایالات متحده، بزرگترین کشور در دنیا، که آن نیز نمی خواهد ایران سلاح هسته ای تولید کند، فاصله بیفتد.»

یوسی میلمن نیز در روزنامه معاریو در توجیه نگرانی های نتانیاهو به رد و بدل شدن نامه ها میان رهبر ایران با رئیس جمهوری امریکا اشاره می کند و می نویسد: «این تبادل نامه ها باعث افزایش نگرانی نتانیاهو شده است. همچنین به اکثریت جمهوریخواهان کنگره این جازه را می دهد که علیه اوباما بیشتر فعالیت کنند و این اعتقاد به وجود آید که کاخ سفید برای رسیدن به توافق با ایران اصرار دارد.»

میلیمن در توجیه اظهارات خود همچنین می نویسد: «در صورتی که توافقی میان واشنگتن و تهران بر سر برنامه هسته ای اش به دست آید این اتفاق تاریخی خواهد بود، اما باید همچنان تاکید کنیم که رسیدن به چنین توافقی بسیار دور از انتظار است. از سوی دیگر رسیدن به توافق در موضوع هسته ای می تواند گام اول برای رسیدن به توافق در مسائل دیگر باشد و به بهبودی روابط دو کشور بینجامد که چنین چیزی هم بسیار بعید است.»

به اعتقاد وی «تاخیر رهبر ایران در دادن پاسخ به نامه سابق اوباما نشان می دهد که او به هیچ وجه صبرش لبریز نشده است و بسیار به آهستگی قدم بر می دارد.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11