جایگزین اشتون کیست؟

کاترین اشتون، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، ماه اکتبر (اوایل آبان) سال جاری میلادی باید سمت خود را به کسی که پارلمان جدید این اتحادیه انتخاب می کند، تحویل بدهد.

به گزارش وطن امروز، او تا ماه اکتبر زمان دارد که پرونده هسته ای ایران را به جایی که باید، برساند و با توجه به تغییرات عجیب و غریبی که در چینش نمایندگان پارلمان اروپا به وجود آمده به نظر می رسد این اتحادیه با روش و رویکردی جدید به مساله هسته ای ایران بپردازد. از وزرای خارجه سابق لهستان و سوئد به عنوان کاندیداهای احتمالی مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی یاد می شود.

با نگاهی به سوابق و کارنامه کاری نامزدهای احتمالی برای جانشینی اشتون، می توان به این حقیقت دست یافت که هر تغییری هم در چیدمان پارلمان اروپا رخ دهد، مسؤول سیاست خارجی این اتحادیه باید در نهایت یکی از دوستان صمیمی آمریکا باشد تا بتواند اهداف این کشور را به خوبی در اروپا به پیش ببرد.

از آنجا که نقش مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در پرونده هسته ای ایران بسیار مهم است، به سوابق کاری و کارنامه فعالیت های «توماس سیکروسکی» وزیر خارجه سابق لهستان و «کارل بیلت» وزیر خارجه سابق سوئد که احتمال می رود یکی از آنها جانشین کاترین اشتون در دوره جدید باشد، پرداخته شده است.

روزنامه نگاری که مرداک او را سیاستمدار کرد

رادوسلاو توماس سیکروسکی سیاستمدار و روزنامه نگار لهستانی است که از سال 2007 به عنوان وزیر خارجه در کابینه دونالد تاسک فعالیت می کرده است. او پیش از آن نیز معاون وزیر دفاع و معاون وزیر خارجه و وزیر دفاع ملی بوده است.

سیکروسکی برای تحصیل به انگلستان رفته و ضمن تحصیل در رشته زبان و ادبیات انگلیسی، در رشته علوم سیاسی فارغ التحصیل شده است. او همچنین به تحصیل در رشته های فلسفه و سیاست و اقتصاد در دانشگاه آکسفورد نیز پرداخته است. او همچنین در مدت تحصیل در انگلستان در گروهی دانشجویی عضو بوده که از این گروه افرادی چون دیوید کامرون، نخست وزیر انگلستان و بوریس جانسون شهردار لندن وارد عرصه سیاست شده اند.

او در سال 1987 به عنوان دانشجوی نمونه توانست تابعیت انگلستان را هدیه بگیرد اما در سال 2006 به دلیل اینکه به عنوان وزیر دفاع لهستان انتخاب شد، این تابعیت را به انگلستان پس داد. او یک روزنامه نگار آزاد بود که در دهه 1980 برای مجله های اسپکتیتور و آبزرور مقاله می نوشت و بعد در جنگ افغانستان به عنوان خبرنگار جنگی وارد این کشور شده و برای نشریاتی چون ساندی تلگراف و نشنال ریویو گزارش تهیه می کرد اما چیزی که باعث شد او به عرصه سیاست راه پیدا کند، خدمات مشاوره ای بود که به رابرت مرداک، سرمایه گذار بزرگ صهیونیستی و صاحب شرکت های بزرگ رسانه ای ارائه کرد.

از سال 1988 تا 1992 او به عنوان مشاور رابرت مرداک در سرمایه گذاری هایش در لهستان با او همکاری کرد. بعد از این کار بود که توانست به عنوان معاون وزیر دفاع لهستان در سال 1992 در کابینه جان اولزسکی به فعالیت بپردازد. او بعد از این از سال 2002 تا 2005 به همکار موسسه تحقیقاتی امریکن اینترپرایز در واشنگتن تبدیل شد و در همانجا اقامت گزید و با روزنامه نگار آمریکایی «آن اپلبام» ازدواج کرد.

بعد از آن به عنوان مدیر اجرایی در موسسه نیو آتلانتیک فعالیت کرد و در این مدت به عنوان عضو هیات مشاوران کمیته روابط خارجی آمریکا نیز وارد عرصه سیاست بین الملل شد. بعد از این فعالیت ها بود که سیکروسکی به لهستان بازگشت و بلافاصله در سال 2005 به عنوان سناتور از شهر محل زادگاه خود انتخاب و در همان سال نیز به عنوان وزیر دفاع انتخاب شد اما او با این حال ترجیح داد در سال 2007 در اعتراض به فعالیت های رئیس اطلاعات نظامی استعفا دهد.

او در همین سال به عنوان وزیر خارجه لهستان انتخاب شد و توانست در طول مدتی که این سمت را بر عهده داشت، روابط لهستان با بسیاری از کشورهای جهان از جمله آمریکا، آلمان و روسیه را بهبود بخشد.

جاده صاف کن آمریکا در لهستان

سیکروسکی در سال 2008 توافقنامه دفاع موشکی ای را با کاندولیزا رایس، وزیر خارجه آمریکا امضا کرد که موجب اعتراض روسیه شد. این توافقنامه با این حال 2 هفته بیشتر طول نکشید و بحرانی که برای اوستیای جنوبی پیش آمده بود، بهانه ای شد که آمریکا از انجام تعهداتش در این توافق خودداری کند. در اینجا بود که سیکروسکی گفت: «تاریخ لهستان نشان داده است که در طول مدت جنگ و مبارزه، لهستان همیشه تنها بوده و کشور ما همیشه بدون جنگ افزار های متحدانمان وارد مبارزه با دشمنانش شده است.»

با وجود اینکه اوباما نیز از امضای توافق دفاع موشکی با لهستان امتناع کرده، در نهایت برای اولین بار قراردادی دفاعی با لهستان امضا شد که بر اساس آن برای اولین بار در طول تاریخ این کشور نیروهای نظامی آمریکا دارای پایگاه در این کشور شدند.

در سال 2009 هم با وجود آنکه احتمال قوی وجود داشت که سیکروسکی به عنوان دبیرکل ناتو انتخاب شود اما این مقام در آن سال به نخست وزیر دانمارک تعلق گرفت. مواضع سیکروسکی درباره بحران اوکراین نیز باعث شده است که بیش از پیش احتمال مطرح شدن او به عنوان مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی برود. او به همراه وزیر خارجه روسیه، فرانسه و آلمان در مذاکرات با یانوکوویچ رئیس جمهور سابق اوکراین شرکت داشت و بعد از آن بود که یانوکوویچ مجبور به فرار از اوکراین شد و بحث تجزیه این کشور پیش آمد. با این حال سیکروسکی جدایی طلبان طرفدار روسیه در اوکراین را تروریست خوانده بود.

کارل بیلت، سیاستمدار متکبر

نیلز دانیل کارل بیلت، نخست وزیر سوئد در فاصله سال های 1986 تا 1999 نیزکه از 6 اکتبر سال 2006 تا سال 2010 وزیر خارجه این کشور بوده از دیگر گزینه های مطرح برای جانشینی اشتون است. از او به عنوان واسطه بین المللی در چالش بالکان نیز یاد می شود و به عنوان نماینده ویژه اتحادیه اروپا در امور یوگسلاوی سابق فعالیت کرده است.

بیلت در دانشگاه سوئد تحصیل کرد اما هیچ گاه فارغ التحصیل نشد. در دوران دانشجویی او یک گروه اپوزیسیون دانشجویی را تشکیل داد و بعد از آن وارد حزب محافظه کار سوئد شده و به عنوان مشاور و همراه و هماهنگ کننده اقدامات وزرایی مانند گوستاو بوهمن، وزیر وقت اقتصاد سوئد فعالیت کرد. بیلت از حامیان تشکیل اتحادیه اروپایی بود و به همین دلیل به «فدرالیست های جوان اتحادیه اروپا» پیوست و بعد از اینکه این اتحادیه تشکیل شد، معاون رئیس اتحادیه اروپا در سوئد شد. او در سال 1979 به عضویت پارلمان سوئد درآمد با این حال بعد از آن انتخابات به جای اینکه وارد مجلس شود، به عنوان وزیر خارجه دولت غیر سوسیالیستی به وجودآمده انتخاب شد.

با ورود به مجلس راه او برای انتخاب شدن به عنوان نخست وزیر نیز باز شد و در چهارم اکتبر سال 1991 او به عنوان اولین نخست وزیر محافظه کار سوئد در 52 سال گذشته انتخاب شد.

سیاست های اصلی دولت او روی اصلاح و آزادسازی اقتصادی متمرکز شد و از این طریق توانست بزودی راه کشورش برای الحاق به اتحادیه اروپایی را باز کند. اما همین اقدام باعث شد که دوره های رکود اقتصادی در سوئد آغاز شود. این کارنامه کاری بیلت نیست که او را برای این پست مورد توجه آمریکا و اتحادیه اروپایی کرده است بلکه این علاقه های شخصی او است که اهمیت بیشتری به زندگی سیاسی اش می دهد.

او بعد از کناره گیری از رهبری حزب میانه رو سوئد، در سال 1999، غیر از فعال شدن در مسائل بین الملل، در مراکز تحقیقاتی بین المللی و بویژه آمریکایی نیز فعال شد. او به عنوان اولین عضو غیر آمریکایی موسسه رند در سانتا مونیکای آمریکا فعال شد و در مرکز اصلاحات اروپا نیز در لندن فعالیت های تحقیقاتی انجام داده است و در عین حال در هیات مشورتی بین المللی شورای روابط خارجی آمریکا نیز فعالیت داشته است.

او همچنین در تعدادی از شرکت های اقتصادی نفت و گاز مانند «گازپروم» نیز فعالیت داشت که تا سال 2006 و انتخاب شدن به عنوان وزیر خارجه، از تمام این سمت ها استعفا داد. بیلت به دلیل نقشی که در شورای مشورتی بین المللی کمیته آزادی عراق - یک گروه وابسته به دولت بوش که از حمله به عراق در سال 2003 حمایت کرده و برای این کار به دولت و افکار عمومی آمریکا فشار می آورد - داشت در پارلمان سوئد مورد سؤال واقع شده است.

جاسوس آمریکا در اتحادیه اروپا

ویکی لیکس در گزارش های خود با استناد به چندین منبع معتبر فاش کرده که کارل بیلت جاسوس آمریکا است اما بیلت در پاسخ به این اتهامات تنها عنوان کرده است که مسؤولان اکوادور با پناه دادن به جولیان آسانژ ثابت کرده اند که در دنیای رویایی خودشان زندگی می کنند. با این حال به نظر می رسد دیپلمات های آمریکایی چندان دل خوشی از او نداشته باشند چرا که در گفته های خود که ویکی لیکس آنها را منتشر کرده، او را «متکبر» دانسته و عنوان می کنند که «مهارت های سیاسی محدودی دارد.»

به جورج بوش پیشنهاد شده بود که زمانی که با بیلت ملاقات می کند به گونه ای با او رفتار کند که به علاقه بسیار زیاد او به داشتن نقش های سطح بالا در عرصه سیاست بین الملل احترام گذاشته باشد. به سایر دیپلمات های آمریکایی نیز سفارش شده است که تصویری که بیلت از خود ساخته را همانطور که هست محافظت کنند تا خلق و خوی خوبش را حفظ کند.

او درباره اوکراین نیز گفته بود که با وجود ورود روسیه به این کشور باید گفت که قانون جنگل در اوکراین حکومت می کند. به هر حال گزینه های مطرح برای جانشینی کاترین اشتون در سوابق کاری خود همکاری های بسیار نزدیکی با ایالات متحده آمریکا دارند و حتی روابط نزدیکی با مرداک، سرمایه دار یهودی نیز در سوابق سیکروسکی دیده می شود.

سرمایه گذاری روی دیپلمات های اروپایی تقریبا یکی از راهبردهای اصلی آمریکا در قاره سبز است. آمریکایی ها پس از تشکیل اتحادیه اروپایی تلاش گسترده ای را برای برکشیدن افراد وابسته به خود در این اتحادیه انجام داده اند. اکنون پس از اشتون نیز باید شاهد حضور یک گزینه نزدیک یا وابسته به آمریکا و لابی صهیونیستی در قامت مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا باشیم. این موضوع با توجه به نقش این جایگاه در مذاکرات هسته ای، می تواند قدرت آمریکا در کنترل و مدیریت مذاکرات را بیشتر از شرایط فعلی کند.