بر سر عراق با ایران گفت‌وگو کنید

دیپلماسی ایرانی: شاهزاده سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان روز شنبه مذاکرات مفصلی را با همتای روسی اش در جده انجام داد. مذاکراتی که محور عمده آن عراق و سوریه بودند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، طرف عربستانی مدعی شده است که برای پایین کشیدن فتیله آتش بحران در عراق همه تلاش خود را می کند. اگر چه در عمل چیز دیگری از عربستانی ها شاهدیم.

سفر لاوروف به جده در حالی انجام شد که هم زمان با آن ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه در تماسی تلفنی با نوری مالکی، نخست وزیر عراق بر حمایت کامل کرملین از حکومت این کشور تاکید کرد تا به این ترتیب هم پیامی به مخالفان مالکی داده باشد مبنی بر این که مسکو در بغداد به دنبال متحدی بالفعل و قابل اطمینان می گردد و هم از سوی دیگر این پیام را به جامعه بین المللی رسانده باشد که روسیه آمادگی دارد در غیاب امریکا که این روزها بیش از هر زمانی این گونه وانمود می کند که از صحنه های نبرد گریزان است، به عنوان یکی از قدرت های بزرگ جهانی در عراق وارد میدان شود.

خبرگزاری رسمی عربستان سعودی به نقل از یک مسئول در وزارت امور خارجه عربستان گزارش داده است که دو طرف بر اهمیت تمرکز برای یافتن تضمینی برای امنیت عراق و سلامت منطقه و تحقق وحدت ملی با همه عناصر تشکیل دهنده ملت عراق و با رعایت همه جریان ها و طایفه های آن بدون استثنا در مرحله فعلی تاکید کردند. اما پایگاه خبری المسله گزارش می دهند که در این سفر وزیر امور خارجه روسیه بر نگرانی عمیق مسکو از تحولات جاری در عراق و نقش عربستان در آن تاکید کرده و از طرف عربستانی خواسته است که برای حل بحران عراق با ایران وارد مذاکره شود. لاوروف همچنین تاکید کرده است که هر گونه حمله نظامی به داعش از سوی امریکا نیز باید بر اساس چارچوب های بین المللی و به تقاضای مستقیم دولت عراق صورت بگیرد. گفته می شود طرف عربستانی نظر طرف روسی مبنی بر لزوم گفت وگوی ریاض با تهران بر سر عراق را پذیرفته است.

بعضی تحلیلگران می گویند این نخستین باری نیست که دو طرف روسی و عربستانی بر سر مسائل منطقه ای پای میز مذاکره می نشینند، دو طرف در طول دو سال گذشته بارها بر سر پرونده سوریه وارد مذاکره شده بودند اگر چه مواضع دور از یکدیگر دو طرف در این باره سبب شده بود که هیچ گاه نتوانند بر سر سوریه به توافق برسند.

سفر لاوروف به ریاض در پاسخ به سفر همتای عربستانی اش سعود الفیصل به روسیه که در ابتدای ماه جاری میلادی به شهر سوچی سفر کرده بود و طی آن با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه نیز دیدار کرده بود، انجام شد. دیداری که به فاصله کمی پس از آن حمله داعش به موصل در عراق صورت گرفت.

روزنامه العرب می نویسد که سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان به سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفته که مواضع کشورش در قبال سوریه و عراق بازگوکننده مواضع همه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس است و ریاض با هر گونه دخالت نظامی در سوریه یا عراق به ادعای او مشابه آن چه از سوی ایران در سوریه مشاهده شده است، مخالفت می کند. در این دیدار وی بر لزوم مبارزه با القاعده در سوریه و عراق نیز تاکید کرده و گفته است که عربستان با هر گونه تحرک نظامی از سوی این شبکه در این دو کشور مخالف است.

این در حالی است که اسناد بسیاری نشان می دهد تحرکات اخیر گروه های تکفیری از جمله داعش در سوریه و عراق با حمایت مالی و لجستیکی عربستان صورت گرفته که نمونه اخیر آن ورود ده ها خودرو توسط داعش به عراق از سوریه و اردن با پلاک عربستان و اردن است.

گفته می شود سعود الفیصل در این دیدار نوری مالکی، نخست وزیر عراق را متهم به پیگیری رویکرد طایفه ای در عراق کرده و گفته است که مالکی توجهی به حقوق شیعیان نمی کند و عربستان خود را مدافع حقوق سنی ها در هر جایی از جهان عرب می داند. فیصل همچنین گفته است که عربستان تشکیل دولتی با همه طوایف و گروه های عراقی را هدف خود در عراق می داند.

روزنامه العرب همچنین گزارش می دهد که ناظران و افراد نزدیک به حکومت عربستان می گویند که ریاض از مقام های روسیه خواسته است تا فشارهای بیشتری را به ایران وارد کند تا به ادعای عربستانی ها جلوی توسعه طلبی مدار شیعی به رهبری ایران در منطقه گرفته شود.

شایان به ذکر است که از زمان سقوط رژیم بعثی و رئیس جمهوری آن صدام حسین در عراق تا کنون که نزدیک به 10 سال از آن تاریخ می گذرد حکومت عربستان به هیچ وجه به دنبال عادی سازی روابط با عراق نبوده و حتی به رغم اعزام سفیر از سوی دیگر کشورهای عربی از جمله بحرین و کویت و عمان در شورای همکاری خلیج فارس به بغداد از اعزام سفیر به پایتخت عراق خودداری کرده است. ریاض همچنین از زمان روی کار آمدن نوری مالکی به سمت نخست وزیری تا کنون رفتاری خصمانه در برابر او اتخاذ کرده و از هیچ کاری برای شکست تجربه دموکراتیک در عراق و دولت نوری مالکی فروگذار نکرده است. ریاض همچنین بارها به صورت مستقیم و غیر مستقیم ابراز داشته از این که حکومتی با اکثریت شیعه در عراق در راس امور است، خرسند نیست.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11