غافلگیری آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا در عراق

اول کریمه و حالا عراق. چرا جامعه اطلاعاتی 50 میلیارد دلاری آمریکا همچنان غافلگیر می شود؟

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از فارن پالسی، مقامات سابق و فعلی آمریکا می گویند زمانیکه داعش دو شهر مهم عراق را تصرف کرد و موجب فرار نیروهای دفاعی عراق شد، آژانس های اطلاعاتی آمریکا غافلگیر شدند. با توجه به اینکه نیروهای آمریکایی مدت ها پیش این کشور را ترک کرده بودند، واشنگتن جاسوسان داخلی یا نظارتی که از راه هوایی امکان پیش بینی زمان و مکان حملات گروه های جهادی را فراهم کرد را از دست داد.

سرعت و سهولت نیروهای آموزش دیده و مجهز داعش در تصرف موصل و تکریت، تردیدهای بسیاری را در مورد توانایی آژانس های اطلاعاتی آمریکا در تشخیص زمان حمله بعدی داعش به وجود آورده و این مسئله در شرایطی که گروه های تندرو در حال نزدیک شدن به بغداد هستند، نگران کننده است.

این مسئله یادآور اشتباه اخیر سرویس اطلاعات در ماه فوریه است، زمانیکه آژانس های جاسوسی آمریکا نتوانستند حمله روسیه به کریمه را پیش بینی کنند. هر دوی این اتفاقات باعث می شود این سوال مطرح شود که آیا ده ها میلیارد دلاری که سالانه صرف نظارت بر مناطق مهم جهان می شود، ارزشش را دارد و این جاسوسان با چه اتفاق دیگری غافلگیر خواهند شد؟

سیا هنوز در سفارت آمریکا در بغداد حضور دارد اما به گفته مقامات سابق و فعلی آمریکا، این آژانس به طور گسترده ای فعالیت شبکه های جاسوسی در داخل این کشور را پس از خروج نیروهای آمریکایی در دسامبر 2011 متوقف کرده است. دلیل عمده این مسئله این است که فرماندهی مشترک عملیات ویژه آمریکا بر اقدمات شبه نظامیان عراقی نظارت داشت و با خروج کماندوهای این ستاد، آژانس های اطلاعاتی آمریکا مجبور شدند گروه هایی مانند داعش را از طریق تصاویر ماهواره ای و ره گیری ارتباطات-روش هایی که عملا بیهوده هستند- ردیابی کنند.

سیاست گذاران در واشنگتن و دیگر پایتخت های متحد آمریکا از قدرت واقعی این گروه آگاه نبوده و مطمئن نبودند که چگونه به آن واکنش نشان دهند. اواخر ماه می، چاک هگل، وزیر دفاع آمریکا با وزرای دفاع کشورهای عربی در اردن و عربستان دیدار کرد و طرفین پذیرفتند که داعش و دیگر گروه های تندرو در سوریه و عراق تهدیدی برای تمام منطقه هستند. اما در این نشست ها هیچ برنامه ای برای مقابله با این گروه ها ارائه نشد و هیچ نشانه ای وجود ندارد که نشان دهد آژانس های اطلاعاتی آمریکا نظارت بر جنگجویان داعش در عراق را افزایش داده اند.

با وجود آنکه طی سه سال اخیر مقامات آمریکایی ارزیابی کرده بودند که داعش آنقدر قدرتمند است که به صورت گام به گام با ارتش عراق پیش برود، هیچ نشانه ای از اینکه آژانس های اطلاعاتی آمریکایی دریافته باشند که داعش در آستانه حمله ای مهم و تصرف همزمان دو شهر مهم عراق است، وجود نداشته است.

به گفته یکی از مقامات آمریکایی، پس از حملات داعش به موصل و تکریت، آژانس های اطلاعاتی آمریکا تعداد تصاویر کیفیت بالای خود از ماهواره را افزایش دادند تا به یافتن محل استقرار نیروهای داعش کمک کنند اما مشخص نبود که آیا این اطلاعات به نیروهای عراقی مخابره می شود تا حملات هوایی را طرح ریزی کنند یا خیر.

ناتوانی این آژانس های اطلاعاتی در پیش بینی بحران های اخیر عراق به انتقادات در مورد عملکرد دولت اوباما در مدیریت دیگر بحران های جهانی، از جمله سوریه و اوکراین نیز دامن زده است. در مورد تصرف کریمه به دست روسیه که باز هم جاسوسان آمریکایی غافلگیر شدند و سیستم های پیچیده استراق سمع آژانس امنیت ملی آمریکا نیز کاربرد چندانی نداشت.

البته مسئولیت ناکامی در مقابله با داعش در عراق تنها متوجه سرویس های اطلاعاتی آمریکا نیست. زمانیکه نیروهای آمریکایی در این کشور مستقر بودند، یکی از موفق ترین سیستم های اطلاعاتی میدان نبرد تاریخ جنگ های آمریکا را در این کشور راه اندازی کردند. آژانس امنیت ملی تمام تماس های تلفنی، ایمیل ها یا پیام ها در عراق را کنترل می کرد اما در سال 2011 که نیروهای آمریکایی این کشور را ترک کردند، تمام این قدرت اطلاعاتی با آنها از عراق خارج شد و دولت عراق نتوانست توافقی که امکان حضور فیزیکی برخی نیروهای آمریکایی در عراق را تضمین می کرد را نهایی کند.

آزاردهنده ترین دشمن ایران وآمریکا در تمام منطقه، با سرعت بالایی رو به پیشروی است. برخی خبرگزاری ها از اعزام نیروهای سپاه قدس به عراق برای کمک به دولت مالکی خبر می دهند و جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید نیز روز پنج شنبه گفت که این گزارش ها را دیده اما نمی تواند آنها را تایید کند. کارنی در پاسخ به این سوال که آیا دولت اوباما به عراق هشدار خواهد داد که از همسایه خود کمک نگیرد، گفت: «فکر می کنم که این مسئله به دولت عراق مربوط می شود و دیدگاه ما این است که آنها باید تصمیمات محتاطانه ای در مورد چگونگی مقابله با تهدیدات داعش بگیرند.»