آمریکا باید ایران را در سوریه محک بزند

دیپلماسی ایرانی: جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا روز 15 می گفت که فاجعه انسانی سوریه روز به روز وخیم تر می شود و باید راه حلی برای آن اندیشید. او دو روز پس از آن این اظهارات را مطرح کرد که اخضر ابراهیمی، نماینده ویژه اتحادیه عرب و سازمان ملل در امور سوریه از سمت خود استعفا داد و گفت خیلی متاسف است که در چنین شرایط بدی سوریه را ترک می کند.  

اضطرار بحران سوریه شاید کری را بر آن دارد تا سیگنال های ایران در مورد سوریه را دریافت کند و در راستای آتش بس های محلی مانند آن چیزی که در اوایل ماه جاری در حمص اتفاث افتاد حرکت کند. مقامات دولت سوریه، رهبران گروه های معارض، ایرانیان، روس ها و دیپلمات های سازمان ملل توانستند با رایزنی های خود در این مورد به نتیجه برسند.

در حالی که ایران  حامی شماره یک بشار اسد در سوریه است، تهران مدافع نبرد با القاعده و ترویسم در منطقه، خلع سلاح شیمیایی سوریه و حل فاجعه انسانی در این کشور است و در این موضوعات منافع ایران و آمریکا همپوشانی دارد.

در سپتامبر 2013، محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران در گفت و گو با المانیتور از توافقنامه روسیه و آمریکا در مورد خلع سلاح شیمیایی سوریه خمایت کرد و گفت تهران نمی خواهد سوریه به مبنایی برای تندروی در منطقه تبدیل شود. ظریف همچنین در مورد چشم انداز غیر مطمئن مذاکرات ژنو و عدم مشارکت ایران در این مذاکرات هشدار داد. او گفت که آنها ژنو را با محک خود می سنجند.

در فوریه سال جاری میلادی، علیرضا میریوسفی، دیپلمات ایرانی در هیات نمایندگی ایران در سازمان ملل در مقاله ای برای المانیتور این نکته را خاطرنشان کرد که باید به تندروی ها در سوریه پایان داد. او یادآور سد که نقش سازنده ایران در این زمینه می تواند کمک کننده باشد.

در ماه مارس نیز حسین امیر عبداللهیان، معاون وزیر خارجه ایران یک طرح چهار ماده ای را برای سوریه پیشنهاد داد که شامل همکاری بین المللی علیه تروریسم، کمک های بشردوستانه، نقش سازمان ملل و تقویت روند سیاسی در سوریه از طریق مذاکرات جامع بود.

تنها چند روز پیش از توافق بر سر حمص نیز ظریف در تهران به رئیس کمیته بین المللی صلیب سرخ گفت که ایران عزم راسختی در همکاری با این سازمان دارد. همچنین هفته گذشته، حسین غریبی، دیپلمات ایرانی در سازمان ملل  به همراه علیرضا احمدی در یادداشتی به اهمیت مبارزه با گروه های تندروی تکفیری اشاره کردند. زیرا اقدامات این گروه ها می تواند به ضرر تمامی کشورهای منطقه باشد.

قرار دادن ایران در بوته آزمونی در زمینه مبارزه با تروریسم، خلع سلاح و کمک به حل بحران سوریه اگر هیچ دستاوردی هم به همراه نداشته باشد، دست کم می تواند یک گام بعدی باشد که پیش از هر گونه اقدامات پرهزینه و غیر مطمئن در مورد سوریه، باید آن را برداشت.

به بیان دیگر مقامات آمریکایی باید نشانه های آشکاری را که در اظهارات مقامات ایرانی به چشم می خورد مورد توجه قرار داده و با دریافت این سیگنال ها به سوی همکاری با ایران در حل بحران سوریه گام بردارند. تجربه حمص نشان داد که حل بحران سوریه کاملا غیر ممکن نیست. آمریکا می تواند در زمینه هایی که منافع مشترک تهران و واشینگتن کاملاواضح است، برای همکاری با ایران اقدام کند. یکی از این زمینه ها تندروی و افراط در سوریه است که پیامدهای آن هم دامنگیر منافع ایران می شود و هم منافع آمریکا در منطقه.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10