ایران و عربستان بر سر لبنان به توافق خواهند رسید؟

در پی ناکامی پارلمان لبنان در رسیدن به اجماع جهت انتخاب رئیس جمهور جدید، تحولات سیاسی در این کشور وارد فاز جدیدی شده است. به اعتقاد تحلیلگران، این امر بیش از هر چیز تأییدگر نقش مهم قدرت های منطقه ای در سرنوشت سیاسی لبنان و به ویژه ضرورت نقش آفرینی ویژه ایران و عربستان سعودی برای پیشرفت پروسه سیاسی در این کشور است.

به گزارش «تابناک»، روزنامه «دیلی استار» در تحلیلی که به تازگی درباره شرایط سیاسی لبنان منتشر کرده، می نویسد ناکامی پارلمان در انتخاب رئیس جمهور جدید، نشانگر آن است که هیچ رئیس دولتی در لبنان نمی تواند بدون حصول توافقی میان قدرت های منطقه، به ویژه ایران و عربستان، روی کار بیاید.

علاوه بر این، به اعتقاد تحلیلگران، این امر شکاف های عمیق موجود در میان نخبگان سیاسی لبنانی را آشکار کرده و بیانگر آن است که یک کاندیدای افراطی از جانب هر یک از احزاب و جناح ها که مطرح شود، بختی برای رسیدن به ریاست جمهوری نخواهد داشت.

مدت دوره ریاست جمهوری میشل سلیمان در ماه می به پایان می رسد و یک دوره 60 روزه برای مشورت و رایزنی احزاب و گروه ها جهت انتخاب رئیس جمهور جدید پیش بینی شده است. رئیس جمهور جدید باید بتواند دو سوم از آرای پارلمان 128 نفره لبنان را کسب کند.

«نبیه بری»، رئیس پارلمان، روز چهارشنبه هفته گذشته جلسه ای را برای انتخاب رئیس جمهور جدید تشکیل داد. در این جلسه، «سیمر جعجع»، نامزد معرفی شده از سوی جریان «14 مارس» تنها توانست 48 رأی به دست بیاورد و «هنری حلو» نامزد میانه رو نیز پشت سر وی قرار گرفت.

در این جلسه، اکثر نمایندگان ائتلاف «8 مارس» آرای سفید به صندوق انداختند و نامزد مشخصی را در مقابل جعجع معرفی نکردند. بر این اساس، قرار است جلسه بعدی برای انتخاب رئیس جمهور، این هفته برگزار شود.

رئیس جمهور لبنان به طور سنتی از طریق توافق قدرت های خارجی دارای منفعت در این کشور انتخاب شده است و کارشناسان بر این باورند که رأی گیری روز چهارشنبه و به نتیجه نرسیدن آن، نشانه ای است مبنی بر اینکه این روند در آینده نیز ادامه خواهد یافت.

«ماریو ابوزید»، کارشناس مسائل لبنان در مرکز مطالعات خاورمیانه کارنگی معتقد است پس از جلسه روز چهارشنبه، روند واقعی انتخابات ریاست جمهوری تازه آغاز شده است. اما پس از این جلسه، قدرت های خارجی نیز بار دیگر در روند رایزنی ها وارد می شوند و افزون بر این، جریان 8 مارس نیز نامزدی را معرفی خواهد کرد.

«سامی نادر»، از دیگر کارشناسان مسائل لبنان نیز می گوید ناکامی پارلمان در انتخاب رئیس جمهور جدید در جلسه اخیر، امری عجیب و غیرمنتظره نبوده؛ اما اختلافات شدید میان جناح ها نشانه ای است مبنی بر اینکه در روند چیز زیادی در روند انتخاب رئیس جمهور در لبنان تغییر نکرده و اختلاف مواضع میان نخبگان سیاسی لبنانی بسیار عمیق است.

از سوی دیگر، باید اشاره کرد که ناکامی جعجع در کسب آرای لازم نیز امری دور از انتظار نبود؛ زیرا وی از مخالفان سرسخت حزب الله و به ویژه از منقدان حضور نیروهای حزب الله در سوریه به شمار می رود. افزون بر این، وی در سال 1994 به اتهام مشارکت در یک بمب گذاری بازداشت شده بود و پیش از آن نیز در سال 1987 به اتهام مشارکت در ترور «رشید کرمی»، نخست وزیر لبنان، به حبس ابد محکوم شده بود.

«هلال خشان»، استاد علوم سیاسی در دانشگاه آمریکایی بیروت متقد است معرفی جعجع برای پست ریاست جمهوری، بیشتر تلاشی برای معرفی وی به عنوان یک سیاستمدار عادی بوده تا اقدامی با هدف رسیدن وی به ریاست جمهوری.

به هر حال، به اعتقاد وی، عدم اطمینان درباره اینکه چه کسی رئیس جمهور آینده لبنان خواهد شد، طی هفته های آینده نیز ادامه خواهد داشت. وی پیش بینی می کند که جلسه این هفته نیز به واسطه به حد نصاب نرسیدن، اصولاً برگزار نشود و در صورتی هم که برگزار شود، نتواند رئیس جمهور را انتخاب کند. وی نیز اشاره می کند که برنده نهایی، فردی خواهد بود که حاصل اجماع منطقه ای با حضور ایران و عربستان باشد.

دیگر تحلیلگران معتقدند که در صورت برگزاری جلسه این هفته پارلمان، راه برای معرفی نامزدی که مورد اجماع باشد فراهم خواهد شد و علاوه بر این، افرادی که از سوی هر یک از طرفین به عنوان چهره های افراطی شناخته می شوند نیز از دور کنار خواهند رفت. با این حال، نکته ای که درباره آن توافق وجود دارد، ضرورت توافق ایران و عربستان بر سر نامزد نهایی مورد تأیید برای رسیدن به ریاست جمهوری لبنان است.