پیشنهاد هاشمی برای رابطه ایران و عربستان

پایگاه آمریکایی «المانیتور» در گزارشی با اشاره به اخبار اخیر در خصوص روابط ایران و عربستان سعودی مدعی شد «رفسنجانی» پیشنهاد نقشه راه برای روابط تهران ـ ریاض داده است.

به گزارش خبرگزاری فارس، پایگاه آمریکایی «المانیتور» در گزارشی نوشت که بعد از بهار عربی، در خاورمیانه جدید، به نظر می رسد که ایران و عربستان سعودی هم اکنون بیش از همیشه بعنوان بازیگران مهم منطقه ای به حساب می آیند که می توانند به کمک یکدیگر به ثبات منطقه کمک کنند یا اینکه به تنش های این منطقه بیش از این دامن بزنند.

هم اکنون این خبر که ریاض و تهران مرحله جدیدی را در روابط دو جانبه قرار است آغاز کنند، مهم است که بدانیم چه چیز تغییر کرده است، تغییرات احتمالی چه بوده و چه کسی کمک کرده که در روابط فراتر بروند؟

«حسین امیرعبداللهیان» معاون وزیر خارجه ایران در مصاحبه با المانیتور اعلام کرد: ایران و عربستان سعودی قابلیت احیای ثبات در منطقه را دارند. ما آماده رفع هرگونه سوء تفاهمات و تقویت روابط دو جانبه را داریم.

امیرعبداللهیان که ناظر روابط کشور ایران با جهان عرب است، احتمالاً قرار بوده دو ماه پیش به عربستان سفر کند اما این دیدار به دلیل اختلاف برنامه ریزی لغو شد اما یک مسیر موازی از قبل توسط عمان رهبری شد. عمان همسایه مشترک دو کشور ایران و عربستان سعودی است و در زمینه روابط خارجی ایران با جهان نقش پیشرویی را ایفا می کند،

یک مقام ایرانی که خواست نامش فاش نشود به المانیتور اعلام کرد که دولت عمان نقش حیاتی در ایجاد روابط حسنه ایران و عربستان سعودی ایفا کرده است و تبادل پیام هایی با ریاض از طریق لینک عمان صورت گرفته است و سپس برخی مذاکرات مستقیم صورت گرفته است و دو طرف توافق کردند تا مذاکرات را به یک سطح عالی تر ادامه دهند.

المانیتور مدعی شد که یک منبع دیگر در تهران که رابطه نزدیکی با هاشمی رفسنجانی دارد، اعلام کرد که رفسنجانی مسیر جداگانه اما همانگ برای پایان دادن به بدترین مرحله در روابط ایران و عربستان سعودی را رهبری کرده است.

این منبع به المانیتور گفت: وی چندین پیام جدی از جانب ریاض دریافت کرد و یک پیام مشابه برای آنها فرستاد اما از همان اول توصیه کرد که رسیدن به زمینه اشتراک نیاز به زمان دارد و می بایست موضوعات داغ به ویژه سوریه به حالت تعلیق درآید. دلیل آن این است که دو کشور عربستان و ایران در خصوص موضوع سوریه نظراتی کاملاً مخالف یکدیگر دارند.

نقشه راه پیشنهادی رفسنجانی توصیه می کند که ریاض و ایران، گفت وگو در خصوص بحرین و لبنان و سپس یمن را آغاز کنند و در مرحله نهایی بعد اینکه ارتباط پیدا کردند، درباره سوریه گفت وگو کنند.

بر اساس این گزارش، در خصوص موضوع لبنان و بحرین، رفع نزاع بسیار ساده تر است. خونریزی های کمتری صورت گرفته و اختلافات قابل کم شدن است و اجماع امکان پذیر است.

این منبع ادامه داد، کمک به لبنان در انتخاب رئیس جمهور جدید، احتمالاً گام بعدی است. هم ایران و هم عربستان سعودی، لزوم تثبیت وضعیت در لبنان را می دانند. نامزد مورد قبول دو کشور عربستان و ایران نیازمند تلاش منطقه ای است و بنابراین هر دو کشور می توانند با یکدیگر در این زمینه همکاری کنند.

این منبع به المانیتور گفت، در خصوص موضوع بحرین، هر دو کشور می بایست به توافقی برسند که هم دولت و هم مخالفان آن را منصفانه بدانند. یک کابینه جدید با حضور نمایندگانی از دو حزب می تواند به این تقابل پایان دهد. این گام بعدی خواهد بود. اما این امر به صبر و آمادگی نیاز دارد. ایران تمام تلاش خود را برای متقاعد کردن مخالفان برای ازسرگیری مذاکرات با دولت به کار می گیرد و سعودی ها نیز از طرف دیگر بر دولت نفوذ دارند. می توانند برای اصلاحات در این کشور اعمال نفوذ کنند.

اگر این مرحله با موفقیت به پایان برسد، سپس پرونده دشوارتر یمن است.

برای سالها، عربستان سعودی یمن را بعنوان بخشی از امنیت ملی خود می دانند. یمن کشوری است که در مرزهای جنوبی عربستان قرار دارد و چنین گروه مسلح در جنگ های جداگانه ای درگیر هستند، برخی به دنبال استقلال است و برخی دیگر نیز با القاعده مرتبط هستند و گروه سوم، حوثی ها هستند که قدرت را به دست گرفته اند و به دنبال سهمی در دولت هستند. این گروه متهم است که یکی از همپیمانان قوی ایران است و برای سالها یکی از نگرانی های اصلی ریاض بوده است.

طبقه گفته این منبع ایرانی، هیچ چیزی درباره این گروه گفته نشده است اما هرهنگام که این موضوع روی میز ایران و ریاض قرار گیرد، به زمان برای رفع این تنش ها یا دستکم کاهش این تنش ها نیاز است.

المانیتور ادامه داد، کاهش تنش ها در یمن، در حال حاضر اولویت هر دو کشور ریاض و ایران است و بعنوان بخشی از تحقق این هدف، نقشه راه رفسنجانی پیشنهاد توقف جنگ رسانه ای را مطرح کرده است. گام بعدی، دیدار وی از ریاض و دید ار با «ملک عبدالله بن عبدالعزیز» و ولیعهد وی است.

این گزارش در پایان می نویسد، در 22 آوریل، سفیر عربستان در تهران به نام «عبدالرحمن بن غرمان شهری» با رفسنجانی دیدار کرد و یک دعوتنامه از طرف پادشاه عربستان داد تا از ریاض دیدن کند. این دیدار موجب شد رسانه ها در کنار تصاویری که مهمان سعودی پیشانی میزبان را می بوسد، تیترهای این چنینی بزنند: آیا این بوسه زندگی بود یا رابطه ایران و عربستان سعودی؟