سفیر روسیه: 6 نیروگاه جدید در ایران می سازیم
کیهان - مصاحبه با سفرا و دیپلمات ها کار سختی است چرا که پاسخ ها معمولا محتاطانه و کلی هستند. گفت وگو با «لوان جاگاریان» سفیر روسیه در ایران نیز از این قاعده مستثنی نبود. اما نکته ای که مصاحبه با وی را برای ما جذاب کرد تسلط فوق العاده جناب سفیر به زبان فارسی بود البته خود جاگاریان نیز گفت که وی حتی با برخی از سفرای کشورهای غربی در ایران نیز به جای انگلیسی ترجیح می دهد که از زبان شیرین فارسی استفاده کند.
ما با وی در مورد موضوعات مختلفی از قبیل مذاکرات هسته ای، بحران اوکراین، ائتلاف ضدداعش و روابط دو جانبه، گفت وگو کردیم. البته بخشی از مصاحبه نیز به مسئله قرارداد دو کشور در زمینه تحویل موشک های 300-s اختصاص داشت که به احترام و خواست خود ایشان این بخش از گفت وگو منتشر نمی شود. سفیر روسیه در این مصاحبه با اشاره به طولانی شدن ساخت نیروگاه بوشهر و مشکلاتی که طرف روسی در سال های دهه 90 با آن درگیر بود تاکید کرد در ساخت نیروگاه های جدید که به تازگی قرارداد آنها بین دو کشور امضا شده هرگز تراژدی نیروگاه بوشهر تکرار نخواهد شد.
* آقای سفیر چنان که مستحضر هستید مذاکرات هسته ای بین ایران و گروه 1+ 5برای 7 ماه دیگر تمدید شد به نظر شما علت اصلی عدم حصول توافق نهایی در ضرب الاجل تعیین شده چه بود؟
من قبل از هر چیز تشکر می کنم از این فرصتی که فراهم شد این برای ما خیلی مهم است که با رسانه های ایران ارتباط داشته باشیم و مواضع رسمی دولت روسیه را به صورت مستقیم برای رسانه های خبری ایران مطرح کنیم. اما در پاسخ به این سوال که چرا مذاکرات تمدید شد؛ باید بگویم که روند مذاکرات هسته ای خیلی پیچیده شده است اگر شما به خاطر داشته باشید زمانی که سال گذشته 24 نوامبر ایران و 1+5 به یک توافق موقت رسیدند ما کوچکترین شک و تردیدی نداشتیم که مذاکرات پس از این و در آینده پیچیده تر خواهد شد ما هنوز هم می بینیم که اختلافات پابرجاست ولی طرفین لازم است که در فرصت باقیمانده به جست وجوی راه حل ها پرداخته و به توافق برسند. امیدوارم که ظرف هفت ماه آینده شاید هم زودتر طرفین بتوانند به یک توافق همه جانبه برسند.
*آقای سفیرعلت طولانی شدن مذاکرات را در چه می بینید؟
- منظورم این است موارد اختلافی خیلی جدی و پیچیده هستند.
* موارد اختلافی بین دوطرف را که مانع حصول توافق هستند می توانید بگویید؟
- ببینید من نمی توانم وارد جزئیات شوم بعضی اوقات مسائل فنی نیز در این میان وجود دارند شما می دانید هم ایران خط قرمز دارد و هم آمریکا خط قرمز دارد آنچه مربوط به طرف روسی می شود ما خیلی تلاش کردیم، می کنیم و خواهیم کرد که طرفین اختلافات خود را کمتر کنند و حتی شما دیدید که آقای روحانی رئیس جمهور محترم ایران در مکالمه تلفنی خود با آقای پوتین رئیس جمهور روسیه پس از تمدید مذاکرات نقش هیئت روسی در مذاکرات را بسیار عالی و مثبت ارزیابی کردند.
* افکار عمومی ملت ایران زیاده خواهی های آمریکا را علت طولانی شدن مذاکرات می دانند مردم ما می گویند آنها حاضر به پذیرش حقوق حقه ملت ایران نیستند نظر شما در این مورد چیست؟
- ببینید موضع رسمی دولت روسیه این است که ایران حق غنی سازی اورانیوم را با رعایت مقرارت بین المللی دارد. یعنی تعهداتی که وجود دارد باید رعایت شود ولی آن چه که مربوط به این مشکلات موجود می شود باید بگویم این مشکلات باید حل و فصل شود من خودم خیلی خوش بین هستم ولی یک بار دیگر باید بگویم که نمی توانم وارد جزئیات شوم.
* آقای سفیر نزدیک به 12 سال است که مذاکرات هسته ای آغاز شده است در این مدت آژانس بین المللی انرژی اتمی بیشترین بازرسی ها را از تمامی تاسیاست هسته ای ایران انجام داده و حتی ایران فراتر از تعهدات خود و مراکزی را که می توانست اجازه بازرسی از آنها را به آژانس ندهد این اجازه را صادر کرده ولی تا کنون هیچ گونه سندی دال بر انحراف برنامه هسته ای ایران به سمت اهداف نظامی ارائه نشده است به نظر شما علت اینکه پرونده هسته ای ایران مختومه نمی شود چیست ؟
- ببینید ظرف 12 سال که این مذاکرات وجود داشته شاید یکی از دلایل، عدم اعتماد غربی ها و آژانس به ایران است ولی آن چه که مربوط به روسیه شود خود من چندین بار در مصاحبه های خود اعلام کردم حتی همین امسال بنده در مصاحبه با روزنامه کامرسانت روسیه گفتم که دلیل و اساسی وجود ندارد که ما به ایران اعتماد نداشته باشیم من خودم خیلی خوش بین هستم.
* جناب سفیر ما تجربه مصاحبه با سفرا و دیپلمات ها را داریم ما پیش بینی هم می کردیم که جواب ها صریح نباشد من چند سؤال را به صورت صریح از شما می پرسم.
- باز هم هسته ای می خواهید بپرسید یعنی موضوع دیگر وجود ندارد؟
* چون موضوع هسته ای خیلی داغ است و مذاکرات جامع همین سوم آذر تمدید شده بعد از سولات هسته ای ما به بحران اوکراین و روابط دو جانبه نیز خواهیم پرداخت؛ آقای سفیر در حالی که 17 هزار بمب هسته ای در دنیا وجود دارد و خود آمریکا هزاران بمب و کلاهک هسته ای در اختیار دارد به نظر شما احتمال دسترسی ایران به یک بمب هسته ای غیرمنطقی به نظر نمی رسد؟ اینکه گفتید غرب به ایران اعتماد ندارد منطقی است؟
- ببینید من نمی توانم به جای آمریکا پاسخگو باشم چون من سفیر روسیه هستم. ولی یک بار دیگر تکرار می کنم ما اساسی را نمی بینیم وقتی که ایران اعلام می کند نمی خواهد بمب هسته ای داشته باشد اعتماد نکنیم. ایران عضو ان پی تی است و امیدوارم مثل گذشته در آینده نیز تعهدات خود را رعایت کند. فکر می کنم در این هفت ماهی که باقی مانده نگرانی هایی که هم ایران و هم کشورهای غربی دارند برطرف خواهد شد.
* ممنون از پاسخ دیپلماتیکی که دادید.ما که از سؤالات هسته ای خود ناامید شدیم آمریکایی ها در دشمنی با ایران و روسیه در مورد روسیه می توانم بگویم از وقتی که بحران اوکراین شروع شد؛ دشمنی آمریکا با روسیه را علنی تر شد جناب آقای پوتین چند روز پیش گفتند که اختلاف ما با آمریکا بر سر اوکراین نیست اگر این مسئله نیز حل شود آمریکایی ها چیز دیگری را پیدا خواهند کرد. آقای لاوروف نیز گفتند که آمریکا به دنبال براندازی در روسیه است سؤال من این است که با این اوصاف و با توجه به اظهارات آقای پوتین و لاوروف آیا آمریکا کشور قابل اعتمادی است یا خیر؟
- نه خیر دشمنی آمریکا با روسیه پیش از بحران اوکراین نیز وجود داشت. آمریکا برای روسیه شریک مهمی است چون یک ابرقدرت است ونفوذ خیلی زیادی دارد ولی متاسفانه سیاست آنها چه در گذشته و چه در حال و به خصوص پس از فاجعه یا بحران اوکراین نشان داد که تا اندازه زیادی قابل اعتماد نیستند؛ چرا که قبلا اعلام می کردند که ما می خواهیم با روسیه روابط برابر داشته باشیم ولی آنها احساس می کنند که در جنگ سرد پیروز شده اند و الان هر کاری که دلشان بخواهد می توانند انجام دهند. شما می بینید که ناتو نزدیک مرزهای روسیه شده است و علنا اعلام می کنند که آمادگی دارند اوکراین را به ناتو ملحق بکنند. این یک خطر بسیار جدی برای روسیه است.
* البته آقای سفیر آلمان ها با الحاق اوکراین به ناتو مخالفت کرده اند؟
- این خیلی مهم است که آلمان مخالفت کرده ولی ما می بینیم که موضوع تحریم ها که می شود کسی که مخالفت می کند جرات ندارد که مقابل آمریکا علنی چیزی بگوید. کسی که از آمریکا انتقاد می کند مجازات می شود. ما از سیاست برخی کشورهای اروپایی خیلی مایوس شدیم. ما انتظار داشتیم کشورهای اروپایی سیاست مستقلانه تری را در مقابل آمریکا در پیش بگیرند. هدف اصلی آمریکا از سیاست خصمانه نسبت به ایران و روسیه این هست که آنها دوست ندارند کشوری سیاست مستقل خود را داشته باشد.
* پس شما هم معتقد هستید که آمریکا قابل اعتماد نیست؟
- تا اندازه زیادی بله، ببینید ما بعضی اوقات با آمریکا همکاری می کنیم در موضوع هسته ای و افغانستان ما با آمریکا همکاری می کنیم؛ در مبارزه با تروریسم با آمریکا همکاری داریم اما بعضی اوقات می بینیم که قابل اعتماد نیستند. امروز یک چیز می گویند فردا چیز دیگری، چطور می شود اعتماد کرد.
* طی ماه های گذشته خبری از قرارداد تجاری 20 میلیارد دلاری بین ایران و روسیه منتشر شد منتها از جزئیات این قرارداد خبری منتشر نشد فکر می کنم برای اولین بار رویترز این خبر را منتشر کرد؟ این قرارداد به کجا انجامید؟
- این ارقام را از کجا گرفته اید؟
* این خبر را برای اولین بار رویترز منتشر کرد.
- شما به رویترز اعتماد دارید؟
* نه ما اعتماد نداریم ما صحت و سقم این خبر را از شما می پرسیم پس این خبر را تکذیب می کنید؟
- من تکذیب نمی کنم ولی من نمی دانم این ارقام از کجا آمده است، نفت در برابر غذا کاملا برای همه روشن است، ما چیزی را پنهان نکرده ایم، آقای زنگنه سفر کرده اند به روسیه و قراردادی را در پنجم ماه اوت امضا کرده اند. ما فهرستی از کالاها و خدماتی را که می توانیم برای ایران پیشنهاد کنیم تهیه کردیم بعد ما فهرست کالاها و خدماتی را که ایران نیاز داشت از طرف ایرانی گرفتیم و به مسکو منتقل کردیم و قرار شد در مقابل ارائه این خدمات ما از ایران نفت تحویل بگیریم.
* پس این قرارداد در جریان است؟
- بله در جریان است ولی خیلی زود است که ما بگوییم ولی این موضوع به دلیل نوسانات نرخ دلار، نرخ روبل روسیه، نرخ یورو و قیمت نفت خیلی پیچیده است.
* ما نظر شما را در مورد ائتلاف ضدداعش هم می خواستیم بپرسیم. نظر شما در مورد این ائتلاف چیست ؟
- ما بارها اعلام کرده ایم که مخالف تروریسم هستیم ما از مدت ها قبل به غربی ها گفتیم که شما در سوریه مرتکب اشتباه خیلی جدی شدید که بر ضد دولت قانونی آقای بشار اسد وارد جنگ شدید و از گروه های تروریستی مثل داعش حمایت کردید. این گروه های تروریستی وقتی در سوریه جنگ می کردند بچه های خیلی خوبی بودند ولی وقتی نیروهای داعش به عراق آمدند تبدیل به بچه های بد شدند. این گونه که نمی شود.این نشانگر برخورد دوگانه است. ما همیشه از غربی ها در مورد برخورد دوگانه چه در زمینه حقوق بشر و چه در زمینه سایر مسائل انتقاد کرده ایم.ضمنا در مجمع عمومی قطعنامه ای که از جانب کانادا بر ضد ایران مطرح شد و ایران را به موجب این قطعنامه در زمینه حقوق بشر محکوم کردند روسیه به این قطعنامه رای منفی داد و آقای ظریف از آقای لاوروف تشکر کردند. ما تاکنون از مواضع یکدیگر زمانی که امکان پذیر بوده حمایت کرده ایم.
* پس در مورد ائتلاف ضدداعش نظر خاصی ندارید؟
- روسیه طبیعتا طرفدار شکست داعش است، ولی ما عضو ائتلاف ضدداعش نیز نیستیم. ما به کشورهایی که بر ضد تروریسم می جنگند چه عراق و چه به دولت قانونی سوریه کمک می کنیم.
* شما کارآمدی ائتلاف ضد داعش را چگونه ارزیابی می کنید، فکر می کنید در رسیدن به هدف اعلامی خود که همان شکست داعش است موفق می شود؟
- از خود کشورهای غربی نیروهای داوطلب عضو داعش می شوند و بین نیروهای داعش متخصصین مجرب نیز وجود دارد واین خیلی خطرناک است. شما می بینید ارتش عراق نیز قوی نیست. طی چند سالی که آمریکا در عراق حضور داشت نتوانست یک ارتش قوی بوجود آورد. چرا که آنها بعد از سرنگونی رژیم صدام حسین هیچ کاری انجام ندادند.
* آقای سفیر ما گزارش های متعددی داریم که کشورهایی مثل ترکیه، قطر و عربستان از گروه های تروریستی و از جمله داعش در سوریه حمایت مالی، تسلیحاتی و سیاسی کردند حال این کشورها عضو ائتلافی شده اند که قرار است بر ضد داعش جنگ کند به نظر شما این منطقی است که حامیان تروریسم خود ائتلاف ضد تروریسم تشکیل دهند؟
- کشورهای قطر، عربستان و ترکیه مخالف دولت بشار اسد هستند و بر کسی نیز پنهان نیست که این کشورها طرفدار برکناری سریع بشار اسد هستند. ما با این کشورها به طور منظم در حال مذاکره هستیم. سعود الفیصل این اواخر در روسیه بود. ما با ترکیه هم در حال مذاکره هستیم به زودی آقای پوتین به ترکیه سفر خواهد کرد و موضوع سوریه حتما در دستور کار مذاکرات بین دو طرف خواهد بود.ایران نیز به طور مرتب در حال مذاکره با ترکها در زمینه سوریه است. چند روز پیش معاون وزیر خارجه ترکیه در ایران حضور داشت و با آقای امیر عبداللهیان معاون وزیر خارجه ایران در زمینه سوریه مذاکراتی داشت و ان شاءالله این مذاکرات ادامه پیدا می کند.
بین ایران و روسیه که می گویند دولت بشار اسد قانونی است و کشورهایی که می گویند قانونی نیست اختلاف نظر وجود دارد و ما باید برای این اختلافات با یکدیگر مذاکره کنیم این مناقشه و بحران فقط از طریق راه حل مذاکره حل و فصل خواهد شد. در حال حاضر ما در تلاش هستیم تا یک کنفرانسی را در مسکو با شرکت مخالفین سازنده بشار اسد به نام «مسکو یک» برگزار بکنیم، ما با دوستان ایرانی خود در مورد سوریه به طور مرتب در حال رایزنی هستیم.
* آقای سفیر ما تجربه خیلی بدی از همکاری با روسها در ساخت نیروگاه بوشهر داشتیم که در افکار عمومی ملت ایران تاثیر بدی گذاشته است حالا قرارداد ساخت دو نیروگاه جدید هسته ای در سفری که دکتر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به مسکو داشت بین دو کشور به امضا رسیده است افکار عمومی این سئوال را از دولت ایران دارند که آیا سرنوشت ساخت این دو نیروگاه به سرنوشت نیروگاه بوشهر دچار نخواهد شد؟
- نه خیر من رسما اعلام می کنم که این چنین نخواهد شد. ببینید اگر شما به یاد داشته باشید ساخت نیروگاه بوشهر را آلمان غربی شروع کرد. بعد از شروع جنگ ایران و عراق آنها رفتند و ما در این زمان تصمیم گرفتیم با ایران در زمینه ساخت این نیروگاه همکاری کنیم.شروع همکاری ما در اوایل دهه 90 و پس از فروپاشی شوروی بود.برای دولت روسیه که تازه به وجود آمده بود در این زمینه مشکلات خیلی جدی وجود داشت. ولی با وجود این مشکلات ما تصمیم گرفتیم در این پروژه مشارکت کنیم.
مشکل این بود که آلمان ها شروع کردند. ما ساخت نیروگاه بوشهر را ادامه دادیم همگرایی تکنولوژی آلمان با تکنولوژی شوروی کار خیلی مشکلی بود ما انکار نمی کنیم که در این سال ها اشتباهات وجود داشت، اشتباهات زیادی در سال های 90 وجود داشت. اما در مورد این دو نیروگاه ما از صفر شروع می کنیم تا پایان ادامه می دهیم و اراده ما خیلی جدی است. ما نه فقط این دو راکتور را در بوشهر، بلکه ان شاءالله چهار راکتور را نیز در دیگر مناطق ایران خواهیم ساخت که دولت ایران در زمینه مکان ساخت این راکتورها تصمیم خواهد گرفت. من یک بار دیگر تاکید می کنم که روسیه از لحاظ سیاسی و فنی هیچ مشکلی ندارد و ما همه تعهدات خود را انجام خواهیم داد.مردم ایران در این زمینه نگران نباشند.
* آقای سفیر در زمینه بحران اوکراین روسیه مدتی است که از جانب اروپا و آمریکا تحریم شده است، مسکو چه راهکارهایی برای مقابله با فشارها و تحریمها اتخاذ کرده است؟
- در وهله اول خودکفایی درست مثل ایران، ما باید تولید داخلی خودمان را گسترش دهیم. دوم افزایش حجم همکاری ها با آمریکای لاتین و جمهوری اسلامی ایران، من خودم بیشتر ترجیح می دهم که کالاهای مورد نیاز خود را از ایران تامین کنیم. آقای ستاری معاون رئیس جمهور ایران چند روز پیش در روسیه بود و درباره این موضوع با مقامات روسیه مذاکره کردند.من خودم به یزد سفر کرده بودم و با مقامات استان صحبت کردم. صادرات میوه جات و سبزیجات شروع شده درباره این موضوع و امکانات استان های دو کشور باید صحبت بکنیم. وزیر توسعه اقتصاد روسیه به ایران سفر خواهد کرد و با طیب نیا وزیر اقتصاد و نعمت زاده وزیر صنعت و معدن ایران مذاکره خواهد کرد. چند ماه پیش کمیسیون مشترک بین دو کشور جلسه داشت، در این جلسه دبیر شورای امنیت ملی و رئیس دومای روسیه حضور داشتند. ما خواهان افزایش مبادلات اقتصادی بین دو کشور هستیم و این خیلی مهم است.
* به نظر شما وقت آن نرسیده که کشورهای بزرگ منطقه مثل ایران، روسیه و چین یک اتحاد استراتژیک در مقابل یکجانبه گرایی و زیاده خواهی های آمریکا ایجاد بکنند؟
- ما سازمان همکاری شانگهای را در این زمینه داریم .ما در این سازمان تنها در بعد اقتصادی همکاری نمی کنیم بلکه در بعد سیاسی نیز در این سازمان همکاری ها وجود دارد. به زودی در «آستانه» جلسه نوبتی نخست وزیران کشورهای شانگهای برگزار خواهد شد. در چارچوب «بریکس» شامل برزیل، هند، روسیه، چین و آفریقای جنوبی نیز همکاری می کنیم که همه این کشورها مخالف سیاست تحریم و فشار هستند.
با وجود اینکه از این تحریم های یک جانبه و غیرقانونی صدمه و ضرر می بینیم جواب سخت نیز به این تحریم ها دادیم، ولی هرگز از آنها خواهش نکردیم و نمی کنیم که شما این تحریم ها را لغو کنید.اگر خودشان تمایل داشته باشند لغو می کنند. سیاست روسیه اصولی و تغییر ناپذیراست و تحت این فشارها و تحریم ها عوض نخواهد شد.ما فقط منافع ملی خود را دنبال می کنیم ما مخالف مداخله در امور داخلی کشورهای مستقل هستیم. در پایان باید بگویم شما فرمایش مقام معظم رهبری را فراموش نکنید روسیه مقتدر ایران مستقل
نظر شما :